Triggerlar

Triggerlar Reja 1 Triggerlar 2 Asinxron va sinxron triggerlar 1 Triggerlar Ikkita turrun muvozanat ^olatiga ega bo'lgan va tashk.i turtki ta'sirida sakrash bilan bir muvozanat holatdan ikkinchisiga utadigan k.urilma trigger deb ataladi. Tashk.i turtki ishga tushiruvchi yoki boshtsaruv-chi signal deb yuritiladi. Multivibratorga o'xshash trigger xam 100 foiz mus-bat teskari boglaiishli ikki kAsqadli RC - kuchaytir-gichdan tashkil topadi, yani kuchaytirgichlardan biri-ning chitsishi ikkinchisining kirishiga tulik. ulangan bo'ladi. Kuchaytirgichlarning boshk.aruvchi elementi si-fatid-a bipolyar va unipolyar tranzistorlar yoki tunnel diodlari ishlatiladi. Bipolyar tranzistorli trigger-larning sxemasi, asosan, ikki turli-kollektor-ba-^ za borlanishli va emitter bog'lanishli bo'ladi. Kollektor-baza bog'lanishli trigger simmetrik, emitter bog'lanishlisi esa, nosimmetrik trigger deb ataladi. Simmetrik triggerning sxemadagi moe elementlari son jix,atdan bir-biriga teng bo'lib, tranzistorlardan bi-ri ochiq, bo'lganda, ikkinchisi albatta yopiq. bo'ladi Triggerning bu x,olati turrun bo'lib, u istagancha uzoq, muddat satslanadi. Bir muvozanat xrlatdan ikkinchisiga utish uchun albatta boshtsaruvchi signal ta'sir etishi kerak. Unda yopiq. tranzistor ochiq., ochiq tranzistor esa epik. holatga utadi. 6.22 a- rasmda kollektor - baza bog'lanishli trig-gernikg sxemasi ko'rsatilgan. U simmetrik bo'lgani uchun R6i = R62, RK1 = RI R, = R2i c, = C2, T, = T2. Sxemada teskari bog'lanish RiCi va R2C2 zanjirlar ork.ali jo-riy bo'ladi, chunki ular bir tranzistorning kollektor zanjirini ikkinchisnning baza zanjiri bilan boglay-di. Bu sxema simmetrik multivibrator sxemasidan (6.18-rasmga k.arang) kuchaytirgichlarning utish zanji-rida R| va R2 rezistorlarning mavjudligi va baza-larga ulangan siljitish manban Yeb bilan far^ tsila-di. Es siljitnsh manbai tranzistorlarnn yopnsh uchun xizmat g^iladi va shu bilan sxema muvozanat x.olatining turrun bo'lishini ta'minlaydi. Triggerning ishrejimi turrun bo'lishi uchun sxema-dagi ochi^ tranzistor to'yinish rejimida, ikkinchisi esa, kesish rejimida ishlashi kerak. Ochi^ tranzistorning kollektor potentsiali nolga ya^in (UK^ 0) ^iymatda bo'lgani uchun uni «nol satx.» deb k,abul k.ilinadi. yopiq, tranzistorning potentsiali kollektor manbai kuchlani-shi tartibida (UK ~ Yek) bo'ladi. Shuning uchun uni govori, yani «1 satx» deb tsaraladi. Shunga asosan trig-gerni tekshirishda ochiq tranzistor r-p utishlarining qarshiligi x.isobga olinmagan x.olda bitta ekvipoten-tsial nuk.ta deb k.araladi; yopi^ tranzistor esa, baza -■ kollektor oraliriga ulangan ekvivalent tok manban (1ko) bilan almashtiriladi. 6.22 b- rasmda Ti tranzis- - tor ochiq,, T2 tranzistor esa, yopiq. x.ol uchun triggerning ekvivalent sxemasi tasvirlangan. Uning trurunlik shartini aniq.laylik. T2 tranzistor yopiq, bo'lishi uchun uning bazasida musbat .poteniial (U62 j 0) bo'lishi kerak. Buning uchun ifodaga binoan, R6 - b - bo'lishi va u Yeb shshg zng ki- 'ko chik, I ning esa, eng katta qiymatlari uchun bajarilishi kerak. Yana shuni x,isobga' olish kerakki, 1ko kollektor to- kining kattaligi ...