Irodaning rivojlanishi va patologiyasi

Irodaning rivojlanishi va patologiyasi IRODA, MAYL maqsadga qaratilgan ongli ruhiy faoliyatga bo'lgan qobiliyat iroda deyiladi. Mayl - malum bir biologik ehtiyojga bo'lgan talab, xulkning malum bir shakllarini belgilaydi IRODA, MAYL Instinktiv faoliyatga asoslangan. Iroda sifatlari fakat insongagina xosdir. Iroda funksiyalarini bajarishda asosiy vazifani ong, tafakkur, aql bajaradi. . Asosiy mayllar: ochlik chankash jinsiy mayl uykuga bo'lgan ehtiyoj harakatlanishga bo'lgan ehtiyoj IRODASIZLIKNING HAR XIL NAMOYoN BO'LIShI Irodaga teskira holat -irodasizlik Qiyinchiliklarga nisbatan oshkora norozilik Sotqinlik bu o'ynlanmagan haraka orqali emas, balki xarakterning kuchsizligi oqibatida amalga oshiriladi (Laroshfuko) Asab tizimining kuchsizligi tufayli murakkab jarayonlarda psixik jarayonlarda uzilish kuzatiladi (P.A.Rudik) YaLQOVLIK Mehnatsevarlik, jonkuyarlikka -teskari xususiyat Yalqovlik-subyektning faoliyat talablariga, roliga va vaziyatlarga muvofiqlasha olmasligi, o'zining tartibga sololmasligi (D.A.Bogdanova) Topshiriqlarga nisbatan motivatsiyaning yetishmasligi YaLQOVLIK Motivatsiya holati Shaxs xususiyati sifatida (bekorchilikka mehr qo'yish, tekinxo'rlik) Ye. L. Mixaylova [2005] : 1) motivatsiyali komponent: o'quv faoliyatiga motivatsiyaning yo'qligi yoki kuchsiz motivning mavjudligi; 2) xulqiy komponent: zarur faoliyatni amalga oshirmaslik 3) emotsional komponent: befarqlik yoki o'quv faoliyati talablarini bajarilmasligiga ijobiy emotsiya YaLQOVLIKKA MUNOSABATLAR SALBIY IJOBIY KASALLIK AFSONA Gipobuliya - irodaviy faollikning pasayishi, intilishlarning kambagalligi, lanjlik, faoliyatsizlik, ifodali bo'lmagan nutq, diqqatning kamayishi, fikrlashning siyraklashuvi, harakat faolligining pasayishi, kirishuvchanlikning kamayishi hisobiga muloqotchanlikning chegaralanishi IRODA PATOLOGIYaSI Abuliya - intilishlarning bo'lmasligi, istaklarning yuqolishi, to'liq befarqlik va faoliyatsizlik, muloqotga kirishuvchanlikning yuqolishi IRODA PATOLOGIYaSI Parabuliya - tegishli faoliyat bilan kechuvchi irodaviy faollikning aynishi bo'limiya (polifagiya) - semirishga olib keluvchi, ovqatlanishga bo'lgan yuqori patologik ehtiyoj, tuyimsiz ishtaxa IRODA PATOLOGIYaSI Kleptomaniya - to'satdan yuzaga keluvchi va davriy takrorlanuvchi o'g'rilikga bo'lgan ehtiros Dromomaniya - maqsadsiz tentirash, makonni uzgartirish, daydilikga bo'lgan engib bo'lmas intilish IRODA PATOLOGIYaSI Piromaniya - emonlik, zarar yetkazish maqsadi kuzlanmagan, endirishga bo'lgan qaytmas intilish Dipsomaniya - mayzadalik, ichkilikbozlikga bo'lgan engib bulmas mayl Suitsidomaniya - o'zini uldirishga bo'lgan mayl IRODA PATOLOGIYaSI IXTIYoRIY FAOLIYaT Stupor - ruhiy va harakat tormozlanligi holati Apatik stupor - tulik befarqlikni umuman ishtirok etmaslik va xaddan tashqari xolsizlik, uykusizlik bilan kushilib kelishi IXTIYoRIY FAOLIYaT Depressiv stupor (mrachnoe otsepenenie) - depressiv holat chukkisida tulik harakatsizlikgacha etadigan massiv harakat tormozlanishi. Psixogen stupor - qo'rquv, talofat, yaqin kishining tusatdan ulimiga bo'lgan harakatsizlik shaklidagi reaksiya IXTIYoRIY FAOLIYaT Ekzogen stupor - bosh miyaning toksik (neyroleptiklar, boshqa moddalar bilan zaharlanishi, entsefalit va x.) yoki infeksion zararlanishi natijasida kelib chikadigan harakatsizlik holati IXTIYoRIY FAOLIYaT Maniakal qo'zg'galuvchanlik - bir faoliyat turidan ikkinchisiga sababsiz utib ketish, ularning yakunlanmaganligi, kutarinki affekt bilan namoyon bo'luvchi xaddan tashqari faoliyatga kirishuvchanlik IXTIYoRIY FAOLIYaT Katatonik sindrom - harakat buzilishlari ustunlik qiluvchi holatlar: tormozlanish (stupor) yoki qo'zg'galuvchanlik KATATONIK ...