Moddada magnit maydoni

Moddada magnit maydoni Reja: Atomlarning magnit momentlari Atom magnit maydonida Magnit maydonida diomagnetik va paramagnetiklar Atomlarning magnit momentlari Klassik fizika tasavvurlariga binoan elektronlar atomda yopiq traektoriya - orbitalar bo'yicha harkatlanib yopiq orbital toklar sistemasini hosil qiladi. Agar elektron r rudiusli aylana shaklidagi orbita bo'yicha tezlik bilan harakatlanayotgan bo'lsa, orbital tokning kuchi (24.1) bu yerda e - elementar zaryad; - orbita bo'ylab elektronning aylanish chastotasi. Orbital toning yo'nalishi 24.1-rasmda strelka bilan ko'rsatilgan. 24.1-rasm. Orbtal tokka, elektronning orbital magnit momenti deb ataladigan, magnit momenti to'g'ri keladi. vektor elektron orbitasining tekisligiga perpendikulyar yo'nalgan (24.1-rasm), uning moduli esa (24.2) bu yerda S=r2 - orbita yuzasi. Orbita bo'ylab harakatlanayotgan elektronning orbita markaziga nisbatan impulps momentini elektronning orbital impuls momenti deb ataladi: (24.3) bu yerda m - elektronning massasi; - orbitaning 0 markazidan o'tkazilgan radius vektori. vektor vektorga qarama-qarshi yo'nalgan: = , (24.4) bu yerda = -eLm - elektron orbital momentlarining giromagnit (magnitomexanik) nisbati. Atomning barcha elektronlari orbital magnit momentlarining geometrik yig'indisiga teng bo'lgan vektorni atomning orbital magnit momenti deyiladi: (24.5) bu yerda Z - atomning Mendeleev davriy sistemasidagi tartib raqamiga teng bo'lgan, atomdagi elektronlar soni. Atomning orbital impulps momenti shu atomdagi barcha elektronlar orbital momentlarining geometrik yig'indisiga teng. (24.6) (24.4-24.6) lardan = (24.6) kelib chiqadi. Bu bobda moddaning magnit xossalariga tapsir etadigan atom yadrolarining magnit momentlarini hisobga olmaymiz. Chunki yadrolarning magnit momentlari, elektronlarning magnit momentlaridan, taxminan ming marta kichik. Shu sababli taxminiy hisoblashda, atomlar elektron qobiqlarining magnit momentlariga nisbatan, atom yadrolarining magnit momentlarini inobatga olmasa ham bo'ladi. Atom magnit maydonida Modda atomlardagi elektronlarning harakatiga magnit maydonining ta'sirini ko'rib chiqamiz. Atom magnit maydonga kiritilganda, berk orbital tok hosil qilib, orbita bo'ylab harakatlanayotgan elektronga aylantiruvchi moment tahcir etadi: (24.7) (24.4) dan ko'rinib turibdiki aylantiruvchi (24.7) momentni quyidagi ko'rinishda yozish mumkin: (24.7) Impuls momentining o'zgarish qonuni (4.20) dan (24.8) va mos ravishda (24.9) kelib chiqadi. Vektor - = e(2m) nng yo'nalishi vektorniki bilan bir xil. Ko'zg'almas 0 nuqta atrofida aylanayotgan jism ixtiyoriy nuqtalarning tezligini (4.6) formula bo'yicha topish mumkinligi §4.1 da ko'rsatilgan: Bu yerda (24.8) va (24.8) lar bilan taqqoslansa, tashqi magnit maydon ta'sirida atomdagi elektronning orbital momentlarining vektorlari va lar (24.9) burchak tezlik bilan aylanadi. Bunda va vektorlar, orbitaning 0 markazida joylashgan umumiy uchga ega bo'lgan va vektorga parallel o'q atrofida, aylanma konus sirtlarini chizadi (24.2a-rasm). 24.2-rasm. va vektorlarning va ularga mos atomdagi elektron orbitalarining bunday harakatini Larmor peretsissiyasi deyiladi. (24.9) formuladan ko'rinib turibdiki Larmor pretsessiyasining burchak tezligi faqat tashqi magnit maydon induksiyasiga bog'liq va yo'nalishi unikiga ...