Vakuumda elektr toki. Termoelektron emissiya. Volt - Amper xarakteristikasi

Vakuumda elektr toki. Termoelektron emissiya. Volt-Amper xarakteristikasi. 1. Elektron metallar ichida saqlanganligi uchun metall-vakuum chegarasida ularga sirt yaqinida ta'sir qiluvchi metall ichiga qarab yo'nalgan kuchlar mavjuddir. Bu kuchlar elektronlar va kristall panjaraning musbat ionlari orasidagi tortishish tufayli yuzaga keladi. Bunday ta'sir natijasida metallarning sirtqi qatlamida elektr maydon yuzaga keladi. Potentsial energiya taqsimoti potentsial o'ra ko'rinishida bo'ladi. Uning chuqurligi qeqWo-Yeo ga teng. Bu kattalik elektron yaqinlik (elektronnoe srodstvo) deyiladi. Wo-metall tashqarisida tinch turgan elektronning energetik sathi-bazan uni vakuum sathi ham deyiladi. Yee-o'tkazuvchanlik elektronlarning eng kichik energiyasi-o'tkazuvchanlik zonasining tubi. Metallardagi valent elektronlarning TqOK bo'lgandagi egallagan eng yuqori energetik sathini biz Fermi sathi yoki Fermi energiyasi deymiz. (EF) Fermi sathidan vakuum sathigacha bo'lgan energetik oraliqni biz chiqish ishi deymiz. (F) Demak, elektron shu energetik oraliqni, yani chiqish ishiga teng va undan katta bo'lgan energiyaga ega bo'lganda u metallni tashlab vakuumga chiqib ketadi. Bunday hodisani biz elektron emissiya hodisasi deymiz. Shunday qilib, TqOK bo'lganda eng yuqori energetik sohada joylashgan elektronni cheksizlikkacha ko'chirishda (vakuumga olib chiqishda) bajarilgan ish bilan o'lchanadigan kattalikka biz chiqish ishi deymiz. Elektron emissiya hodisasi yuzaga kelgandan keyingina elektronlarning vakuumdagi harakatini, yani vakuumda elektr tokining qonun qoidalarini o'rganishimiz mumkin. Elektron emissiya bo'lishi uchun esa metall ichidagi valent elektronlarga qo'shimcha energiya berish kerak bo'ladi, aks holda elektron metallarni tashlab keta olmaydi. Agar elektronlar qattiq jism temperaturasining ko'tarilishi natijasida issiqlik energiya hisobiga energiya olayotgan bo'lsa, bunday emissiya termoelektron emissiya deyiladi. Bundan tashqari emissiyaning bir necha turlari fotoemissiya, ikkilamchi emissiya, avtoemissiya va hokazo.)mavjud. Biz vakuumda elektr toki hosil bo'lishini asosan termoelektron emissiya misolida ko'ramiz. 2.Termoelektron emissiyani kuzatish uchun katod va anoddan iborat vakuumli diod olishimiz kerak bo'ladi. Katodni qo'shimcha tok mobainiga ulab qizdirganimizda unda elektronlar vakuumga chiqadi. Agar katod bilan anod o'rtasiga potentsiallar farqini qo'ysak va milliampermetr ulangan bo'lsa u holda zanjirdan tok o'tayotganini ko'ramiz. Diodning katodiga manbaning manfiy va anodiga musbat qutbi ulanadi. Bu hol katodning manfiy zarralar (elektronlar) chiqarishini bildiradi. Dioddagi termoelektron tok kuchi katod va anod orasiga qo'yilgan potentsiallar farqi-kuchlanishga bog'liq bo'ladi. Katodning har bir temperaturasiga mos holda dioddan o'tayotgan tok kuchining qiymati kuchlanish o'zgarishiga bog'liq holda 014, 025 yoki 036 nuqtalardan o'tadi. Kuchlanishning malum qiymatidan keyin katod va anod oralig'idan o'tayotgan tok kuchi o'zgarmay qoladi, yani biz dioddagi tok to'yinishga ega bo'ldi deymiz. To'yinish toki (It) (2-rasm) asosan katodning temperaturasiga va uni qanday materialdan tayyorlanganligiga bog'liq bo'lgan chiqish ishiga bog'liq bo'ladi. Umuman dioddagi tok kuchining anod kuchlanishiga bog'liqligini biz volt-amper xarakteristika deymiz. Katodning temperaturasi oshgan sari to'yinish tokiga mos keluvchi kuchlanish ...