Yorug'lik kvanti. Fotonning yutilishi. Fotoeffekt

Yoruђlik kvanti fotonning yutilishi. fotoeffekt Reja: Fotoeffekt muammosi Elektronlar emissiyasi. F.Lenard tajribilari Fotoelektronlar uchun Eynshteyn tenglamasi Milliken tajribasi va Plank doimiysini anišlash Fotoeffekt nazariyasi. K¢pfotonli fotoeffekt Masalaning š¢yilishi. Fotoelektron ќodisa korpuskuryar xarakterga ega b¢lib, yoruђlikning t¢lšin tabiatini inkor šiladi. Shu bilan u butun klassik fizikaga šarshi chišadi. Bu bobni ¢tishdan asosiy mašsad fotoeffektni klassik va kvant nazariya asosidan kelib chiššan ќolda taššoslash, kvant fizikani moќiyatini ochishdir. Bu tajriba Plank ђoyasini tasdišlovchi dastlabki eskperimentlardan biridir. Kichkina energiya soќalari (1eV-10eV) uchun yoruђlik nurlanishini kvantlanishini k¢rsatish, Lenard tajribalari, Eynshteyn tajribasi va Milliken tajribalari oršali fotoeffektni kvant xarakterga ega ekanligini tekshirish va tasdišlash bu bobning asosiy mašsadi edi. Shuningdek, yana bir mašsad talabalarga eskperimentdan bevosita Plank doimiysini topish mumkinligini k¢rsatish va Plank doimiysini universal domiylik ekanligini ¢šdirish edi. Mavzu šaќramonlari. 1. Lenard Filipp. Katod nurlanishini ¢rganishdagi ishlari uchun 1905 yilda Nobel mukofotiga sazovor b¢lgan. 2. Jozef Jon Tomson (1856-1940). 1906 yilda ¢tkazuvchanlik ќodisalari uchun Nobel mukofotiga sazovor b¢lgan. 1897 yilda Tomson elektronning zaryadini birinchi b¢lib ¢lchagan. 3. Albert Eynshteyn (1879-1955) Germaniyaning Ulm shaќrida tuђilgan. 1914-33 yillarda Germaniyada ishlagan. S¢ng umrining oxirigacha Amerikada yashagan. 300 dan ortiš ilmiy asar yozgan. XX asrning genial fizigi. 1921 yilda nazariy fizikada va aynišsa fotoelektrik effekti ќodisasini kashf etgani uchun Nobel mukofotiga sazovor b¢lgan. 4. Robert Endrus Milliken (1868-1953). Amerikada Illinoys shtatidagi Morrison shaќrida tuђilgan. Aberlin kollejini bitirgan. 1910 yilda elektron zaryadini anišlagan. 1923 yilda Nobel mukofotiga sazovor b¢lgan. 4.1. Fotoeffekt muammosi Yoruђlikning korpuskulyar tabiatini bevosita tasdišlovchi eksperimentlardan biri fotoeffektdir. Yoruђlik nurlanishi ta'sirida metall sirtdan elektronlarning ajralib chišishiga fotoelektron ќodisa yoki fotoeffekt deb ataladi. Fotoeffekt eksperimenti šonuniyatlarini klassik fizika tarafida turib tushuntirib b¢lmaydi. Klassik nazariya bu ќodisani tushuntirishda mutlašo ojizlik šiladi. X¢sh, nima uchun klassik nazariya fotoeffekt jarayonini tushuntirishga šurbi etmaydi, axir uning nuštai nazaridan ќam bu ќodisa joizku. Birinchi šaraganda fotoeffektni t¢lšin nazariya asosida sifatli tushuntirish mumkinga ¢xshab k¢rinadi. Maksvellning elektromagnit t¢lšinlari nazariyasiga binoan issišlik nurlanish inson k¢ziga k¢rinadigan soќadagi tœlšin uzunlikka ega b¢lgan elektromagnit nurlanish - yoruђlikdir va uning strukturasi elektr va magnit maydonlardan tuzilgan. Nurlanishni elektr maydoni amplitudasining kvadrati yoruђlikni intensivligini xarakterlaydi. Shunday ekan, tushayotgan elektromagnit nurlanishining amplitudasi metall sirtidagi elektronlarni tebranishga majbur šiladi, agar elektroning xususiy tebranishi davri bilan tushayotgan t¢lšinning tebranish davri mos kelganda rezonans r¢y beradi, elektronning tebranish amplitudasi keskin ortib ketadi va ošibatda u metall sirtini tashlab tashšariga chišib ketadi. Darvoše, bunday manzara ¢rinli b¢lsa, u ќolda metall sirtdan ajralgan elektronlarning kinetik energiyasi tushayotgan yoruђlikning intensivligiga boђliš b¢lishi kerak. Tushayotgan yoruђlikning intensivligi ...