Individual - tipologiya liderlik va xarizm

Individual-tipologiya; liderlik va xarizm Reja: 1. Tipologiya. Psixologiyada insoniy belgilar tipologiyasi 2. Liderlik va xarizma tushunchasi haqida ma'lumot Tipologiya (tip va logiya) - obyektlarni mavhum, umumlashgan model (tip)lar yordamida ilmiy tasnif qilish usuli. Bunda o'rganilayotgan obyektlarning eng muhim struktur (tarkibiy) va funksional xususiyatlari qayd etiladi. Tipologiyaning asosiy xususiyati shundaki, u nafaqat o'rganilgan, bilib olingan obyektlarni tasnif qilish, balki u yoki bu davrdagi fanga hali ma'lum bo'lmagan obyektlarning mavjud bo'la olishini avvaldan ko'rsatish (aniqlash)ga ham imkon beradi (mas., D.I.Mendeleyevning elementlar davriy sistemasi). Ilmiy tafakkurning universal usullaridan biri bo'lgan Tipologiya o'rganilayotgan obyektlar o'rtasidagi o'xshashlik va tafovutni ochib berishga, ularni aynan o'xshatish, tenglashtirish yo'llarini topishga asoslanadi va ko'plab fan sohalarida qo'llanadi, biroq xilma-xil xossali obyektlari ko'p bo'lgan biol. kimyo, geogr. tilshunoslik, psixologiya kabi fanlarda samarali foydalaniladi. K. Leonard nazariyasiga ko'ra, inson bilan muloqotda ko'plab shaxsiy fazilatlari ruhiy, adaptatsiya va rivojlanish salomatligiga ta'sir qiladi. Biz psixologiyada insonning xarakterining asosiy tipologiyasidan va har bir turga xos bo'lgan xususiyatlarni ushbu nazariyaga muvofiq ko'rib chiqamiz. Hipertansif turi - tashabbus, nekbinlik, jirkanchlik, asabiylashish, axloqsiz harakatlarga bo'lgan ehtiros, jirkanchlik Qiziqarli tur - kuchayib borayotgan hissiylik, tezkorlik, shahvat, adolat va vijdonlilik. Distimistik tip - vijdon va adolat, passivlik, uyatchanlik, individualizm. Sikloid tipi - kayfiyatning o'zgaruvchanligi, yolg'izlik yoki uyg'unlik. Pedantik tur - mehribonlik, vijdonlilik, jiddiylik, ishonchlilik, zanudlivost. Tashvishli tur - o'z-o'zini tanqid qilish, samimiylik, mehnatsevarlik. Namoyish turi - xudbinlik , ikkiyuzlamachilik, chiroylik, muloyimlik. Extraverted tip -jilovlash, ta'sir qilish sezuvchanligi, mehnatsevarlik. Kirish turi - o'jarlik, taqiqlash, tamoyillarga sodiqlik. Liderlik (inglizcha: leader -yetakchi, boshlovchi so'zidan) - umumiy bir ishni bajarishda boshqalarning yordami va harakatini tashkillashtirish va boshchilik qilish qobiliyati. Tengdoshlaringiz orasida albatta tashkiliy ishlarni hal qiladigan va boshqalarni yetaklaydigan lider bor bo'lsa kerak. Lider yoxud yetakchi - umumiy maqsadlarga erishishda insonlarni birlashtiruvchi shaxsdir. Hal etilayotgan muammoning ko'lashiga qarab liderlikning quyidagi ko'rinishlari mavjud: kundalik yumushlarga asoslangan lider- (oila, maktab, talabalar guruhidagi liderlik); ijtimoiy lider- (ishlab chiqarish, kasaba uyushmalari harakati, ijodiy va sport jamiyatlarida); siyosiy lider- (davlat, jamoat arboblari). Xo'sh, jamoada lider bo'lish uchun nimalar qilish kerak? 1.o'zingizga ishoning; 2.har bir inson lider bo'lishi mumkinligiga ishoning; 3.va'dalaringizning uddasidan chiqing; 4.o'zingizni guruhning bir qismi deb biling; 5.o'z izdoshlaringizga yaxshi munosabatda bo'ling; 6.jamoangizni takomillashtirishga bo'lgan sadoqatingizni ko'rsating; 7.jamoa bilan maslahatlashing; 8.kerak bo'lgan hollardagina lider bo'ling; 9.qarorlar qabul qilishni va oqibatlari uchun javobgarlikni o'z zimmangizga olishni o'rganing. Xarizma (yunoncha: χάρισμα [charisma] - muruvvat, ilohiy qobiliyat) - biror shaxsning boshqalarga nisbatan alohida xususiyatlarga egaligi (donoligi, qahramonligi, avliyoligi) va shu xususiyat yordamida xalqni boshqarishga haqli ekanligini ifodalaydigan tushuncha. X. tushunchasini ...