Tuproqning singdiruvchanlik qobiliyati va uning turlari. Tuproqning kislotaliligi va uning turlari

tuproqning singdiruvchanlik qobiliyati va uning turlari. tuproqning kislotaliligi va uning turlari Reja: tuproqning singdiruvchanlik qobiliyati va uning turlari. tuproqning singdirish sigimi. tuproqning kislotaliligi va uning turlari. tuproqning asoslar bilan to'yinganlik darajasi. tuproqning buferligi. Tayanch iboralar o'z-o'zini tekshirish uchun savollar Foydalanilgan adabiyotlar tuproqning singdiruvchanlik qobiliyati va uning turlari tuproqning singdiruvchanlik qobiliyati uzoq o'tmishdan xam kishilarga maxlum edi. tuproqning singdiruvchanlik qobiliyatini o'rganish19-asrning o'rtalariga to'g'ri keladi. 1850-1854 yillarda shu sohada D.Ueyening ishlari chop etildi. Uning fikriga karaganda, tuproq tuzlarini tulik singdirmaydi balki uning tarkibidagi asosinigina singdiradi va tuproqdan eritmaga xam shuncha miqdordagi tuz asosi ajralib chikadi. Keyingi paytlarda tuproqning singdiruvchanlik qobiliyatini o'rganishda kolloid kimyo fani katta urintutmokda. Mana shu unalishda ko'p ilmiy ishlarni amalga oshirgan olimlarga K.K.Gedroyts, G.Vinger va S.Matsonlarni ushish mumkin. tuproqning almashinuvchi singdiruvchanligini o'simliklarning oziqlanishi bilan boglab o'rganishda D.N.Pryanishnikovning laboratoriyasida ko'p ishlar amalga oshirilgan. Akademik K.K.Gedroyts tuproqning singdiruvchanlik qobiliyatini o'rganishda uni o'g'itlarning qo'llanilishi, o'simliklarning oziqlanishi, tuproqning kimyoviy melioratsiyalash ishlari bilan uzviy boglab olib bordi. Keyingi yillarda uning ilarini zamondosh olimlar yanada chuqurrok urgandilar va mukammallashtirdilar. Akademik K.K.Gedroyts uzining tekshirishlari asosida tuproqning singdiruvchanlik qobiliyatiga kuyidagicha ta'rif berdi. tuproqning eritmadagi birikmalarini, shuningdek turli buglarni, gazlarni, suspenziyalarni va mikroorganizmlarni ulab qolishga tuproqning singdiruvchanlik qobiliyati deyiladi. tuproq qatlamidan o'tayotgan suvda erigan va erimagan moddalar, turli gazlar hamda mikroorganizmlarning tuproqda singib qolishi, yani tuproqning singdiruvchanlik qobiliyati juda murakkab hodisadir. Bunda kimyoviy fizik-kimyoviy va biologik jarayonlar yuz beradi. akademik K.K.Gedroyts tuproqning har xil moddalarini ushlab qolishi, singdirish va bunda kechadigan jarayonlarni extiborga olib tuproqning singdiruvchanlik qobiliyatini 5 turga bo'ladi. tuproqni mexanik singdirish tuproqni fizik singdirish tuproqni fizik-kimyoviy singdirish tuproqni kimyoviy singdirish tuproqni biologik singdirish 1. tuproqni mexanik singdirish. tuproqni qatlami orqali yukridan pastga harakat etayotgan yogin va sugorish suvlaridagi loyka xolidagi zarrachalarning shu qatlamlar orasida mexanik ravishda ushlanib qolishiga mexanik singdirish deyiladi. bu holda tuproq loyka suvni suzgichi bo'lib xizmat qiladi. Bu xildagi singdirish tuproqning mexanik tarkibi strukturasi, qatlamning zichligi va govakligiga bog'liqdir. Soz va kumok mexanik tarkibli tuproqlar govak kovushmali kumlok tuproqlarga nisbatan suvdagi loykani yaxshirok va kuprok ushlab koladi. O'zbekiston hududidagi tog etaklari adirliklarida toshlokliklarni uzlashtirishda tajribali dehqonlar tuproqning singdiruvchanlik qobiliyatidan foydalanganlar. Bir necha un yillar mobaynida toshlok erlarga loyka chuktirganlar. Usha joylarda ekin ekish uchun yarokli unumdor takir tuproqni vujudga keltirganlar. Demak, tuproqning mexanik singdirish qobiliyati tuproq unumdorligini oshirishda o'simliklarning oziqlanishini yaxshilashda va ozik elementlaridan samarali foydalanishda muhim ahamiyatga egadi. tuproqni fizik singdirish Bunday singdirish paytida tuproq mayda zarrachalarining yuza energiyasi taxsirida ularning sirtida turli gazlar, buglar, mikroorganizmlar va suvda erigan moddalar ushlanib koladi. ...