Ta'lim psixologiyasi. Tarbiya psixologiyasi

Ta'lim psixologiyasi. Tarbiya psixologiyasi Reja: 1. Ta'lim psixologiyasi O'rganish mohiyati va turlari Ta'lim va o'qitish psixologiyasi 2. Tarbiya psixologiyasi Xulq-atvor va odatni shakllantirish shaxsni tarbiyalashning asosiy yo'nalishi sifatida. Shaxs shakillanishiga ta'sir etuvchi omillar, psixologik shart-sharoitlari Mavzuning dolzarbligi: Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev: «Ta'limning yangi modeli jamiyatda mustaqil fikrlovchi erkin shaxsning shakllanishiga olib keladi. O'zining qadr-qiymatini anglaydigan, irodasi baquvvat, iymoni butun, hayotda aniq mag'sadga ega bo'lgan insonlarni tarbiyalash imkoniga zga bo'lamiz» deb ta'kidlaganlaridek, «Ta'lim to'g'risida» gi qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» vatanga kunda shaxs tarbiyasiga jiddiy e'tiborni qaratmoqda. Xulq-atvor va odatni shakllantirish-ma'lumki, inson ongining yuksak belgilaridan biri-uning o'zini anglashidir. O'rganish mohiyati va turlari Yosh o'sishi jarayonida boladagi barcha xulq va faoliyat o'zgarishlari o'rganish omillari bo'lib hisoblanadi. O'rganish ma'lum bir maqsadga erishishga imkon beruvchi faoliyat va xulqdagi tashqi (jismoniy) va ichki (psixik) o'zgarishlarni talab qiladi. Boshqacha qilib aytganda, o'rganish tashqi va ichki faoliyat (xulq-atvor)dagi maqsadga muvofiq o'zgarishlarda namoyon bo'ladi. O'rganish - bu faoliyatni maqsadga muvofiq qat'iy o'zgar-tirishdir. U avvalgi faoliyat natijasida Yuzaga keladi. O'rganishda tushunchalarni ifodalash vositasi sifatida til katta ahamiyatga ega. So'zlar orqali ifodalangan tushunchalarni o'rganish odamning butun insoniyat tarixiy taraqqiyoti davomida to'plagan bilimlarini o'zlashtirishni anglatadi. Predmetli harakatdan ideal harakatga tasavvur va tushunchalar bilan o'tish fikrlash orqali amalga oshiriladi. U har doim ma'lum bir masalani hal etishga qaratiladi. SHunday qilib, insonning tushuncha va aqliy harakatlarni o'zlashtirishi uni fikrlashga o'rgatishni ham talab qiladi. Insonning butun fikrlash (aqliy va intellektual) faoliyatining pirovard maqsadi ishlab chiqarish va ijtimoiy hayot uning oldiga qo'ygan turli amaliy masalalarni hal etishdan iborat. Amaliy masalalarni hal etish uchun esa zarur malaka kerak bo'ladi, ya'ni to'laqonli intellektual o'rganish malaka bilan boyitiladi. O'rganish turli darajada o'tuvchi murakkab ko'p pog'onali: sensorli (his etish), motorli (harakatli), kognitivli (bilish) jarayondan iborat. O'rganish kuzatish asosida amalga oshadi. Mashqlarni anglash va o'z-o'zini nazorat qilish ongli ravishda qo'yilgan maqsad va vazifalar tomonidan amalga oshiriladi. Ta'lim va o'qitish psixologiyasi O'rganish stixiyali bo'lishi, insonning boshqa odamlar, atrof-muhit bilan muloqot va o'zaro harakati natijasida Yuzaga kelishi mumkin. Lekin, bilim va malakani tabiiy egallash bilan bir qatorda, o'rganish ko'p hollarda maqsadga yo'naltirilgan holda maxsus tashkil etilgan sharoitlarda amalga oshadi. Bunday maqsadga yo'naltirilgan o'rganishni tashkil etish - ta'lim deb ataladi. Uning eng keng tarqalgan turi - maktab ta'limi. Lekin ko'plab boshqa muassasalarda ham ta'lim beriladi, masalan, rasm chizish, musiqa, o'z-o'ziga xizmat qilish ko'nikmalari va boshqalarga bolalar bog'chasida o'rgatiladi. Ta'lim elementlari oilaviy tarbiyada kuzatiladi (jamiyatda o'zini to'g'ri tutish) va hokazo. O'quv jarayonida bilim, malaka, ko'nikmalar passiv emas, balki o'qituvchi va o'quvchining faol ishtirokida beriladi. Ta'limni ...