Yorug'likning qutblanishi. Malyus va Bryuster qonunlari

yorug'likning qutblanishi. malyus va bryuster qonunlari RYeJA. Maksvellning elektromagnit nazaariyasi haqida ma'lumot. Kutblangan (chiziqli, elliptik, doirasimon ) yorug'lik. Kutublangan yorug'likni hosil qilish Malyus qonuni. Nurning kaytishda va sinishda qutblanishi. Bryuster qonuni. Bizga malumki yorug'lik to'lqin tabiatiga ega. Maksvelning elektromagnetik nazariyasi yorug'lik tezligining elektromagnit to'lqinlari tezligi bilan bir xil ekanligi hamda muhitning sindirish ko'rsatkichi , muhitning dielektrik kirituvchanligi va magnit sindiruvchanligiga bog'liqligi (yani, n = ) yorug'likning elektromagnetik to'lqinidan iborat ekanligini isbotladi. yuqoridagi fikrlarga ko'ra yorug'lik to'lqinlari o'zaro tik tekisliklarda tebranuvchi Ye va N maydondan iborat (66 - rasm). Bu tebranishlar Ye=Ye0 sin (t+1) H=H0 sin (t+2) (1) qonun bo'yicha uzgaradi. ko'p tajribalar asosida yorug'lik to'lqinining kundalang to'lqin ekanini anikladi. Tabiiy yorug'likda to'lqinlar o'zaro tebranish tekisligini tez va tartibsiz almashtirib turadi. Agar tebranishlar yo'nalishi biror tarzda tartiblansa bunday yorug'lik kutblagan yorug'lik deyiladi. Bunday kutblangan yorug'lik yassi kutblangan yoki chiziqli kutblangan yorug'lik deyiladi. yorug'lik moddalarning atomlaridan chikadi. Bazi yorug'lik manbalari chikargan nurlanish kutblangan nurlanishdan iborat bo'ladi. Masalan: magnit maydoniga kiritilgan, uygongan gaz va buglar, lazerlar va boshqa manbalar. Kutblangan yorug'likni tabiiy yorug'likdan xam olish mumkin. yorug'lik to'lqinining asosiy tebranish tekisligi qilib Ye tebranish tekisligi olinadi, Ye ga tik bo'lgan tekislik qutblanish tekisligi deyiladi (67 a - rsm ). Kutblangan yorug'lik olishning oddiy bir usulini ko'rib chiqamiz. Buning uchun ikkita T1 vaT2 turmalin plastinkasini olamiz. Bu plastinkalar optik uklari buylab kesilgan . S manba I yorug'lik kuchiga ega bo'lib, yorug'lik yo'li T1 va T2 ni optikaviy uklari parallel qilib joylashtirsak ular orqali o'tayotgan yorug'likda xech qanday o'zgarish sodir bulmaydi.(67 v -rasm) Agar T1 ni tinch nur yo'nalishi atrofida aylantirsak yorug'lik intensivligida xech qanday o'zgarish sodir bo'lmaganini kuramiz. Agar T1 ni tinch kuyib, T1 dan o'tayotgan i nur yo'liga T2 ni kuyib aylantirsak yorug'lik intensivligi kamayib boradi.(67 s -rasm). T1 va T2 optik uklari orasidagi burchak 900 bo'lganda T2 dan yorug'lik butunlay utmaydi. Tabiiy yorug'likda Ye tekisligi yo'nalishi doimiy uzgarib turadi. T1 esa fakat optik uki yo'nalishiga mos kelgan Ye maydonni tebranishlarini o'tkazadi xolos.Bu kutblangan nur T2 ning optik ukiga mos kelsa utadi. Bu yerda T1 plastinka polyarizator , T2 plastinka analizator deyiladi. Polyarizatordan I0 intensivlikdagi yorug'lik nuri o'tayotgan bulsa analizatordan o'tayotgan nur intensivligi I , analizator tekisligi bilan polyarizator tekisligi orasidagi burchak bilan Malyus qonuni bo'yicha kuyidagicha boglangan: I = I0 cos2 (2). Rasmdagi T1 dan utuvchi yorug'lik intensivligi I0 tabiiy yorug'lik Itab intensivligining yarmiga teng bo'ladi. U holda (2) tenglik quyidagi ko'rinishga keladi: I = 12Itab cos2 , (3) maksimal intensivlik I ...