R - qarshilikli, L - induktivli va C - sig'Imli tarmoqlanmagan o'zgaruvchan tok zanjiri

R -qarshilikli, L- induktivli va C - sig'Imli tarmoqlanmagan o'zgaruvchan tok zanjiri Reja: 1.Kuchlanishlar rezonasi 2. Toklar rezonansi 3. Quvvat koeffitsenti. aktiv va reaktiv energiya. Kuchlanishlar rezonasi. Agar R aktiv qarshilik, L induktivlik va S sig'imdan iborat tarmoqlangan zanjirdan. i = Imsint tok o'tayotgan bo'lsabu zanjir qismlaridagi kuchlanish uchta tashkil etuvchidan; aktiv kuchlanishdan, - induktiv kuchlanishdan va - sig'im kuchlanishdan iborat bular edi, ya'ni U = UL + UL + UC Vektorlar diagrammasidan zanjirning qismlaridagi kuchlanishni bir kateti aktiv induktiv va sig'im kuchlanishlari vektorlarning ayirmasidan iborat bo'lgan to'g'ri burchakli uchburchakdan topish mumkin. Bu uchburchakdan quyidagicha yoza olamiz; U = Zanjirning ayrim uchastkalariuchun kuchlanishlarni tegishli tok bilan qarshiliklarning ko'p aytmalari orqali ifodalab, quyidagini hosil kilamiz: U = = I = Iz Bundan zanjirdagi tok I = Zanjirning to'la qarshiligi z = Tok faza bo'yicha kuchlanishdan burchakka siljigan bo'lib, uni shu burchak tengensi orqali topish mumkin: tg = = Bo'lganda tok faza bo'yicha kuchlanishdan burchakka orqada koladi. va bo'lganda tok kuchlanishdan ilgari ketadi. bo'lganda esa zanjirda kuchlanishlar rezonasi yuzaga kelib, bunda zanjirning to'la qarshiligi aktiv qarshilikka baravarlashadi, ya'ni z = = R Demak, berilgan kuchlanishdan zanjirning to'la qarshiligi eng kichik, tokning effektiv qiymati esa zanjir kuchlanishi bilan bir fazada o'zga rib, eng katta qiymatga erishadi. UL va UC kuchlanishlar o'zaro teng bo'lib kolgani uchun zanjirning umumiy kuchlanishga teng bo'lib koladi: U = UR Reaktiv kuchlanishlardan, masalan, induktivlikdagi kuchlanishning zanjirning umumiy kuchlanishga nisbati = = = bundan UL = U bo'ladi. Aktiv, induktiv va sig'im qarshiliklari ketma - ket ulanganda xL - xC = L - Bundan L - =0 yoki L = tenglamani burchak chastotasi ga nisbatan topamiz va bu hol uchun uning qiymatini bilan belgilab, ni topamiz: 02LC = 1 yoki 0 = - xususiy burchak chastotasi deb ataladi. Rezanans vaqtida kuchlanish va tok orasida fazalar siljishi nolga teng, demak cos( = 1, ya'ni: cos = ( ) =1 bo'lib koladi. Kuchlanishlar rezonasining elektrotexnika apparatlari uchun ham, ishchi xodimlar uchun ham xavfligi mana shundadir. Kuchlanishlar rezonasi radiotexnikada keng kullaniladi. Toklar rezonansi. Aktiv, induktiv va sig'im qarshiliklar umumiy kuchlanishda deb faraz qilaylik. Zanjirning qismlaridagi kuchlanish sinusoidal bo'lganda birinchi parallel tarmoqdagi - g'altak dagi tok quyidagicha bo'ladi: I1 = = Bu tok kuchlanishdan faraz bo'yicha tangensi tg = ga teng bo'lgan burchakka orqada koladi. Galtakdagi tokning aktiv tashkil etuvchisi Ia1 = I1cos1 reaktiv tashkil etuvchisi Ip1 = I1sin1 Ikkinchi parallel tarmoqdagi- kondensatordagi tok I2 = faza bo'yicha kuchlanishdan 90 % ga ilgari ketadi. ...