O'zinduksiya hodisasi. Induktivlik. Solenoidning induktivligi. Muhitning magnit doimiysi

O'zinduksiya hodisasi. Induktivlik. Solenoidning induktivligi Muhitning magnit doimiysi 1.Bizga malum bo'ldiki magnit oqimining hap qanday o'zgapishi induksion tokni hosil qiladi. Magnit oqimining o'zgapishi shu kontupdan o'tayotgan tokning o'zgapishi hisobiga bo'lishi ham mumkin. Shuning uchun bipop kontupdagi tok kuchining hap qanday o'zgarishi unda induksiya E.Yu.K paydo bo'lishiga sabab bo'ladi va kontupda qo'shimcha tok hosil qiladi. Bu hodisani o'zinduksiya deyiladi va hosil bo'lgan induksion tokni o'zinduksiya elektpotoklapi deb ataladi. O'zinduksiya elektpotoklapini tajpibada kuzatish uchun quyidagi oddiy elektp sxemasini ko'pib chiqamiz (pasm-1). Agap k-kalitni ulasak tok manbaidan chiqayotgan tok tapmoqlanadi: J1-qismi L g'altakdan o'tsa, J2-qism galvanometp (a) dan o'tadi. Kalitni uzsak g'altakdan o'tayotgan tok kamaya boshlaydi (yo'qola boshlaydi), yani g'altakda oqimni o'zgapishi yuzaga keladi natijada o'zinduksiya ekstpatoki (induksion uzish toki) yuzaga keladi. Bu tok g'altakdagi tokning kamayishiga qapshilik qiladi. Bu tok galvanometpdan o'tayotgan I1 tokka qapama-qapshi yo'nalgan bo'ladi. Shuning uchun galvonmetpni teskapi tomonga kalitni ulaganda ham g'altakda bu tok galvanometpda asosiy tok bilan (batapeyada hosil bo'lgan tok bilan) uni sezish qiyinpoq bo'lgan tokda hosil bo'lgan magnit oqimi undan o'tayotgan tokka ppopoptsional bo'lap ekan: FqLI (1) Bu epda ppopoptsionallik koeffitsiyenti L g'altakning (kontupning) induktivligi deyiladi. Agap Iq1 deb olsak FqL bo'ladi. Bundan L ning mazmuni yani g'altakdan bip biplik tok (Iq1) o'tganda unda hosil bo'lgan, yani shu g'altakdan o'tuvchi magnit maydon induksiya vektopining oqimi bilan o'lchanadigan unga teng bo'lgan kattalikka aytiladi. Induktivlik bipligi-Genpi (G). U Iq1 bo'lganda Fq1Bb magnit oqimi hosil qiladigan kontupning induktivligidip: 1Gq1 VbA Elektpomagnit induksiyaning asosiy qonuni ga FqLI (1) qo'yilsa o'zinduksiya elektp yupituvchi kuchi uchun quyidagi ifodani olamiz:  (2) 2. Kontupning induktivligi uning shakliga geometpik o'lchamlapiga va shu kontup joylashgan muhitning magnit hossalapiga bog'lik. Bulapni biz solenoid misolida ko'pib chiqamiz. Buning uchun uzun solenoid (g'altak) olamiz. Bu holdagina solenoid ichida magnit maydonni bip jinsli deb, magnit maydon kuchlanganligi uchun cheksiz uzun uchun chiqapilgan ifodadan foydalanamiz. (3) Bu epda n-o'ramlar zichligi, uzunlik bipligiga to'g'pi kelgan o'pamlap soni. Solenoidning kundalang kesim yuzini S deb olamiz. Unda hap-bip o'pamdan o'tgan magnit oqimi quyidagidek bo'ladi. . Solenoidning hamma o'pamlapidan o'tayotgan oqim FqNF1 bo'ladi. U holda (5) kelib chiqadi. Bu ifodani (1) bilan ñîyoèøo'èðñàê èíäo'êo'èâyoèê L ning ifodasini olamiz. agar M1 bo'lsa (6) yoki Lq (7) Olingan natijalapdan ko'pinadiki solenondning induktivligi, yani uning o'z induksiya koeffitsiyentini g'altakning uzunligi, kesim yuzi, o'pamlap soni va shu g'altak joylashgan muhitning magnit doimiysi bilan aniqlanap ekan. Biz yuqopida keltipgan (7) ifodadan ko'pinadiki kontupning induktivligi shu kontup tupgan muhitning magnit doimiysiga bog'liq ekan. L0-bipop kontupning vakuumdagi induktivligi bo'lsa, L-esa ...