Qattiq jism fizika elementlarining rivojlanish tarixi

Qattiq jism fizika elementlarining rivojlanish tarixi Mikroolamda kechadigan jarayonlarni klassik mexanika qonunlari bilan izohlash va talqin etishga harakat qilishdi. Biroq ularning harakatlari zoye ketdi. Yorug'lik difraksiyasini tushuntiruvchi Yung tajribalari, EM nurlanish uchun Maksvell nazariyasining yaratilishi yorug'likning to'lqin nazariyasini isbotlagan bo'lsa, biroq bu nazariya yorug'likning yutilishi va sochilishi, nurlanish qonunlarini tushuntirushda qiyinchiliklarga uchradi. XVII asr oxiri va XVII asr boshlarida yorug'likning to'lqin nazariyasi XVII asr oxiri va XVII asr boshlarida yorug'likning to'lqin nazariyasi o'zining eng cho'qqisiga chiqqan davr hisoblanadi, Lebedev tomonidan yorug'lik bosiming mavjudligini ochilishi yana to'lqin nazariyasining kuchayishiga sabab bo'ldi. Biroq to'lqin nazariya qanchalik chuqurlashmasin, nurlanish energiyasining taqsimotini to'lqin nazariyasi yordamida tushuntish mumkin b o'lmadi. Nazariyachilarning juda ko'p urinishlari zoye ketdi. Absolyut qattiq jism nurlanish spektrining energiya taqsimotini to'lqin nazariyasi tushuntira olmadi, EM nazariya asosida keltirib chiqarilgan qonuniyat tajriba natijalariga zid bo'lib, hatto nazariyaning o'zida ichki ziddiyatlar mavjud edi. Bolsman Molekullar nazariyasi. Nobel mukofoti 1926 yilda Ma'lumki moddalar tinimsiz va tartibsiz harakat qiluvchi atom va mole-kulalardan tashkil topgan. Ularning atom va molekulalari haqidagi ma'lumotlarga asoslanib, makroxossalarini o'rganuvchi fizikaning bo'limiga statistik fizika deyiladi. Ko'psonli zarrachalardan tashkil topgan sistemaning xossalari statistik qonunlarga bo'ysunadi. Statistik qonunlarni o'rganish natijasida sistema makroxossalarini hisoblash mumkin. Mazkur hisoblar sistema tarkibiga kirgan zarrachalarning ichki xossalariga, ularning harakatiga, o'zaro va tashqi muhit (jism) bilan ta'sirlashishlariga bog'liq bo'ladi. Perren 1901-yilga kelib Plank nurlanish spektrini tushuntirib beruvchi ajoyib yechim topdi, bu yechim kvant nazariyasining buyuk binosiga qo'yilgan birinchi g'isht hisoblanadi. Bu qonun kvant nazariyasi rivojining boshlang'ich nuqtasi bo'lib hisoblanadi. Bu qonunning asosida yorug'lik energiyasi uzluksiz va cheksiz bo'la olmaydi, u ma'lum aniq porsiyalar - kvantlardаnginа iboratdir. Shuningdek, nurlanishning energetik spektrida uzluksizlik yo'q degan g'oya ilgari surildi. Kvant mexanikasi asoslanadigan tajribaviy dalillar inson ongi bevosita tushuna olish chegarasidan tashqarida yotadi. Tajriba natijalarini nazariya bilan taqqoslash haqiqat mezoni ekanligi, gаrchi bu matematik ifodalar fizik tushunchalar va atamalar bilan izohlangan bo'lsa ham, matematik formalizmga olib keldi. Kvant mexanikasining rivoji yorug'likning kvant nazariyasi ochilishi bilаn bоg'lаngаn. Sharoitga qarab sistemaninng zarrachalari klassik yoki kvant mexanikasi qonunlariga bo'ysunadi. Nyuton mexanikasiga bo'ysunuvchi ko'psonli zarrachalardan tashkil topgan sistemalarning makroxossalarini (masalan: gazning energiyasini, uning idish devorlariga bosimini, ma'lum termodinamik jarayonlarda, ish va energiya orasidagi bog'lanishlarni) klassik statistika o'rganadi. Kvant mexanikasi qonunlariga bo'ysunuvchi ko'p sonli mikrozarrachalardan tashkil topgan sistemalarning makroxossalarini(masalan: kristall panjaraning issiqlik sig'imi, qattiq jismlarning issiqlik va elektr o'tkazuvchanligi, issiqlik nurlanishi energiyasi va h.k.larni) kvant statistikasi o'rganadi. Yorug'lik uchun energiya va impulsning saqlanish qonuni. Bu ifоdа klassik nuqtai nazardan yorug'likning to'lqin ekanligini tushuntirib bearaolmaydi. Klassik nazariyaga asosan, yorug'lik nuri modda ...