Atom elektrostansiyasi

Atom elektrostanciyasi. Termo yadro reakciyalari. Quyosh va yulduzlar energiyasi. Reja. atom energiyasidan foydalanib, elektr energiyasini ishlab chiqarish. ko'chma ishlab chiqarish. termoyadro sintezi. energiya balansi. termoyadro energiyasi muammaolari. quyoshning tuzilishi haqida quyosh va yulduzlar yadrosi , termoyadro reaktori sifatida. Atom energiyasidan foydalanib elektr energiyasini ishlab chiqarish. Insoniyat doimo yadro arzon va qulay energiya manbaiga ega bo'lishga intilgan. Yadro reaktorining yaratilishi esa yadro energetikasining sanoatda qo'llanilishida, ya'ni undan inson ehtiyojlari uchun foydalanishga imkon yaratdi. Yadro yonilg'isining zaxiralari kimyoviy yonilg'i zaxiralaridan yuzlab marta ko'p. Shunin uchun elektir energiyasining asosiy qismi atom elektir sitansiyalarida (AES) ishlab chiqarilanganda edi. Bu bir tomondan elektr energiyasini tan narxini kamaytirsa ikinchi tomondan insoniyatni bir necha yillar elekrt energiyasi muammosidan xalos qilgan bo'lar edi. AES lar judaixcham. AES 1954 yilda Obnensik shajhrida ishga tushirilgan. 2. Kochma anjom dvigatellari. Yadro yonilg'isi juda ixcham va ko'chirish tashish qulayligi uchun ancha muncha sohalarda foydalaniladi. Yadro yonilg'isini yuqori unumdorligi va yadro dvigahtellarning mustaqil ishlash imkoniyati ulardan suv osti va suv usti kemasidan foydalanishi imkoniyatini yaratdi. Hozirgi kunda Arktika Sibir kabi ko'plab atom muz yoraralari va atom elektrlaridan energiya olib ishlovchi ko'plab suv osti kemalari faoliyati ko'rsatilmoqda. AESda ishlaganda texnika xavfsizligi qoidlariga qatrtiy rioya qilish kerak. Aks holda katta haloqatlarga olib kelishi mumkin. Chernobek voqeasi bunga misol. 3. Teryadro sintezi. Nafaqa ogir yadrolar bo'linishida balki yengilroq yadrolarning lo'shilib ogirroq yadrolar hosil bo'lishiga ham energiya ajralib chiqadi. Normal sharoitdayadrolarning qo'shilishi mumkin emas. Chunki musbat zaryadlarda juda katta kulan itarish kuchi ta'sir qiladi. Bu yadrolarni qo'shish uchun esa, ularni shunday yaqinlashtirish kerakki, bunda yadro tortishish kuchlari kulon itarish kuchlaridan kattaroq bo'lib qolsin.ubuning uchun esa yadrolarni kinetik energiyalarni orttirish, ya'ni eng yuqorti ktemperatularda bu yadrolar bir-birlarga juda yaqin kelishlari, yadro kuchlari ta'sirida bog'lanishlari va ogirroq yadroga birikishlarti mumkin. Bunday hol 10 7 K va undan yuqori tmperatularda ro'y beradi. Shuning uchun bunday reakciyalarni termoyadro reakciyalari deyiladi. yengil yadrolar qo'shilib ogir yadrolar hosil bo'lishiga esa termoyadro sintezi deyiladi. 4. Energiya balansi. yengil yadrolarni qo'shilishida katta miqdordagi energiya ajralib chiqadi. Chunki hosil bo'lgan yangi yadrolarning Solishtirma bog'lanish energiyasi katta bo'ladi agar har bir nuqtalarda uran yadrosining parchalanishida 1 Me V eneregiya ajralmasi mos kelsa, deyteriy va treytiyning sintezida 3.52 Me V energiya to'g'ri keladi: 1 H 3+1 H 2 -- 2 H E 4+0 N 1 (17.6 MEV ) (Proeksion ko'rgazmali albomdagi 115-rasmga qarang ) Deyteriy yadrosining bog'lanish energiyasi 2.2MeV. Demak reaksiya paytiga 28.3 MeV -(2.2+8.5)MeV=17.6 MeV Energiya ajralib chiqdi. Har bir nukleiga to'g'ri kelgan energiyani topsak 17.6 MeV ...