Yorug'lik interferensiyasini o'rganish

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI FIZIKA-MATEMATIKA FAKULTETI Fizika KAFEDRASI Eshmurodova Saida Toshboltayevna 5140200-Fizika ta'lim yo'nalishi bo'yicha bakalavr darajasini olish uchun Yorug'lik interferensiyasini о'rganish mavzusida yozgan BiТIruv malakaviy ishi Ilmiy rahbar: o'qit. M. Raxmonova Himoyaga tavsiya etilsin Fizika-matematika fakulteti dekani:prof.А.Q.Tashatov 2016 yil Mundarija Kirish……3 I.Bob. Yorug'lik interferensiyasi……. Yorug'lik va uning xossalari…….5 Interferensiya hodisasi…….13 Yung tajribasi…….22 Interferension had tushunchasi va kogerentlik muammosi……29 II. Bob. Interferensiya asosli qurilmalar…… 2.1. I. Jamen va Maykelson interferometrlari……38 2.2. Fabri-Pero interferometri……42 2.3. Yorug'lik interferensiyasining amaliy ahamiyati……45 Xulosa……46 Adabiyotlar……47 Kirish Yorug'lik insonlarni kundalik hayotida muhim rol о'ynaydi. Har kuni yorug'lik ta'sirida rо'y beradigan jarayonlar bilan chambarchas bog'liq holda hayot kechiramiz. Shu sababli yorug'lik xossalarini bilish doimo kishilar uni о'rganishga va yorug'lik ta'sirida yuz beradigan jarayonlar sababini bilishga, tajriba о'tkazib natijalarini tushuntirishga intilib kelishgan. Ingliz olimi I.Nyuton yorug'lik difraksiyasi, dispersiyasi kabi hodisalarni tajribada isbotlab yorug'lik tabiatini tushuntirgan bо'lsa, Gyugens va Yunglar tomonidan yorug'likning yana bir ajoyib xossasi - interferensiyasi о'rganildi. Interferension manzara qachon, qay tarzda namoyon bо'lishini tushuntiruvchi nazariya birdaniga paydo bо'lmadi. Bitiruv malakaviy ishning dolzarbligi: Yorug'lik ta'sirida yuz beradigan interferension manzara va interferensiyaning maksimum, minimumlik shartlari, yо'llar farqi, kogerent tо'lqinlar, tо'lqinlarning bir-birini kо'chaytirishi va susaytirishidan yorug'lik xossalarining rolini bilish juda zarur. Shu sababli bitiruv malakaviy ishining mavzusini Yorug'lik interferensiyasini o'rganish deb nomladik. Ishda interferension manzara va interferensiya hodisasiga asoslanib ishlaydigan qurilmalarning tuzilishi, ishlash prinsiplari keltirilgan. Bitiruv malakaviy ishning maqsadi va vazifasi: interferensiya hodisasini rо'y berish shartlari va interferensiyaga asoslanib ishlaydigan qurilmalar bilan tanishish. Interferension had, kogerent tо'lqinlar, fazalar farqining о'zgarmasligini, maksimum, minimumlik shartlari, yо'llar farqini turli usullarda tushuntirish. Bitiruv malakaviy ishning o'rganilish darajasining qiyosiy tahlili: BMI mavzusini yoritishda ushbu mavzuga oid adabiyotlar va xorijiy jurnallarda chop etilgan ilmiy maqolalar o'rganildi va ular asosida qiyosiy tahlil qilindi. Bitiruv malakaviy ishning tadqiqot obyekti va predmeti: Ishning obyekti sifatida interferensiya hodisasi olingan. Interferensiya hodisasini rо'y berish shartlari va interferensiyaga asoslanib ishlaydigan qurilmalar tadqiqot predmeti. Bitiruv malakaviy ishning ilmiyligi va ahamiyati: Interferenysiya hodisasidan amalda ishlab chiqarish va sanoatda qо'llanilish usullari va amaliy ahamiyati aniqlangan. Bitiru malakaviy ishini ilmiy yangiligi: Interferensiya hodisasi asosida ishlaydigan qurilmalarning amalda qо'llanilishi kengroq tushuntirildi. Bitiruv malakaviy ishini tuzilishi: Kirish, ikki bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlarni, 5 ta rasmni o'z ichiga olgan. 48- sahifada bayon etilgan. Muhtaram prezidentimiz aytganlaridek, ayni vaqtda biz sanoat sohasida, yuqori texnologiyalarni talab etadigan zamonaviy ishlab chiqarish tarmoqlarini tashkil etishda, farmokologiya va farmaseftika, axborot -kommunikatsiya tizimi, biotexnologiya, muqobil energetika, turizm kabi ko'plab sohalarda kichik beznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishda ...