Kuchaytirgichlar va ularning tavsifi

Kuchаytirgichlar va ulаrning tаvsifi Reja: 1. Kuchаytirgichlar haqida umumiy ma'lumotlar 2. Magnit, elektron, yarim o'tkazgichli kuchaytirgichlar. 3. Elektr mashinali kuchaytirgichlar. 4. Gidravlik kuchayтirgichlar Kuchаytirgichlar haqida umumiy ma'lumotlar. Avtomatika tizimlarining datchiklari beradigan signallar quvvati odatda rostlovchi organni boshqarish uchun yetarli bo'lmaydi. Datchiklarning chiqish quvvati ko'pchilik hollarda vattning mingdan bir ulushlarini tashkil etadi, vaxolanki, rostlovchi organ uchun zarur bo'lgan quvvat o'nlab va yuzlab kilovattni tashkil etishi mumkin. Rostlovchi organni boshqarish uchun yetarli quvvatga ega bo'lish va quvvatli datchiklar ishlatmaslik uchun avtomatika tizimlarida kuchaytirgichlardan foydalaniladi. Kuchaytirgich - deb, kirish signali uni ko'rinishi va fizik tabiatini o'zgartirmagan holda, kuchaytirish uchun qo'llaniladigan qurilmaga aytiladi. Quvvat bo'yicha signalni kuchaytirish tashqi manbaa energiyasi evaziga boshqariladi. Kuchaytirgichlar chiqish quvvatining qiymatiga; kuchaytirgichga keltiriladigan yordamchi energiyaning turiga kuchaytirish koeffitsiyentiga; ishlash prinsipiga; chiqish va kirish miqdorlari o'rtasidagi bog'lanishni ko'rsatuvchi xarakteristikaning shakliga ko'ra bir-biridan farq qiladi. Avtomatika tizimlarida ishlatiladigan xozirgi kuchaytirgichlarning chiqish quvvati vattning bir necha ulushidan o'nlab va undan ortiq kilovattgacha boradi. Kuchaytirgichlarga keltiriladi gap yordamchi energiyaning turiga qapab elektrik, elektromexanikaviy, magnitli, elektron, gidravlik, pnevmatik va kombinatsiyalashgan kuchaytirgichlar bo'ladi. Kuchaytirgichlarni asosiy tavsiflaridan biri, ularni kuchaytirish koeffisentidir. Kuchaytirgichni quvvat bo'yicha kuchaytirish koeffisenti-deb uni chiqish quvvati (Rchiq)ni, kirish quvvati (Rkir)ga nisbatiga aytiladi, u K = Rchiq Rkir; formula bo'yicha topiladi. Kuchaytirgichlarni tok va kuchlanishlar bo'yicha kuchaytirish koeffisentlari: Ki=Ichiq Ikir, Ku=Uchiq Ukir bo'ladi. Magnit, elektron, yarim o'tkazgichli kuchaytirgichlar. Magnit signal kuchaytirigichlarni ishlashi ishchi cho'lg'am induktivligining o'zakni o'zgarmas tok orqali magnitlashga bog'liqligiga asoslangan. Quyida 7.1-rasmda soddalashtirilgan magnit kuchaytirgich sxemasi berilgan. U uch sterjenli po'lat o'zakdan, boshqarish cho'lg'ami Wb hamda ishchi cho'lg'ami Wish dan iborat. 7.1 - rasm. Magnit kuchaytirgich sxemasi 7.1-rasm. (a) Magnit kuchaytirgich sxemasi va (b) yuklama tokini boshqarish tokiga bog'liqligi. 7.1b-rasmda yuklamadagi tok kuchi (Iyuk)ni boshqaruv cho'lg'amidagi toki (Ib)ga bog'liqligi aks ettirilgan. Boshqaruv cho'lg'amidagi tok Ibni o'zgarishi yuklamadan tok Iyuk ni o'zgarishiga olib keladi. Tok Ib ni ortib borishi esa magnitlovchi maydonni kuchaytiradi, magnit o'tkazuvchanlik va induktivlik esa kamayadi. Natijada yuklama zanjirida to'la qarshilik kamayib tok Iyuk ni ortishiga sabab bo'ladi. Boshqarish chulg'ami o'zgarmas tok manbasiga ulanadi va u o'zakni magnitlash uchun kerak. Ishchi cho'lgamlar va yuklama o'zgaruvchi tok tarmogiga ketma-ket qilib ulanadi. O'zgaruvchan tok kuchlanishi va aktiv qarshilik R o'zgarmaganda yuklamadagi tok zanjirini induktiv qarshiligi XL ga bog'liq bo'ladi, ya'ni Induktiv qarshilik esa o'zgaruvchan tok burchak chastotasi (w) hamda cho'lgam induktivligi Lga bog'liq, ya'ni X=W*L. Induktivlikni quyidagi formuladan topish mumkin: L=4π10-7W2SLμ Bunda: W - cho'lgamlar soni; S - o'zak kesim yuzasi, m2; L - po'lat o'zakni o'rtacha uzunligi, m; ...