Yorug'likning kvant tabiati

yorug'likNING KVANT TABIATI issiqlik nurlanishi va uni xarakterlovchi kattaliklar. Biz yuqorida yorug'likning modda bilan o'zaro ta'siri qonunlarini o'rgandik. Moddalar yorug'lik yutishi, sochishi, kutblashi bilan bir katorda bazan o'zlari xam yorug'lik chikarib nurlanadilar. Moddalarning yorug'lik chikarib nurlanishi lyuministsensiya deb yuritiladi. Nurlanish qanday energiya va qanday sabablarga ko'ra amalga oshirilishiga karab, u turlicha nomlanadi. Masalan, ximiyaviy ekzotermik reaksiya hisobiga fosfor yoki yog'och chirindilarining nurlanishi kimyoviylyuministsensiya, tezlatilgan zaryadli zarracha yoki elektronning to'sikka o'rilib nurlanishi katodolyuministsensiya, simob bugi yoki siyraklashtirilgan gazlarda tok o'tishi tufayli nurlanish elektrolyuministsensiya deyiladi. Agar nurlanish kizdirish yo'li bilan amalga oshirilsa, u iissiqlik nurlanish deyiladi. Nurlanishning bu turida zarrachalarning issiqlik harakat energiyasi nurlanish energiyasiga aylanadi. issiqlik nurlanish shu bilan xarakterlanadiki u termodinamik muvozanat tarzida sodir bo'ladigan yagona nurlanishdir. issiqlik nurlanishini miqdor jihatdan xarakterlash maqsadida energetik yorkinlik tushunchasi kiritilgan. Nurlanayotgan jism sirti birligidan vaqt birligi ichida, to'lkin uzunligining barcha sohalarda (0,) chikarilgan energiyaga son jihatdan teng kattalik energetik yorkinlik deyiladi. (Vtm2) (6.1) Inson ko'zi fakat ko'rinadigan nurlar sohasidagi energiyani yorug'lik tarzida sezadi. Shu tufayli yorug'lik subyektiv xarakterga ega. Kuz sezgirligi energiyaning to'lkin uzunligi bo'yicha taksimlanishga bog'liq. Buni hisobga olib, birlik spektral kenglikdagi nurlanish energiyasiga son jihatdan teng kattalik - monoxramatik yorkinlik uchun: (6.2) - malum bir to'lkin uzunligi yaqinidagi, - intervalga tegishli energiya bo'lib, nur chiqarish qobiliyati deb yuritilati. (Vtm3) (6.3) (6.3)-ni hisobga olib, (6.4) Faraz kilaylik, yassi parallel jismga malum bir to'lkin uzunligi yaqinidagi - intervalga tegishli yorug'lik oqimi burchak ostida tushayotgan bo'lsin. (6.1 rasm) Bu yorug'lik energiyasining bir kismi jismdan qaytadi, malum bir kismi esa modda qatlami kalinligida yutiladi va kolgan kismi o'tib ketadi. Energiyaning saqlanish qonuniga asosan: F0=F1+F2+F3 (6.5) 6.5-ni xar ikkala tomonini F0-ga bo'lib, (6.6) 6.1 rasm yorug'likni qaytarish koeffitsiyenti. yorug'likni yutish koeffitsiyenti. tiniklik darajasi. Ko'pchilik moddalar deyarli kalin bo'lmasalar xam tinik emasdirlar.Yani D=0 u holda (6.6) (6.7) ko'rinishga keladi. Agar tushayotgan yorug'lik to'lkinlar chastotasi, modda zarrachalarining xususiy chastotalaridan biriga mos kelsa, rezonans tufayli tebranish amplitudasi ortadi. Amptuda ortishi bilan birga energiyaning issiqlikka aylanishi ehtimoli xam oshadi. Bundan tashqari, amplitudaning ortishi shu chastotadagi ikkilamchi elektromagnit to'lkinlar nurlanish intensivligini xam oshiradi. Bu esa o'z navbatida moddlarning yorug'likni yutish koeffitsiyentini kamayishiga olib keladi hamda yutish qobiliyatini yorug'likning chastotasiga, yani to'lkin uzunligiga bog'liq ekanligini ko'rsatadi. Agar moddaning aniq bir to'lkin uzunligi va temperaturasi uchun nur yutish qobiliyatini - deb belgilasak, (6.7)-ifodani ko'yidagicha yozish mumkin. (6.7') Moddalarning nur yutish va nur qaytarish koeffitsiyentini yorug'lik to'lkinlari uzunligiga bog'liqligi ularning rangini belgilaydi. Masalan, biror jism yashil nurdan () boshqa nurlarni kuchlirok yutsa, uni ok ...