Siljish toki haqida. Maksvell

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTAMAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI FIZIKA - MATEMATIKA FAKULTETI FIZIKA YO'NALISHI OPTIKA FANIDAN TAYYORLAGAN KURS ISHI Bajardi: Qabul qildi: . Qarshi 2018 MUNDARIJA: I.Kirish……. II.Asosiy qism…… 2.1. Siljish toki haqida tushuncha…… 2.2. Maksvell tenglamalarining integral va differensial ko'rinishi…. 2.3. Maksvell tenglamalaridan kelib chiqadigan xulosalar…… II.Xulosa …… IV.Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati……. I.KIRISH. Tebranuvchi sistema tashqi muhitga energiya berishi mumkin.Energiyani bunday uzatish shuning uchun mumkinki,muhit elastik bo'lganligi orqasida uning alohida kichkina uchastkalarining o'zlari mittigina tebranma sistemalardan iborat bo'ladi.Agar muhit (masalan, havo, suv yoki boshqa moddalar)zarrachalarning siljishi natijasida uning biror joyidagi zichligining muvozanati buzilsa, u holda atrofdagi zarrachalar tomonidan ta'sir qiluvchi kuchlar siljigan zarrachalarni orqaga qaytishga majbur qiladi,ya'ni elastiklik kuchlari buzilgan muvozanatni tiklashga intiladi,ammo bunda muhit zarrachalari inersiya bilan bu muvozanat holatdan o'tib ketib qarama -qarshi tomonga siljiydi.Bunday harakat vaqtida tebranuvchi zarrachalarga qo'shni zarrachalar ham siljituvchi kuchlar ta'sir iga uchrab turg'un muvozanat holatdan chetlashadi.Demak,har qanday qo'zg'alish ham,muhitning ma'lum uchastkasida bir karra paydo bo'lar ekan,dastlab qo'zg'algan joydan tobora narida turgan zarrachalarni o'z ta'siriga tortib,asta-sekin tarqala boshlaydi. Biror muhitda turgan tebranuvchi sistema unga bevosita tegib turgan zarrachalar bilan turgan zarrachalar bilan o'zaro ta'sirlashadi.U tebranar ekan,o'z atrofida qator davriy qo'zg'atishlar uyg'otadi,ya'ni yonidagi zrrachalarga qandaydir davriy o'zgaruvchi tashqi muhit singari ta'sir ko'rsatadi.Bu kuch muhitning zarrachalarini majbur qiluvchi kuch chastotasi bilan tebrantiradi,shu bilan birga tebranma protsess zarrachalar o'zaro ta'sirlashuvi sababli muhitda shu muhitning xossalari uchun harakterli bo'lgan qandaydir aniq bir tezlik bilan tarqaladi.Ravshanki,muhitning dastlab qo'zg'algan joyidan y masofada turgan zarrachalari faqat muhitda tarqalayotgan tebranma protsess unga yetib kelgandagina tebrana boshlaydi. Tebranma protsessning tarqalish tezligi ni u bilan belgilaymiz.Tebranma protsess biz tekshirayotgan zarragacha Vaqtdan keyin yetib boradi.agar sistemaning tebranishlari X=asinwt Maksvell tenglamasi ilm-fanda inqilobiy burilish yasagan tenglamalar sirasiga kiradi. Bu tenglama elektromagnit maydoni, hamda uning vakuum hamda yaxlit muhitdagi elektr zaryadi va elektr toki bilan o'zaro ta'sirini ifodalab bergan. Ahamiyati: Ushbu tenglamalar elektromagnit to'lqinlar tabiatini anglashda katta xizmat qilgan. Zamonaviy texnologiyalarda qo'llaniladigan ko'plab ilmiy jarayonlarning asosini tashkil qiladi. Bugungi kun uchun dolzarbligi: Biz uchun o'ta ahamiyatli bo'lgan zamonaviy texnika vositalari - mobil aloqa, televideniye va radio, hamda radarlar ushbu tenglamaga muvofiq ishlaydi. II.ASOSIY QISM 2.1. Siljish toki haqida tushuncha 19 asrning 60- yillarida Maksvеll yagоna elektrоmagnit maydоn nazariyasini ishlab chiqdi, bu nazariyaga muvofiq o'zgaruvchan elektr maydоni o'zgaruvchan magnit maydоnini, o'zgaruvchan magnit maydоni esa, o'zgaruvchan elektr maydоnini vujudga kеltiradi. Bu ikkilamchi o'zgaruvchan maydоnlar uyurma harakterida bo'ladi: vujudga kеltirayotgan maydоnning kuch chiziqlari kеlayotgan maydоnning kuch chiziqlari bilan kоnsеntrik o'rab оlingan. Natijada o'zaro o'ralgan elektr va magnit maydоnlar ...