Potentsial. Elektr sig'imi. O'zgarmas elektr toki. Om qonuni

Potentsial. Elektr sigimi. Uzgarmas elektr toki. Om qonuni Reja: 1. Uzgarmas elektr toki. 2. Elektr yurituvchi kuch. 3. Om qonuni. o'tkazgichlarning qarshiligi. 4. Joul-Lents qonuni. 5. Elektrostatik maydon kuchlarining ishi. 6. Elektr maydonida zaryadni kuchirishda bajarilgan ish. 7. nuqtaviy zaryadning potentsiali. 8. Elektr sigimi. Yassi kondensator elektr sigimi. 9. Elektr maydon energiyasi. Elektrostatik maydon potentsial maydon bo'lib, bu maydonda zaryadni kuchirishda bajarilgan ishga teng. Bu formula bajarilgan ish zaryad maydonda bosib utgan yo'liga bog'liq bulmay, balki bu zaryadning maydondagi boshlang'ich va oxirgi holatlariga bog'liq ekanligini kursatadi. Mexanikadan malumki kuchlarning potentsial maydonida joylashgan jism potentsial energiyaga ega bo'lib, maydon kuchlari shu energiya hisobidan ish bajaradi. Elektr maydonida bajarilgan ishni potentsial energiya farqi sifatida ifodalash mumkin: Bu yerda q o' zaryadining q zaryad maydonidagi potentsial energiyasi. Turli qo' qo' o' va xokazo sinash zaryadlari maydonning muayyan nuqtasida turli potentsial energiyaga ega bo'ladi. Lekin barcha zaryadlar uchun nisbat bir xil bo'lishi kurinib turibdi. nisbatga muayyan nuqtadagi maydon potentsiali deyiladi. Potentsial son jihatidan birlik musbat zaryadning maydondagi muayyan nuqtadagi potentsial energiyasiga tengdir. nuqtaviy zaryadning potentsiali ga teng. Zaryadlar sistemasi hosil kilgan maydon potentsiali sistema tarkibiga kirgan xar bir zaryadning alohida hosil kilgan maydon potentsiallari algebraik yig'indisiga tengdir. Maydonning potentsiali j ga teng bo'lgan nuqtada joylashgan zaryad quyidagi potentsial energiyaga ega j = q Wp. U holda ) maydon kuchlarining zaryad ustida bajargan ishi zaryad miqdorining boshlang'ich va oxirgi nuqtalari ustidagi potentsiallar farqi kupaytmasiga teng. Potentsial son jihatdan maydon kuchlarining birlik musbat zaryadni muayyan nuqtadan cheksizlikka kuchirishda bajargan ishiga tengdir. Maydon kuchlarining zaryad q ustida yulning dl kesmasi davomida bajargan ishini bir tomondan qEl dl ko'rinishida, ikkinchi tomondan zaryad potentsial energiyasining kamayishini kursatuvchi ifoda, orqali ifodalash mumkin. Bajarilgan ish va potentsial energiyaning kamayishini tenglashtirib d ni hosil kilamiz, bundan, bu yerda l orqali fazoda ixtiyoriy ravishda tanlangan yo'nalish belgilangan j - = grad E ifoda elektr maydon kuchlanganligi potentsiali teskari ishorada olingan gradientga teng ekanligini kursatadi. Agar o'tkazgichga biror q zaryad berilsa, u o'tkazgich sirti bo'yicha shunday taksimlanadiki, o'tkazgichdagi maydonning kuchlanganligi nolga teng bo'ladi. Agar q zaryadga ega bo'lgan o'tkazgichga kattaligi xuddi shunday zaryad berilsa, zaryad xam oldingi zaryad kabi taksimlanishi kerak., aks holda u o'tkazgichda nolga teng bo'lmagan maydon paydo bo'ladi. o'tkazgichdagi zaryadning kupayishi atrofdagi jismlar zaryadlarining qayta taksimlanishiga olib kelmagan xoldagina yuqorida aytib utiladigan shart bajarilishini aytib utish zarurdir. Shunday qilib, boshqa jismlardan uzoq masofada joylashgan o'tkazgichda kattaliklari har xil bo'lgan zaryadlar yuqoridagicha o'xshash taksimlanadi, yani jismning istalgan ikkita nuqtasi ularni olingan zaryad ...