Emotsiya

Bajardi: Qabul qildi: O'zbekisto Milliy Universiteti Ijtimoiy Fanlar fakulteti MUSTAQIL TA'LIM Emotsiya Reja Emotsiya haqida umumiy tushuncha Emotsiyaning fiziologik asoslari. Emotsiyaning funksiyalari Emotsional holatlar EMOTSIYA INSON FАOLIYaTI ENG DOLZАRB EHTIYoJLАRNI QONDIRISh BILАN BOG'LIQ. АGАR EHTIYoJLАR QONDIRILGАNDА IJOBIY EMOTsIYaNI VUJUDGА KELTIRАDI. EHTIYoJLАRNING QONDIRILIShIGА KO'RА EMOTsIYa KUChI NАMOYoN BO'LАDI Ichki muhitdagi ozgina o'zgarish ham miyaning emotsional po'stloq osti tuzilmasi payqaydi va emotsional sohada har xil turdagi vital ehtiyojlarni keltirib chiqaradi, masalan, ochlik yoki chanqash. Po'stloq osti talamik emotsiyalar po'stloqdagi reaktiv emotsiyalardan yetarlicha tafovut qiladi. Ular omadsizlik tarzda anglanadigan, ma'naviy va intellektual tuyg'ularda kuzatiladigan emotsiyalardan farq qiladi. Fiziologik ijobiy emotsiyalar, jismoniy va aqliy yuklamalar, faollik organizmning me'yorda rivojlanishini ta'minlaydi. Ijobiy stress yo'qotilgan ortiqcha bo'lsa ham quvvatni qayta tiklaydi. Emotsiyaning fiziologik asosi avvalom bor miyaning po'stloq osti bo'limlari faoliyati, ya'ni gipotalamus, talamus va limbik tizim bilan bog'liq. Kasal kishida po'stloq faoliyatining susayishi serjahllik, jazavaga tushish va badjahlni keltirib chiqaradi. TASHKILIY FUNKSIYASI Emotsiyalar, avvalo, ba'zi harakatlarni uyushtiradi, kuch va e'tiborni unga yo'naltiradi, bu esa parallel harakatlarga xalaqit berishi mumkin. Odam faoliyatini odatda uyushtiradigan affekt kabi biologik reaktsiya ham ma'lum sharoitlarda foydali bo'lishi mumkin. Masalan, jismoniy kuch va sabr-toqatga tayanib, o'zini jiddiy xavfdan qutqarishga majbur bo'lganida. EMOTSIYANING REGULYATIV FUNKSIYASI Emotsiyalarni tartibga solish funktsiyasi emotsiyalarni shaxsning tajribasida iz qoldirish qobiliyatini, unda barcha ta'sirlarni o'rnatganligini, shuningdek ularni qo'zg'atgan muvaffaqiyatli muvaffaqiyatsiz harakatlarini ko'rsatadi. Har qanday emotsiya asab tizimining faollashuvida kuzatilib, qonda biologik faol moddalarni namoyon bo'lishiga olib keladi. Ortiqcha jadallik va uzoq vaqtli kechinmalar organizmda kasalliklarni keltirib chiqarishiga sabab bo'ladi. Ma'lumki, yurak «qo'rquvdan» jarohatlanadi, «jigar» qahr, g'azab tufayli, oshqozon apatiya va kayfiyatining pasayishi oqibatidir. Emotsiya ichki va tashqi ifodalanishga ega : 1. Harakat va tovushli reaktsiyalar; 2. Mimika; 3. Nafasning o'zgarishi; 4. Oshqozon faoliyatida o'zgarishlar; 5. Ichakdagi o'zgarishlar; 6. Qovuq faoliyatida o'zgarishlar; 7. Ichki sekretsiya bezlari faoliyatida o'zgarishlar; 8. Yurak faoliyatidagi o'zgarishlar; 9. Qontomirlari oralig'ida o'zgarishlar. Kuz yoshi insonni xotirjamlashtiradi bakteriyalarni zararsizlantiradi, ko'rishni kuchaytiradi Yengillashishni ko'z yoshining kimyovmy tarkibini ta'minlaydi. Ular bo'lib, emotsiya sochilish vaqtida miyada ajralib chiqadigan stress gormonlaridan tarkib topgan. Ko'z yoshi suyuqligi asab zo'riqishlarida hosil bo'luvchi, organizmdan ajralib chiqadi. Аyollar (kuchsiz jins) qoni tarkibidagi prolaktin gormoni tufayli yig'loqiroq bo'lishi bilan bir qatorda, bu gormon bolaning emizishda sut ishlab chiqishga ham xizmat qilardi. Erkaklarning ko'z yoshini yutilishi testoteron gormoni to'sqinlik qilar ekan. Bir sabab va sababsiz har oyi 74% ayol va 20 % erkaklar 2-3 marotaba yig'laydi; Og'riq tufayli 36% ayol va 25% erkaklar yig'lar ekanlar; Sevgi-muhabbat tufayli va uni boshdan kechirish bilan bog'liq 41% ayollar ...