Metallarni bosim ostida ishlash texnologiyasi

Metallarni bosim ostida ishlash texnologiyasi Reja Metallarni bosim ostida ishlash texnologiyasi Metallarni bosim bilan ishlash usullarining asosiy turlari. Konstruksion metallarni tashqi kuch ta'sirida plastik defarmatsiyalash natijasida kutilgan shakilga keltirish, o'z holatiga zarar etkazmasdan texnologik jarayoniga metallarni bosim bilan ishlash deb aytiladi. Hozirgi vaqtda ishlab chiqariladigan po'latlarning 90 % rangli metal va ular qotishmalarning 50 % dan ortiqrog'i bosim bilan ishlanmoqda . Texnikaviy metallar ichida eng plastigi qurg'oshindir. Qalay, alyuminiy, mis, rux va temirni ham qizdirilmay bosim bilan ishlash mumkin. Malumki, turli metallarni plastikligi har xil bo'ladi, u metallarni ichki tuzilishiga ximiyaviy tarkibiga strukturasiga va boshqa ko'rsatkichlariga bog'liq. Kuzatishlar shuni ko'rsatadiki, agar ular siquvchi kuchlar ta'sirida ishlansa, plastik defarmatsiya oson kechadi. Metallarni sovuq holda bosim bilan ishlash jarayonida strukturaviy o'zgarish oqibatida uning puxtaligi, qatiqligi, elastikligi ortib, plastikligi kamayib boradi (1-rasm). 1-rasm 3-rasm. Metallarni bosim bilan ishlash usullarining asosiy turlari. Mashinasozlik sanoatida metallarni bosim bilan ishlashning quyidagi usullari keng tarqalgan. Prokatlash - bunda qizdirilgan tayyormani prokatlash mashinasining qarama-qarshi tomonga aylanuvchi tsilindirik juvalari orasida ezib o'tkazib, ishlanadi. Bunda tayyorlamaning ko'ndalang kesim yuzasi kichrayib, bo'yiga uzayadi. Bu usulda varaqali chiviqlar, turli kundalang kesimga ega bo'lgan mahsulotlar tayyorlanadi. ma'lumotlarga qaraganda, ishlab chiqarilayotgan po'latlarning 80% ortiqrog'i, rangli metallarning 40-50% prokatlanadi. Prokatlash quyidagi usullarga bo'linadi. Bo'ylama prokatlash- bu usulda tayyorlama prokat stanining qarama-qarshi tomoniga aylanuvchi juvalar orasidan ezib o'tkazilib, ishlanadi. Natijada uning ko'ndalang kesmi kichrayib uzunligi ortadi (4-rasm, a). Ko'ndalangiga prokatlash bu usulda tayyorlama prokat stanining bir tomoniga aylanuvchi juvalari orasidan ezib o'tkazilib ishlanadi. Bunda tayyorlama juvalarining aylanishi tomoniga qarama-qarshi aylanib, bo'ylama o'qqa tik yo'nalishda plastik deformatsiyalanadi (4-rasm, b). Metallarni prokatlovchi mashinalarga prokatlash stanlari deyiladi. 5-rasm a va b da prokatlash stani juvalarining tekis va o'yiqli xillari keltirilgan. Tekis silindrik juvalardan listlarni prokatlashda, juvalarning o'yiqli xillari yordamida har xil profilli sortamentlar tayyorlashda foydalaniladi. 5-rasm v va g da ochiq va yopiq kalibrlar ko'rsatilgan. 5-rasm, d da qo'shtavrning bo'ylama prokatlanishi misol sifatida keltirilgan. Prokat stanlari juvalarining soniga ko'ra ularni ikki, uch, to'rt va ko'p juvali xillarga ajratiladi 5-rasm. 4-rasm. Prokatlash usullari sxemasi: a-bo'yiga; b va v -ko'ndalangiga; 1- juvalar;2-tayyorlama. 5-rasm. Prokatlash jo'valari va kalibrlari: a-silliq listlar prokatlash jo'valari; 1-bochka; 2-bo'yin; 3-tref; b-sortli buyumlar jo'vavlari: 4-o'yiq:v-ochiq kalibr: g-yopiq kalibr: d- qo'shtavr balkalarni tayyorlashdagi kalibrlash juvalari. 6-rasm. Prokat stanlari: a-ikki jo'vali; b-gorizantal va vertikal o'rnatilgan; v-o'ch jo'vali; g-to'rt jo'vali; d-olti jo'vali; e -ko'p jo'vali; j-universal. Kiryalash (chuzish) - bunda tayyorlama, uning ko'ndalang kesmidan kichik bo'lgan filer teshigidan tortib o'tkaziladi (3-rasm). Bu usulda turli diametrdagi chiviqlar, simlar, trubalar va profilli boshqa ...