Spirtlar. Oddiy efirlar. Ko'p atomli spirtlar

Spirtlar. Oddiy efirlar. ko'p atomli spirtlar Reja: Spirtlar haqida tushincha. to'yingan bir atomli spirtlar Nomenklaturasi.Izomeriyasi.Tabiatda uchrashi va olinish usullari. Fizik va kimyoviy xossalari.Ishlatilishi. Oddiy efirlar. ko'p atomli spirtlar. Urganiladigan asosiy tushunchalar. Ikki atomli spirtlar, etil spirt, ko'p atomli spirtlar, ikki va uch atomli fenollar, 2, 4, 6, - tribromfenol. 1. Spirtlar haqida tushincha. Spirtlar deb, molekulasida bitta yoki bir nechta gidroqsil gruppa saklaydigan birikmalarga aytiladi. Spirtlar uglevodorod kismiga karab, to'yingan, to'yinmagan va aromatik spirtlarga bulinadi. Spirtlar molekulasidagi gidroqsil gruppa soniga karab, bir, ikki va ko'p atomli spirtlarga bulinadi. 2. to'yingan bir atomli spirtlar to'yingan uglevodorod molekulasidagi istalgan bir vodorod atomini gidroqsil gruppasiga almashtirib hosil kilgan birikmalar to'yingan bir atomli spirtlar deyiladi. Umumiy formulasi SnN2n+1 - ON Spirtlar xam o'z gomologik katoriga ega bo'lib, ular bir-biridan SN2 gruppaga farq qiladi. 3. Nomenklaturasi. Oddiy spirtlar gidroqsil gruppaga birikkan radikallar nomi bilan aytiladi. Ratsional nomenklatura bo'yicha spirt nomi ularning birinchi vakili karbinol (metil spirti) nomi oldiga radikal nomi kushib ukiladi. Sistematik nomenklatura bo'yicha spirtlar nomi to'yingan uglevodorodlar nomiga ol kushimchasini kushib ukiladi va gidroqsil kaysi uglerod atomida tutganligini nomer bilan kursatiladi. 4. Izomeriyasi. Bir atomli spirtlarda izomerlar soni tegishli uglevodorodlarga nisbatan gidroqsil gruppaning joylashishi hisobiga bo'ladi. Butanda ikkita izomer bor. Butanolda esa, turtta izomer bor. 5. Spirtlarning tabiatda uchrashi va olinish usullari.Metanol va etanol sof holatda o'simliklarda uchraydi. 1. Murakkab efirlar gidrolizi. SN3SOOS2N5 + NON SN3 - SOON + S2N5ON. 2. Etilen uglevodorodlarga yuqori harorat va katalizator ishtirokida suv ta'sir etib olinadi. SN2 k SN2 + NON SN3 - SN2ON. 3. Sanoatda etil spirt kraxmal (guruch, bugdoy, kartoshka) va klechatka (urmon chiqindilari, guzapoya) saklaydigan o'simlik xomashyolarini bijgitib olinadi. 4. Fizik va kimyoviy xossalari. a. Fizik xossalari. Spirtlarning birinchi turt vakili suyuqlik bo'lib, o'ziga xos xidga ega. Spirtlarning molekulyar massasi ortishi bilan kaynash temperaturasi xam ortadi. Spirtlarda gidroqsil gruppa soni kupayishi natijasida ularning agregat holatlari uzgaradi. Masalan etanol suyuqlik glitserin moysimon suyuqlik, mannit qattiq modda. Birlamchi spirtga nisbatan ikkilamchi spirtning ikkilamchiga nisbatan uchlamchi spirtning eruvchanligi oshib boradi. b. Kimyoviy xossalari. Spirtlarning suvli eritmalari neytral reaksiyaga ega. Spirtlar turli xil kimyoviy reaksiyalarga kirishadi. Ularning reaksiyalari quyidagi gruppalarga bulinadi. Gidroqsil gruppadagi vodorod atomi xossalariga asoslangan reaksiyalar. Gidroqsil gruppaning xossalariga asoslangan reaksiyalar. Radikaldagi vodorod atomi ishtirokida boradigan reaksiyalar. 1. Gidroqsil gruppadagi vodorod atomi xossalariga asoslangan reaksiyalar. Spirtlarga ishkoriy metallar ta'sir ettirilganda, ularning gidroqsil gruppasidagi vodorod atomini sikib chikarib, alkogolyatlar hosil qiladi. 2S2N5ON + 2 Na 2 S2N5 O Na + N2 Alkogolyatlar bekaror bo'lib, suv ta'sirida parchalanadi ...