Quyosh qurilmalarida quyosh energiyasi hisobiga yuz berayotgan fizik protsesslarni nazariy o'rganish

Quyosh qurilmalarida quyosh energiyasi hisobiga yuz berayotgan fizik protsesslarni nazariy o'rganish Reja: 1. Issiqlik o'tkazuvchanlik. 2. Konvektiv issiqlik almashinuvi 3. Nuriy issiqlik almashinuvi Tayanch so'z va iboralar: issiqlik o'tkazuvchanlik, temperatura maydoni, temperatura gradienti, izotermik sirt, solishtirma issiqlik oqimi, statsionar rejim, termik qarshilik, konveksiya, laminar harakat, turbulent harakat, issiqlik nurlanish, yutilish koeffitsiyenti, qaytarish koeffitsiyenti, diatermik jism, nurlanish koeffitsiyenti. Issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsiyenti va uning differensial tenglamalari, issiqlik o'tkazuvchanlikni statsionar va nostatsionar holatlarda namoyon bo'lishini o'rganish. Identiv o'quv maqsadi: 1.Temperatura gradienti, Furening qattiq jismlarda issiqlik o'tkazuvchanlik protsesslarini biladi. 2. Yassi bir, ikki, uch qatlamli qalinlikdagi materiallarni issiqlik o'tkazuvchanligini tushintira oladi. 3. silindrik qalin jismning issiqlik o'tkazuvchanligini tushintira oladi. 4. Jismlarning termik qarshiligi ularning qatlamlariga bog'liqligini biladi. Issiqlik o'tkazuvchanlik -bu temperaturalar farqi borligi tufayli tutash muhitda issiqlikning molekulyar uzatilishidir. Issiqlik almashinuvining bunday usuli, asosan, qattiq jismlarda bitta jismning ichida ham, shuningdek, bir -biriga tegib turgan ikkita jism orasida ham sodir bo'ladi. Issiqlik almashinuv suyuqlik yoki gaz qatlami orqali ham amalga oshishi mumkin. Suyuqlik va gazlar (suyuqlangan metallar bundan mustasno) issiqlikni juda yomon o'tkazuvchi hisoblanadi. Temperatura maydoni. Issiqlik almashinuvining boshqa turlari kabi issiqlik o'tkazish protsessi ham jismning turli nuqtalarida temperatura bir xil bo'lmagandagina amalga oshadi. Malumki temperatura jismning holat parametri bo'lib, uning isiganlik darajasini xarakterlaydi. Vaqtning ayni momentida ko'rib chiqilayotgan fazoning barcha nuqtalaridagi temperatura qiymatlarining yig'indisi temperatura maydoni deyiladi. Temperatura maydoni matematikaviy jihatdan koordinata funksiyasi bilan ifodalanadi. t= (x, y,z) Temperatura maydoni uchta, ikkita va bitta koordinataning funksiyasi bo'lishi mumkin. Agar temperatura uch yo'nalishda o'zgarsa, u holda maydon uch o'lchamli deyiladi. Ikki o'lchamli va bir o'lchamli maydonlarning tenglamasi quyidagi ko'rinishda bo'ladi: t= (x, y); (1) t= (x); (2) Temperatura gradienti. Hamma nuqtalarida temperatura bir hil bo'ladigan sirt izotermik sirt deyiladi. Fazoning ayni nuqtasining o'zida bir vaqtda ikki hil temperatura bo'lishi mumkin emasligi uchun turli izotermik sirtlar hech vaqt bir-biri bilan kesishmaydi. Ularning barchasi jism sirtida tugaydi yoki butunlay uning ichida joylashadi. Agar bir qator izotermik sirtlar tekislik bilan kesilsa, unda izotermalar oilasi olinadi. Ular ham izotermik sirtlar kabi bir-biri bilan kesishmaydi, jismning ichida uzilib qolmaydi, balki jism sirtida tugaydi yoki uning ichida joylashadi. Jismning temperaturasi izotermiik sirtlarnikesib o'tadigan yo'nalishdagina o'zgaradi (rasm -1). 1-rasm. Izotermalar. Temperatura gradienti haqidagi tushinchaga doir. Rasmdan ko'rinadiki uzunlik birligida temperatura- ning eng katta o'zgarishi izotermik sirtga normal n yo'nalishida bo'ladi. Temperatura o'zgarishi t izotermadagi normal bo'yicha masofa n ga nisbati temperatura gradienti deyiladi: (3) Temperatura gradienti -izotermik sirtga tushirilgan normal bo'yicha yo'nalgan vektordir. Uning temperaturasining ko'tarilishi tomoniga yo'nalishi musbat yo'nalish hisoblanadi. ...