Qattiq jismlardagi nuqsonlar

QATTIQ JISMLARDAGI NUQSONLAR NUQSON - KRISTALL PANJARA ATOMLARINING DAVRIYLIGI VA TARTIBINING BUZILISHIDIR. METALLARDAN FARQLI HOLDA NUQSONLAR YARIM O'TKAZGICH MATERIALLARINING BARCHA FIZIK XOSSALARIGA JUDA KATTA TA'SIR KO'RSATADI. SHUNING UCHUN NUQSONLARNING TABIATIGA VA KONSENTRATSIYASIGA QARAB, YARIM O'TKAZGICH MATERIALLARINING XOSSALARINI CMAQSADLI BOSHQARISH MUMKIN. YARIM O'TKAZGICH MATERIALLARIDAGI NUQSONLAR O 'ICHAMLARIGA QARAB, XUDDI BOSHQA QATTIQ JISMLAR KABI NUQTAVIY, CHIZIQLI VA HAJMIY NUQSONLARGA BO'LINADI. QATTIQ JISMLARDAGI NUQSONLAR TURLARI KRISTALLARDA UCHRAYDIGAN NUQSONLARNI TO'RTTA GURUHGA AJRATISH MUMKIN. BULAR NUQTAVIY, CHIZIG IY, SIRTIY VA HAJMIY NUQSONLARDIR. NUGTAVIY NUQSONLAR RISTALL PANJARAMING BA'ZI NUGTALARIDA PANJARANING O'Z ATOMLARI YO'QLIGI YOKI BIRORTA ORTIQCHA ATOM MAVJUDLIGI NATIJASIDA YUZAGA KELADI. 1(A, B, V, G, D)- RASMDA ENG KO'P UCHRAYDIGAN NUQTAVIY NUGSONLAR TASVIRLANGAN. AGAR KRISTALL PANJARANING BIROR TUGUNIDA XUSUSIY ATOM ETISHMASA (LA-RASM) U holda BUNDAY NUGSON VAKANSIYA YOKI SHOTTKI NUGSONI DEB ATALADI. KRISTALLARDA BA'ZIBIR NUQTAVIY NUQSONLAR VAKANSIYA VA TUGUNDAN CHIQIB QOLGAN XUSUSIY ATOM JUFTI HAM NUQTAVIY NUQSON HISOBLANADI VA FRENKEL JUFTI NOMI BILAN YURITILADI FRENKEL NUQSONI: VAKANSIYA VA TUGUNDAN CHIQQAN XUSUSIY ATOM JUFTI KRISTALL PANJARANING NUQTAVIY NUQSONI: 1-TUGUNLARARO KIRISHMA ATOM; 2-TUGUNDAGI KIRISHMA ATOM CHIZIQLI NUQSONLAR CHIZIQLI NUQSONLAR KRISTALL STRUKTURASINING NOMUKAMMALLIGI DEB ATALADI, ULAR IKKI O'LCHOVDA ATOMGA YAQIN O'LCHAMLARGA EGA, UCHINCHISIDA ULAR BIRLIK HUJAYRASINING O'LCHAMLARIDAN SEZILARLI DARAJADA OSHADI. SIRTIY VA HAJMIY NUQSONLAR SIRTIY NUQSONLAR IKKI TUR: TASHQI VA ICHKI BO'LADI. KRISTALL SIRTINING BOSHQA MUHIT BILAN CHEGARADOSH BO‗LGANLIGI TASHQI NUQSONLARNING YUZAGA KELISHIGA ASOSIY SABABCHIDIR. MUHIT BILAN O'ZARO TA'SIRLASHISH NATIJASIDA KRISTALL SIRTIDA ADSORBSIYALANGAN BEGONA ATOMLAR QATLAMI, OKSIDLANGAN QATLAM VA BOSHQA SIRTIY NUQSONLAR YUZAGA KELADI. ICHKI NUQSONLAR KRISTALL PANJARA BIR XIL ORIENTATSIYADAN IKKINCHI XIL ORIENTATSIYAGA O'TGAN JOYLARDA YUZAGA KELADI. BUNDAY NUQSONLARGA QO'SHMOQLANISH TEKISLIKLARI, POLIKRISTALL JISMLAR DONACHALARINING CHEGARALARI, KICHIK BURCHAKLI DISLOKATSIYA CHEGARALARI KIRADI. HAJMIY NUQSONLARGA STEXIOMETRIYADAN CHETLANISH, VAKANSIYALAR MAJMUASI YOKI BOSHQA ELEMENTAR NUQSONLAR TO'PLAMI VA DARZ KETGAN JOYLAR, BO'SHLIQLAR, BOSHQA FAZALARNING ARALASHMASI KABI TARTIBSIZLIKLAR VA HOKAZO NUQSONLAR KIRADI. QATTIQ JISMLARDAGI NUQSONLAR KRISTALL PANJARANING HAJMIY NUQSONLARI ...