XIX - asrning oxiri va XX - asrning boshlaridagi ilmiy revolyusiya. Zamonaviy fizikaning yuzaga kelish tarixi va uning asosiy yo'nalishlari

XIX asrning oxiri va XX asrning boshlaridagi ilmiy revolyusiya. Zamonaviy fizikaning yuzaga kelish tarixi va uning asosiy yo'nalishlari Reja: Vilgelm Konrad Rentgen(1845 - 1923) . Albert Eynshteyn (1879-1955) Maks Karl Ernst Lyudvig Plank (1858-1947) Zamonaviy fizikaning yuzaga kelish tarixi. Mariya Sklodovskaya-Kyuri (1867 - 1934). NILS XENRIK DAVID BOR (1885 - 1962 XIX asrning ikkinchi yarmida Evropada va Amerikada kapitalizmning rivojlanib, o'zining yuqori fazasi imperializmga o'tish paytiga to'g'ri keldi. O'sha paytlarda eng rivojlangan kapitalistik mamlakatlardan biri Angliya bo'lib, unga iqtisodiy jihatdan Germaniya qo'shildi. Germaniya va AQSH iqtisodiy rivojlanishdan XIX asrning oxirida Angliyani quvib o'tib, AQSH jahonda iqtisodiy rivojlanishda birinchi o'ringa chiqib oldi. 1861 yilda Rossiyada o'tkazilgan reforma uni ham kapitalizmga yo'l tutishiga olib keldi, jamiyat formastiyalarini bunday o'zgarishi, iqtisodiy rivojlanishda fanni roli katta bo'ldi. XIX yilning ikkinchi yarmida fizikaning eng rivojlangan sohalaridan biri bu teplotexnika va elektrotexnika sohasiga to'g'ri keladi. Bug' mashinalari sanoatning asosiy dvigatellaridan biri bo'lib keldi. Bug'ning 1, 2, 3 marta kengaytirish yo'llari izlana boshlandi. Poroxning portlishidan dvigatel yaratish niyati, XIX asrning birinchi yarmida ichki yonar dvigateli ixtiro qilindi. 1890 yillari nemis injeneri Dizel tomonidan gazning yuqori bosimda qizitish natijasida o'z-o'zidan yonadigan dizel dvigatelini yaratdi. 1880 yillari 3-davr dvigatellar bug' trubinalari ixtiro qilindi. Birinchi bug' trubinalarini shveystariyalik injener Laval va angliyalik ixtirochi Parsons bir paytda ixtiro qilib ishlab chiqarishga taqdim etishdi. Fizikada, termodinamikada yangi qonuniyatlarining ochilishi teplotexnikani rivojlanishiga olib kelib, endi fanda ko'prok injenerlik ixtirolariga talab ortib bordi ichki yonar dvigatellari, Issiqlik mashinalari, par trubinalarini ishlash, teplotexnika bo'limini rivojlanishining maxsulidir. XIX asrning boshlarida fizikaning elektrotexnika bo'limini rivojlanishi yuksala berdi. Elektrotexnikani rivojlanishi elektrotelegrafda muhim rol o'ynadi. 60-70 yillarda telegraf va telefon aloqalarini yo'li quyilishi, elektrodinamikani rivojlanishida muhim bosqich bo'ldi. Elektrodinamikaning rivojlanishi elektr tebranishlarini ochilishida muhim rol o'ynab, V.Tomson tomonidan elektr tebranishlarni ixtiro qilinishi elektrotexnikaning rivojlanishida asos bo'ldi. Elektr tebranishlar elektr priborlar, elektr o'lchagich asboblarni rivojlantirishga olib keldi, elektr o'tkazgichlar ixtiro qilina boshlandi. 1876 yilda Pavel Nikolaevich Yablochkov tomonidan, Yablochkov shami qaysiki yorug'lik beruvchi elektr energiyasini foydalanish yo'lidagi birinchi qadam bo'lib, Evropa, Amerika, Osiyoda «Rus yoruti» nomi bilan mashhur bo'lgan. Rus ixtirochisi Aleksandr Nikolaevich Lodigin 1847-1923) tomonidan 1873 yili birinchi marta Peterburg kuchalarini Lodaginning chug'lanma lampalari yorita boshladi.1874 yili Lodigin o'zining ixtirosi uchun fanlar Akademiyasining Lomonosov mukofatiga sazovor bo'lgan. Amerikalik ixtirochi Tomas Alva Edison (1847- 1931) elektr yoritgichlar bilan shug'ulanib, 1879 yili muvoffaqiyatli va ancha effektiv cho'g'lanma lampa ixtiro etdi. Cho'g'lanma lampalardagi vakuum fizikannig vakuumli texnikasida katta rol o'ynab, modda tuzilishining elektron nazariyasini rivojlanishida muhim rol tutgan. Taniqli fizik J.J.Tomson shunday ...