Psixologiya fanining predmeti

PSIXOLOGIYA FANINING PRЕDMЕTI Reja: 1. Psixologiya haqida tushuncha 2. Psixologiya fanini fan sifatida shakllanishi 3. Miya va psixika 4. Ong haqida tushuncha Psihologiya fanining predmetini shahsning psihikasi va uning psihologik hususiyatlari tashkil qiladii. Psihologiya so'zining lug'aviy ma'nosi grekcha psyuhe jon, ruh, logos - fan, ta'limot degan ma'noni anglatadi. Psihologiya fan sifatida psihik faktlar, ularning rivojlanish mehanizmlarini o'rganadi Psihik faoliyatlar quyidagi jarayonlarni o'z ichiga oladi: bilish faoliyatlari bilish jarayonlari shahsning, hissiy, irodaviy sohasi shahsning individual psihologik hususiyatlari diqqat, nutq, faoliyat sezgi, idrok, hotira, hayol, tafakkur iroda temperament, harakter, qobiliyat Psihikaning paydo bo'lishining asosiy shakllari M.Gamezo va Domashenkolarning Atlas po psihologii nomli qo'llanmasida quyidagicha ifodalanadi: professor M.G.Davletshin fikricha psihika deganda - oliy darajadagi materiyaning (miyaning) hususiyati tushunilib, u ob'ektiv borliqni aks ettirilishida namoyon bo'ladi, sub'ekt faoliyatini ma'lum maqsad asosida yo'naltiradi hamda hulq-atvor negizida shakllanadi, professor V.M.Karimova fikricha psihika - inson ruhiyatining shunday holatiki, u tashqi olamni (ichki ruhiy olamni) ongli tarzda aks ettirishimizni, ya'ni bilishimiz, anglashimizni ta'minlaydi. Aks ettirish jarayonini ?uyidagicha ifodalash mumkin. Animizm anima «jon» degan ma'noni anglatadi. Jon o'z mohiyatiga ko'ra olovsimon uchqundan iborat ekanligi Geraklit tomonidan, yoki olovsimon atomdan iboratligi Demokrit tomonidan ta'kidlangan. Platon «ideyalar tug'ma bo'ladi» degan g'oyalari psihologik fikr taraqqiyotiga juda katta hissa qo'shdi. Platon ta'limotiga ko'ra «ideyalar» mohiyati abadiy va o'zgarmas, ularning tabiiy olamdan tashqarida oliy olam mavjud bo'lib, ularni odam ko'zi bilan ko'ra olmaydi Platon psihologiyada «dualizm» oqimining asoschisi hisoblanadi. Dualizm so'zi ikki yoqlamalik yoki ikki mustaqil fikr degan ma'noni anglatadi. Dualizm ta'limoti mohiyati moddiy va ruhiy olam tana va psihikaning bir-biriga bog'liq bo'lmagan hususiyatidir kishilik tafakkuri tarihida birinchi bo'lib ruh va jonli tananing ajralmasligini isbotlab berdi. Unga ko'ra, jon qismlarga bo'linmaydi, lekin u faoliyatimiz davomida oziqlanishi, his etishi va harakatga kelishi, aql-idrok kabi turlarga oid qobiliyatlarda namoyon bo'lishi mumkin. Birinchi qobiliyatlar o'simlik uchun, ikkinchisi va uchinchisi hayvonlarga, to'rtinchisi esa insonlar uchun hosdir Arastu Psihologiyaning fan sifatida yuzaga kelish bosqichlari quyidagi jadvalda o'z aksini topgan 2-bosqich Psihologiya ong haqidagi fan sifatida. 1-bosqich Psihologiya jon haqidagi fan XVII asrda tabiiy fanlar rivojlanishi bilan boshlanadi. Fikrlash, hohlash, his qilish, qobiliyatini ong deb atashgan. O'z-o'zini kuzatish asosiy metod hisoblangan. Bu yo'nalish psihologiyada bundan 2500 yil oldin paydo bo'lgan. Inson hayotidagi barcha narsalar tushunchalarni, tushunarsiz hodisalarni jon, ruh bilan tushuntirishga harakat qilganlar. 3-bosqich Psiholoogiya hulq-atvor haqidagi fan 4-bosqich Psihologiya, psihikaning mehanizmlari, qonuniyatlari va faktlarini o'rganuvchi fan sifatida Dunyoga materialistik nuqtai-nazardan qarash shakllangan. Rossiya psihologiyasi-ning asosida aks ettirish nazariyasi asosiy qonuniyat sifatida ko'rsatiladi. XIX asrdan boshlanadi. Psihologiyaning vazifasi ko'rgan narsalarni ...