Qo'sh ko'prik yordamida kichik qarshiliklarni o'lchash

Qo'sh ko'prik yordamida kichik qarshiliklarni o'lchash Reja: 1. Qo'sh ko'prikning tuzilishi va ishlash prinsipi. 2. O'lchashlar. 3. xatoliklarni hisoblash. O'tkazgichlarning qarshiligini o'lchaydigan ko'priklar va boshqa hildagi sxemalar ko'pdir. Ammo, kichik qarshiliklarni o'lchashda odatda Uitston ko'prik usuli juda katta xatolikga olib keladi. Buning sababi shundan iboratki, zanjirni tashkil qilgan o'tkazgichlar va ularning bir-birlari bilan kontaktlarining qarshilik qiymatlari o'lchaydigan qarshiligimiz qiymatlaridan ancha katta bo'lishi mumkin. Shuning uun ham kichik qarshiliklarni o'lchashda qo'sh ko'prik usuli (Tomsonning qo'sh ko'prik usuli) keng tarqalgandir. QO'Sh KO'PRIKNING TUZILIShI VA IShLASh PRINSIPI. Kichik qarshiliklarni o'lchash uchun ishlatiladigan Tomson ko'prigining sxemasi 1-shaklda keltirilgan. Shaklda KL qarshiligi o'lchanadigan sterjenning bir qismi , AV -reoxord, u millimetrli shkala ustiga tortilgan bo'lib, uning qarshiligi malumi bo'lishi kerak. Agarda AV uzunligining qarshiligi malum bo'lsa, u holda istalgan SD surgich oralig'ining qarshiligini topish mumkin. r1 va r2 lar qarshiligi malum bo'lgan rezistorlar. R1 va R2 lar qarshiliklar magazini. Ye-tok manbai (akkumulyator). G-nol galvonometr. 1-shakl Asosiy ishchi formulani olish uchun sxemada toklar yo'nalishini ixityoriy ravishda shunday yo'naltiramizki, tugunlarda tugunga kirayotgan va undan chiqayotgan toklar bo'lsin (shaklga qarang). Ixtiyoriy ravishda toklar yo'nalishi qo'yilgandan keyin Kirxgofning I va II qoidalarini ishlatamiz. Shakldan ko'rinadiki, berilgan sxemada 6-ta tugunlar (K, L, M, N, S,D) bor; K: Jxq JqJ0, L : JoqJxqJ1 M: JrqJg, qJ2, N: J1qJg, qJ1 C: JqJ2qJsd D: JsdqJ1qJo II - qoidasi yopiq konturlar uchun bo'lib, sterjenning qarshiligini topishimiz uchun ikkita yopiq konturni olsak etarlidir. KLNMK kontur uchun: J1r1-JgRg-J2r2-JxRxq0 M N DSM uchun: JgRgqJ11 R1-JsdRsd-J12R2q0 Bu tenglamalarda JSD va RSD lar tegishligicha reoxordning SD uchastkasidagi tok va qarshilik. Masalani osonroq yechish uchun tubandagicha mulohazani yuritamiz. Reoxorddan surgich yordamida S va D nuqtalarni shunday tanlaymizki, galvonometr ko'rsatishi nol bo'lsin (Jg q0) Bu shartni yuqoridagi tenglamalarga qo'ysak: J1qJ1; J2qJ12; JxqJsd: JoqJ Va J1r1-J2rrqJxRx J1R1-JrRrqJxRsd larni olamiz Agar sxemada r1qr2qr: R1qRrqR larni tanlab olsak oxirgi tenglamalarni bir-birlariga bo'lish natijasida (I) asosiy tenglamaga ega bo'lamiz. (1) O'LChAShLAR. 1-shakldagidek sxema tuziladi. Sxemada r=10 Om, KL klemmalarning oraliqlarini kerakligicha o'lchab olamiz. qarshiliklar magazini yordamida rR nisbatni , , ga teng qilib tanlab olamiz. S va D surgichlarini shunday joylaymizki, galvonometr strelkasi nolni ko'rsatsin. Bu holat uchun millimetrlik shkalada SD oralig'ini yozib olamiz ( bu oraliq KL ga to'g'ri kelgan oraliqdir). Demak bir necha sterjenlar uchun turlicha KL larga to'g'ri kelgan SD oraliqlarni millimetrlarda yozib olamiz. Turli moddadan yasalgan sterjenlarning xar biri uchun bir necha uzunliklarni (SD-larni) o'lchab olgandan keyin 1-formulaga asosan hisoblashga o'tamiz. Agarda reoxord uzunligi 1m= 100 mm bo'lsa. (Ro=0,2560m) 100 mm ...