Elektr ta'minoti tizimida qisqa tutashuv turlari va sabablari

Elektr ta'minoti tizimida qisqa tutashuv turlari va sabablari Elektr ta'minoti sistemasida va elektr qurilmalarning normal ishlashini buzilishida ayniqsa qisqa tutashuvga bog'liq. Qisqa tutashuv- bu normal ishlash sharoitlarida fazalar o'rtasida ko'zda tutilmagan holat, neytral (yoki to'rt simli) zaminlash sistemasida esa- nol simda yoki bir yoki bir nechta fazalarni yerga tutashuvi. Tadbiq etilayotgan elektr uskunalar qisqa tutashuv tokiga bardoshligi bo'lishi kerak va bu toklarning miqdoriga qarab tanlash kerak bo'ladi. Zamonaviy elektr sistemasida toklar katta miqdorga yetishi mumkin. Yirik avariya toklari elektr qurilmalar uchun xavf tug'diradi, mumkin bo'lgan haroratda hammasi quyib ketishi mumkin va katta mexanik ta'sirlarga duchor bo'lishi mumkin. Uch fazali sistemalarda to'rt ko'rinishda qisqa tutashuv bo'lishi mumkin: uch fazali (uch faza o'zaro birlashtiriladi), ikkifazali (yerga ulamasdan o'zaro ikki faza orasidagi tutashuv), bir fazali (fazalardan biri yerga yoki nol simga), ikki faza yerga (ikki fazaning yerga tutashuvi). Kon elektroqurilmalarida qo'llaniladigan tarmoq izolyatsiyalangan neytralga ega va shuning uchun ularga uch fazali va ikki fazali qisqa tutashuvlar uchun o'ziga xosdir. Bu tarmoqlarda bir fazali tutashuv qisqa bo'lmaydi. Uch fazali q.t.simmetrik bo'lib, chunki ular uch fazani tutashuvida bir xil sharoitda bo'larkan va toklar simmetriyasi va kuchlanishi buzilmaydi. Q.t. barcha boshqa ko'rinishlari nosimmetriyalidir. Ko'pincha bir fazali q.t (65 ; gacha) va kam uch fazali (5 % ga yaqin) kelib chiqadi. O'ta xavflisi odatda uch fazali q.t. hisoblanadi. Umumiy holatlarda q.t.ni qaysi xili eng og'ir ko'rinishda ekanligini tasavvur qilish qiyin. SHuning uchun mo'ljallanish hisobi simmetrik va nosimmetrik q.t.sifatida aniqlanadi. Bunday hollarda q.t. qanday ko'rinishdagisi o'ta og'ir ekanini tasavvur qilish qiyin. SHuning uchun tayinlanishi mo'ljalidan uning simmetrik yoki nosimmetrik q.t.ekanligini aniqlanadi. Tarmoqda qisqa tutashuv bo'lishining asosiy sababi: elektr uskunalari izolyatsiyasidagi nosozlik, tarmoq, nimstantsiya va stantsiyadagi xizmat qiluvchi xodimning noto'g'ri harakati, yalang'och tok o'tkazuvchi qismlarni to'sish . Elektr usunalarining ishonchligini oshirish elektrli ulash sxemasini ratsional tuzish bilan avariya holatlaridan himoyalash maxsus vositasi va q.t. tok harakatiga qarshi barqarorlik, elektr uskunalarni qo'llagan holda ta'minlanadi. CHeklangan va cheklanmagan quvvatlar sistemalarida qisqa tutashuv Qisqa tutashuv cheklangan quvvat manbasidan va cheklanmagan quvvat manbasidan quvvat oluvchi elektr zanjirida hosil bo'ladi. Elektr sistemasida yoki cheklangan quvvatdagi stantsiyalarda (Ss=) shinalardagi kuchlanish zanjirning har qanday nuqtasida qisqa tutashuvlarda amalda o'zgarmas bo'ladi.Bunday sistemadagi qarshilik xs=0. Bu mumkin qadar ana shunday quvvatli energosistemalardan ya'ni Navoiy GRES o'xshash kon nimstantsiyalarni quvvatlash uchun zarur bo'ladi, (Ss) xs0 q.t. olib tashlanmagan kuchlanishga ega bo'lgan, cheklangan quvvatdagi sistemada barcha qisqa berk zanjir qarshiligi yig'inidisi bilan tavsiflanadi. Induktiv va aktiv qarshilikka ega bo'lgan qisqa tutashuvli zanjir. Uch fazalik qisqa tutashuv simmetriyaligi toklarini o'zgarishini ko'rib ...