Moddiy nuqtalar mexanikasi sanoq sistemasi

sanoq sistemasi Nyuton tomonidan asos solingan va biz ushbu bobda urganmokchi bo'lgan mexanikada - klassik mexanikada fazo bir jinsli (yani barcha nuqtalari fizik jihatdan teng qiymatli) va izotrop (yani turli yo'nalishlardagi xususiyatlari bir xil) deb kabul kilinadi. Bir jinsli va izotrop fazoda koordinata uklarining boshini (O nuqtani) biror sanoq boshlanadigan jism bilan boglaylik. U holda ixtiyoriy M jism (masalan, futbol tupi)ning vaziyatini uchta koordinata - x, u, z lar belgilaydi. M jismning fazodagi vaziyatini mazkur jism koordinatalar boshidan qanday masofa uzoqlikda va kaysi yo'nalishda joylashganligini ifodalaydigan kattalik bilan xam aniqlash mumkin. Bu kattalik radius-vektor deb ataladi, u koordinata boshini nuqtaviy jism bilan birlashtiruvchi vektordir. Radius-vektorning moduli r kesma bilan, yo'nalishi esa φ burchaklar yordamida ifodalanadi. Bu ikkala koordinatalar sistemasi - jism vaziyatini koordinatalar va radius-vektor orqali ifodalash ekvivalentdir. Xakikatan: sferik koordinatalar - r,v,φ lardan Dekart koordinatalari - x, u, z larga quyidagi ifodalardan foydalanib utish mumkin: x = r sin v cos φ, y = r sin v sin φ, z = r cos v. x, u, z lardan r,v,φ larga utish uchun quyidagi ifodalardan foydalanish kerak: Jism harakatini ifodalash uchun zarur bo'lgan yana bir tushuncha - vaqtdir. Jismning fazodagi vaziyatini belgilash uchun foydalaniladigan koordinatalar sistemasi va vaqtni kayd qilishda qo'llaniladigan asbob - soat birgalikda sanoq sistemasi deb ataladi. ...