Tekislikka parallel harakatdagi qattiq jism nuqtalarining tezliklar planini qurish

Reja Tekislikka parallel harakatdagi qattiq jism nuqtalarining tezliklar planini qurish. 2.Tezlanishlar plani. 3.Oniy tezlanishglar markazi. Planni qurishni boshlaylik. Avvalo tezliklar planini qurish uchun, qog'oz, qalam va lineykadan tashqari, bizga nimalar malum bo'lishi shartligini ko'rib chiqaylik. Buning uchun tekislikka parallel harakat qilayotgan qattiq jismning birorta nuqtasining tezligi, ham yo'nalishi, ham son qiymati (moduli) jihatidan bizga malum bo'lishi shart. Ikkinchidan ixtiyoriy boshqa nuqtaning tezlik vektorining ta'sir chizig'i malum bo'lishi shart. Agar shu ikkita shart bajarilsa shu qattiq jismning ixtiyoriy nuqtasining shu ondagi tezliklarini ham yo'nalishini, ham son qiymatlarini tezliklar plani yordamida aniq hisoblab chiqarib berishimiz mumkin. Faraz qilaylik ushbu shartlar bajarilsin (shakl 14.1), yani A nuqtaning tezligini ham yo'nalishi, ham son qiymati bizga berilgan, V nuqtaning tezligini faqat ta'sir chizig'i berilgan xolos. Endi V nuqtaning tezlik vektorini aniqlash uchun (13.4) kabi, quyidagi vektor tenglamani tuzamiz, (14.1) bu yerda Hamda uning moduli (14.2) ga teng bo'ladi, bu yerdagi - qattiq jismning burchakli tezligi. Ixtiyoriy O nuqta tanlab olamiz, va shu nuqtaga malum masshtabda VA - vektorini o'z yo'nalishi bo'yicha keltirib qo'yamiz va shu vektorning uchini a - harfi bilan belgilaymiz. 14.1 shakl. So'ngra O nuqtadan V nuqtaning tezlik vektorining yo'nalishiga parallel bo'lgan chiziq o'tkazamiz. Bu chiziq V nuqtaning tezligini yo'nalishi xolos, lekin uning hali son qiymati bizga nomalum. Uni aniqlash uchun (14.1) formulaga asosan - vektori vektor bilan vektorlarining vektor yig'indilaridan iborat ekan, lekin vektorning moduli nomalum, lekin yo'nalishi malum bu vektor AV chiziqqa perpendikulyar yo'nalgan, yani . Shuning uchun O nuqtaga qo'yilgan vektorining oxiri bo'lgan, tezliklar planidagi a - nuqtadan AV chiziqqa perpendikulyar o'tkazamiz, bu chiziqni O nuqtadan V nuqta tezlik vektorining ta'sir chizig'iga prallel qilib o'tkazilgan chizig'i bilan kesishgan nuqtasini lotincha b - harfi bilan belgilaymiz. Shaklda paydo bo'lgan aOb - uchburchagi V nuqtaning tezlik vektori , va V nuqtani A nuqta atrofida aylanishidagi -vektorini ham belgilab beradi, yani (14.3) Tezliklar planidagi Oa, Ob va ab vektorlarni o'lchab, tanlangan masshtabga ko'paytirsak, VA , VB va VBA - vektorlarining son qiymatlari aniqlanadi. Ushbu VBA - ning son qiymatini (14.2) - ga qo'ysak, jismni burchakli tezligi aniqlanadi. Endi bizga boshqa qandaydir S nuqtaning tezlik vektorini aniqlash talab qilinsin. Shakldan ko'rinib turibdiki S nuqtaning tezligini yo'nalishi ham, son qiymati ham nomalum, shunga qaramasdan uni aniqlash mumkin. Buning uchun tezligi aniq bo'lgan A nuqtani qutb deb tanlab olib, (13.4) ga o'xshash vektor tenglama yozamiz, (14.4) So'ngra V nuqtaning ham tezligi bizga aniq bo'lganligi uchun, u nuqtani ham qutb deb tanlab olib, yana bitta vektor tenglama ...