Olamni elektromagnit tasviri. Olamni efir mexanik modelidan elektromagnit modeliga o'tishi

Olamni elektromagnit tasviri. Olamni efir mexanik modelidan elektromagnit modeliga utishi Reja : 1. Olamni elektromagnit tasviri. 2. Olamni efir mexanik modelidan elektromagnit modeliga utishi. 3. Materiyani modda va maydon ko'rinishlari. Tabiatda to'lqin hodisalari nixoyatda turli-tuman Xatto suvda xam ko'p xil to'lqinlar mavjud. to'lqinlar zarralar singari paydo bo'lishi, tuknashishi, sochilishi mumkin. Balki zarralar xam to'lqinlar bo'lib, fakat smuvdagi emas, balki kuzga kurinmas muhitdagi to'lqinlardir ? Fizika tarixida bunga o'xshash fikrlar odamlar xayolida ko'p marta paydo bo'lgan XVII asrda yorug'likni zarralar oqimi deb hisoblovchi korpuskulyar nazariya tarafdorlari va yorug'likni kuzga kurinmas efirdagi to'lqinlar deb hisoblovchi (korpuskulyar nazariya to'lqin nazariyasi tarafdorlari orasid a ayniqsa juda kizgin munozaralar avj olgan edi. Kim xak bo'lib chikdi ? Xech kim, yoki to'g'rirogi, ikkala taraf xam. Xakikat, yorug'lik- muayyan miqdordagi energiya va impulsga ega bo'lgan zarralar- kvantlar yoki fotonlar oqimi. boshqa tomondan, yorug'lik bu energiya va impulsga ega bo'lgan hamda fazoda yorug'lik tezligi bilan tarkalayotgan elektromagnit maydon to'lqinlaridir. Bu ikki turli xil tushunchani, yani to'lqin vazarra tushunchalarini birlashtirish uchun Nyuton mexanikasini qayta ko'rib chiqishga to'g'ri keldi. Kvant mexanikada xar qanday zarraga to'lqin mos keladi. Zarralar ko'p bo'lgan holda-chi? Kvant mexanika nuqtai nazaridan xar bir zarraga o'z maydonini mos keltirish mumkin bular edi. Aytaylik, tezlatkichdan chikayotgan dastadan xar bir elektronga o'z maydoni mos keladi deb prinsipial hisoblash mumkin bular edi Ammo, tajri bir xil zarralarning tamomila farqlanmasligi haqida guvoxlik beradi. Albatta elektronlar energiyasi va impulsi har xil bo'lishi mumkin, lekin parametrlar bir xil bo'lgan elektronlar bir xildir. Shunday qilib, agar bu muhitdagi to'lqinlar kabi barcha zarralar bir bulsa, u holda bu muhit, yani maydon eng asosiy tushuncha bo'ladi demakdir. Shu manoda efir nazariyasi tarafdorlari xakikatga yaqin bo'lib chikdi. Fizikada uzgaruvchan maydonlardan boshqa boshqa statik elektr va magnit maydonlari deb ataluvchi uzgarmas maydonlar muhim rol uynaydi. Bularga Yerning magnit maydoni, momokaldirok bulutidan elektr maydoni va x.k. misol bo'ladi. Bularning barchasi elektromagnit maydon namoyon bo'lishining turli shakllaridir. Tabiatda boshqa maydonlar xam malum. Nyuton zamonidan boshlab moddiy jismlar vujudga keltiradigan gravitatsion maydonni bilamiz. Gravitatsion maydon jismning energiyasiga proportsional Tinch turgan yoki sekin harakatlanayotgan jismlar uchun energiya massa bilan yorug'lik tezligi kvadratining kupaytmasiga teng. E= mc2 , binobarin, gravitatsion maydon massaga proportsional. Elektronlarga xam elektron-pozitron maydn deb ataluvchi maydon mos keladi. Bu yerda yangi-antizarra tushunchasi paydo bo'ladi. Birgina maydonning o'zi xam zarralarni, xam antizarralarni tavsiflaydi. Zarralar va antizarralar annigilyatsiya protsessila boshqa zarralarga, masalan, fotonlarga aylanadi. Teskari protsessning bo'lishi elektromagnit maydondan elektron pozitron juftlar tug'ilishi xam mumkin. Barcha bunday protsesslarni kvant elektrodinamika tavsiflaydi. ...