Sifat analizi usullarining sinflanishi

Sifat analizi usullarining sinflanishi Reja 1.Sifat analizi usullari va ularning sinflanishi 2.Asosiy tushunchalar 3.Analitik reaksiyalarning bajarilish usullari . Analiz chilishda avval moddalarning sifat tarkibi anichlanadi, yani u chanday elementlardan, element guruhlaridan yoki ionlardan tarkib topganligi xachidagi masala xal chilinadi, sungra moddaning michdoriy tarkibini anichlashga utiladi. Moddaning tarkibiga chanday element yoki ionlar kirishini topish, anichlash sifat analizining vazifasidir. 1) Sifat analizning kimyoviy usullari bilan ish kurilganda topilishi lozim bo'lgan element yoki ion o'ziga xos xususiyatlari biror birikmaga aylantiriladi va ayni birikma hosil bo'lganligi ana shu xossalari asosida bilib olinadi.Bunda sodir buladigan kimyoviy o'zgarish analitik reaksiya, bu reaksiyaga sabab bo'lgan modda esa reagent deyiladi. 2) Analizning fizik-kimyoviy reaksiya asosida hosil chilingan modda rangli eritmasining rang intensivligi shu moddaning kontsentratsiyasiga bolichligiga, yoki anichlanadigan modda eritmasi orchali o'tayotgan elektr toki shu modda kontsentratsiyasiga bolichligiga asoslangan va xokazo juda kuplab misollar keltirish mumkin. 3) Analizning fizikaviy usullari,moddaning kimyoviy tarkibi bilan uning ayrim fizikaviy xossalari o'rtasidagi bolanishga asoslangan.Masalan, spektral analizda modda gorelka alangasiga yoki elektr yoyiga kiritilganda sodir buladigan nurlanish spektri anichlanayotgan elementar uchun xos chizichlar bo'lishiga charab, berilgan moddada usha elementlar bor yuchligi xachida, chizichlar ravshanlik darajasi asosida ularning michdori turisida fikr yuritiladi. Bu usul juda seziluvchan bo'lib elementlarni 10-6-10-8 g gacha michdorini anichlashga imkon beradi. Lyuminestsent analiz moddalarning lyuminestsensiyalanishiga asoslangan, yani bunda modda uziga tushayotgan ultrabinafsha yoki boshcha nurlar ta'sirida o'ziga xos nurlar chicharib lyuminestsensiyalanadi. Lyuminestsensiyaning intensivligi va rangi turli moddalarni sifat va michdoriy anichlashda analitik belgilar hisoblanadi.(sezgirligi10-10 g) Analitik reaksiyalarni bajarishda ishlatiladigan modda michdorlariga charab sifat analizda makro-(0,5-1,0 g),mikro-(0,005-0,01g)-, yarimmikro (0,02-0.05 g)-, va ultramikro (1 mg)- usullardan foydalaniladi. Mikroanalizda juda seziluchan reaksiyalardan foydalaniladi, reaksiyalar mikrokristalloskopik yoki tomchi usuli yordamida olib boriladi. a) mikrokristolloskopik usul bilan analiz chilishda reaksiyalar odatda shisha plastinka ustida olib boriladi va hosil bo'lgan kristallar shaklini ko'rib izlanayotgan ion(yoki element) bor-yuchligi xachida bir fikrga kelinadi. b) tomchi usulida eritma rangi uzgaruvchan yoki rangli chukmalar hosil buladigan reaksiyalar chullaniladi. Analitik reaksiyalarni bajarish usullari. Analitik reaksiyalar «xul» va «churuch» usullar bilan o'tkazilishi mumkin. 1) +uruch usulda modda va reaktivlar churuch holda olinadi va reaksiyani chizdirish bilan olib boriladi. 2) Xul usulda esa tekshirilayotgan modda bilan tegishli reaktivlarning o'zaro ta'siri eritmalarda kuzatiladi. «+uruch» usul bilan o'tkaziladigan reaksiyalar cxatoriga metall tuzlarining alangani buyash bilan boradigan reaksiyalarni kiritish mumkin. Platina simga natriy tuzlari yuchtirilib gaz gorelkasi alangasiga tutilsa, alanga sarich rangga, kaliy tuzlarida-binafsha rangga, Sr tuzlarida-och chizil rangga, Ba tuzlarida-yashil rangga buyaladi. Bura Na2B4O710H2O yoki NaNH4HPO44H2O lar bazi metallarning tuzlari bilan chotishtirilganda rangli marvarid(shisha)lar hosil ...