Uglevodorodlarning galoidli birikmalari

Uglevodorodlarning galoidli birikmalari Reja: Uglevodorodlarning galoidli birikmalari haqida tushincha. to'yingan uglevodorodlarning monogaloidli birikmalari. Nomenklaturasi va izomeriyasi. Olinish usullari. Fizik va kimyoviy xossalari. Sanoatda va qishloq xujligida ishlatilishi. Di, tri va poligaloidli birikmalar. Urganiladigan asosiy tushunchalar. to'yingan uglevodorodlarning ftorli hosilalari, to'yinmagan galoidli birikmalar, aromatik galoidli birikmalar. 1. Uglevodorodlarning galoidli birikmalari. Uglevodorod molekulasidagi bir yoki bir necha vodorod atomlarining galogen atomlari bilan urin almashishi natijasida hosil bo'lgan birikmalarga galoidli birikmalar deyiladi. Galoidga almashgan vodorod atomi soniga karab galoidli birikmalar mono-di- va poligaloidli birikmalarga bulinadi. SN3S1 SN2 S12 SNS13 SS14 metil xlorid. metilen xlorid xloroform tetraxlormetan Galoidli birikmalar molekulasining uglevodorod kismiga karab, to'yingan, to'yinmagan va aromatik galloidli birikmalarga bulinadi. SN3 - SN2 - S1 SN2 = SN - S1 S6N5 - S1 2. Nomenklaturasi va izomeriyasi. Ratsional nomenklaturaga muvofik, ularning nomi radikallar nomiga galogenlar nomini kushib o'qishdan kelib chikadi. SN3 - S1 S2 N5 - S1 metil xlorid etil xlorid Sistematik nomenklatura bo'yicha tegishli uglevodorod oldiga galogenning o'rni va nomi kursatiladi. 2 - xlorpropan Metan va etan molekulasidagi barcha vodorod atomlari bir xil qiymatga ega, shuning uchun ulardan istalgan vodorodni bitta galogenga almashtirsak fakat bitta galogen alkil hosil bo'ladi. SN3 - SN2 - SN2 J SN3 - SNJ - SN3 birlamchi propil yodid ikkilamchi propil yodid Propan molekulasidagi birorta vodorodni galoidga almashtirib, ikki xil galoid alkil olish mumkin. Butanning galoidli birikmasidan 4 ta izomer hosil qilish mumkin. 4. Olinish usullari. 1. to'yingan uglevodorodlarga xlor ta'sir ettirish usuli. Bu reaksiya yorug'likda boradi. Spirtlarga vodorod galoid ta'sir etib olish. R - ON + NS1 R - S1 + N2O to'yinmagan uglevodorodlarga galogenvodorodni ta'sir etib olish. Fizik va kimyoviy xossalari. Monogalogenli hosilalarning fizik xossalari to'yingan uglevodorodlarga birikkan galogenlarning tabiatiga, uglevodorodlarning tarkibiga, tuzilishiga bog'liq. Galogenning atom ogirligi ortishi bilan galogenidlarning kaynash temperaturasi va solishtirma ogirligi ortib boradi. Yani ftoridlarning kaynash temperaturasi va solishtirma massasi eng past, yodlarniki esa, eng yuqoridir. Oddiy sharoitda metil -, etil -, propil -, izopropil ftoridlar, metil -, etil-, xloridlar, metil bromidlar gaz bo'lib, kolganlari suyuqlikdir. yuqori molekulyar vakillari qattiq moddadir. Galogenidlarning o'ziga xos xidi bor. Ularning kupchiligi narkotik ta'sir etadi. Ftoridlar va xloridlar suvdan yengil, bromidlar, yodidlar suvdan ogir. Ular suvda erimaydi. Organik erituvchilarda, (spirt, efir, benzol va xoka'zolarda) oson eriydi. Galogenidlarning o'zi yaxshi erituvchi hisoblanadi. Monogalogenidlar organik birikmalar orasida kimyoviy jihatdan faol birikmalar bo'lib, ular yordamida laboratoriya-larda, texnikada kator sintezlar o'tkazish mumkin. Galogenidlarda kimyoviy reaksiyalar, asosan galogen atomining almashinishi hisobiga boradi. 1. Galogenlarning vodorodga almashinishi. SN3J + Na N SN4 + ...