Spektral tahlil tushunchalari. Nurlanishlar

Spektral tahlil tushunchalari. Nurlanishlar Reja: Spektral tahlil tushunchalari. 2.issiqlik nurlanish qonunlari. 3.Noissiqlik nurlanish. Yorug'lik dispersiyasi va interferensiya hodisalari oq rangli nurni 7 xil rangga ajralishiga sabab bo'ladi.Bu hodisani spektr deb ataladi. Jismlar qizdirilganda o'zidan nur chiqaradi. Bu nurlanishni prizma, difraksion panjara yordamida ajratilgan spektrga tutash spektr deb ataladi.Tutash spektr deyilishiga sabab spektral rang bir-biriga uzluksiz tutashib ketadi. Tajribalar qizdirilgan gaz yoki bug' atomlaridan chiqqan nurlanishlar chiziqli spektrni hosil qilishini isbotladi. Masalan, vodorod gazi qizdirilganda 6 xil spektral seriyalar hosil bo'lishligi aniqlangan. Demak, har bir atom o'ziga xos to'lqin uzunligini chiqarish xususiyatiga ega. Katta sondagi molekulalardan iborat muhit qizdirilganda yo'l-yo'l spektrini hosil qiladi va uni molekulalar spektri deb ataladi.Yo'l-yo'l spektrning bir tomoni aniq ikkinchi tomoni yoyilgan bo'ladi. Chiqarish spektridan tashqari yutilish spektri ham kuzatilgan.Chunki, yorug'lik manbaidan chiqayotgan nurlanish tekshirilayotgan modda bug'laridan o'tkazilganda uning hosil qilgan spektrida qora yutilish chiziqlari hosil bo'ladi.Chunki, modda atomlari o'zi chiqarishi mumkin bo'lgan yorug'lik to'lqinini yutadi. Bu qonunni G.R.Kirgof va RV.Bunzen aniqlangan. Chiziqli yutilish va chiqarish spektrini tekshirish usuliga spektral tahlil deb ataladi va u nozik metoddir. Chiziqli spektr unda ya'ni muhitda elementlarning mavjudligini sifat jihatdan ifodalaydi Spektral chiziqning yorqinligi elementning miqdorini aniqlab beradi. Nurlanishlar hosil bo'lish jarayoniga qarab 2 turga bo'linadi.1. Issiqlik nurlanishlari.2.Noissiqlik nurlanishlari bog'liq va e'rkin o'tish. Bunday o'tishda bog'liq e'lektron bog'liq holatdan e'rkin holatga va aksincha o'tish jarayonida yutilish va chiqarish jarayonlari vujudga keladi. bog'liq va bog'liq o'tishlar. Bunday bog'liq e'lektron uzining e'nergetik satxini uzgartiradi va buning natijasida yutilish yoqi chiqarish spektrlari kuzatiladi. Agar gaz shaffof bo'lsa, bu chiziqlarning intensivligi kuchli bo'ladi. Qatlam kalinligi ortgan sari bu chiziqlar tutash spektrlar sohasida yuqoladi. E'rkin va e'rkin o'tishlar. Bunda e'rkin e'lektron uzining e'nergetik holatini o'zgartirish jarayonida e'rkinlik holatida bo'ladi.Bu yerda yorug'lik fotonlari asosan e'rkin e'lektronlarga tushib unda sochiladi. Bunda yorug'lik chastotasi uzgarmaydi, ammo ularning yo'nalishi o'zgarishi mumkin. Agar e'lektron kuzatuvchiga nisbatan harakat qilayotgan bo'lsa, bu vaqtda Dopler e'ffekti kuzatiladi. Demak, yulduzlar atmosferasida tutash spektrning hosil bo'lishida 3 da ko'rib utilgan jarayonlar sababchi bular e'kan. Bundan tashqari yutilish hodisasi turli spektral sinflar uchun haroratiga bog'liq ravishda turlicha bo'ladi. Bu holatni tahlil qilishda yulduzlarning plazma holatda e'kanligin e''tiborga olish zarur. issiqlik muvozanat deyilganda yulduz bagridan chiqib kelayotgan nurlanish bilan yulduz sirtidagi nurlanishlar orasidagi o'zaro muvozanat tushuniladi. Issilik nurlanishi temodinamik muvozanatda bo'lganda absolyut kora jism uchun yaratilgan nurlanish qonunlarini qo'llash mumkin. Yulduz shunday joylashganki, ularni koinotda termostat ichida joylashgan jism sifatida qarash mumkin, ya'ni u qancha e'nergiya nurlatsa, shuncha e'nergiya yutadi. Bizga ma'lumki, absolyut kora jism uchun nurlanish e'nergiyasi ...