Buyuk mutafakkirlarning psixologiya va ruhiy hodisalar haqidagi qarashlari

Psixologiya predmeti haqida tushuncha. Psixologiya fanining rivojlanish tarixi. Buyuk mutafakkirlarning ruhiy hodisalar haqidagi qarashlari. Tayanch iboralar. Psixologiya fani Psixologiya predmeti Psixika Bixeviorizm Neofreydizm Neobixeviorizm Dastlabgi qarashlar IV-V asrlar aniq fanlarni vujudga kelishi bilan XVII-asrlarda aniq fanlarni vujudga kelishi bilan XVII-asrlarda XIX- asrning oxiri XX- asrning boshlari hozirgi zamon psixolo- giyasi Rux va jonni o'rganuvchi fan Ong va aql idrokni o'rganuvchi fan Xulk atvorni o'rganuvchi fan Psixologiya- ning mexanizm- lari va qonuniyat larini Psixologiya fanining rivojlanish tarixi Hozirgi vaqtda psixologiya fanida XIX asrda vujudga kelgan, lekin dastlabki ildizlari qadimgi yunon madaniyati tarixiga borib qadaladigan qator nazariyalar bor. Ularning eng ko'p tarqalganlari quyidagilardir: biogenetik nazariya (V. Shtern) sotsiogenetik nazariya (K. Levin), bixevioristik nazariya (E. Torndayk), psixoanaliz nazariyasi (Z. Freyd) va boshqalardir. Biogenetik nazariya amerikalik psixologlar (1844-1924 y) F. Myuller va E. Gekkel tomonidan asos solingan. Ushbu nazariyada shaxsning rivojlanishida biologik omillar asosiy omillardir deb takidlanadi. Sotsiogenetik nazariya amarikalik psixolog K. Levin tomonidan asos solingan. Ushbu nazari asoschilari shaxsning rivojlanishida ijtimoiy omillar asosiy omillardir deb takidlashadilar. Bixeviorizm nazariya AKShda E.Torndayk, D.Uotson kabi olimlar dastlab hayvonlarda keyinroq odamlar xulqini o'rganish asosida xulq- atvor psixologiyasini yaratdilar. Bixeviorizmning formulasi SR (Stimul reaksiya) ta'sirga javob berishdan iboratdir. Psixoanaliz nazariyasi avstriyalik psixolog Z. Freyd va boshqalar tomonidan asos solingan (1856-1939 y.). Shaxsning shakillanishida xoxish, istak va mayillar ongsiz harakatlarning ahamiyati muhim ekanligini takidlashadi. Neobixeviorizm-tajriba yo'li bilan ta'sirni o'rganish, oraliq uzulishlar bo'lishi haqida, buning asosida geshtalt yani tasvir haqidagi ta'limotdir. Uning asoschilari Tolmen hisoblanadi, xuddi shu ta'limot asosida avstriyalik vrach psixiatr Z.Freyd psixoanaliz ta'limotini yaratdi. Tushunish psixologiyasi - bu oldindan his etish yani intuitsiyaga asoslangan qarash bo'lib, uning asoschisi V.Dilten (1833-1911) hisoblanadi. U tabiiy ilmiy va diniy ilmiy degan ikki yo'nalishdagi fanlar tizimini taqlif qildi. Neofreydizm-avstriyalik A.Alfred (1870-1937) shveytsariyalik Yung Karl Gustav analitik psixologiyani, amerikalik Xorney (1885-1952) psixoanaliz ta'limoti asosida o'z nazariyalarini yaratdilar, unga muvofiq odam tashqi ta'sirga javoban o'z strategiyasini ishlab chiqadi yani odamlarga intilish yoki odamlardan qochish, unga qarshi chiqish yoki yonbosish ishtiyoqida bo'ladi. Har doim nevrotik, konflikt holatidan chiqish yo'llarini qidiradi. Psixologiya fani nimani o'rganadi? Psixika nima? Bilish jarayonlari qaysilar? Psixologik holatlarga nimalar kiradi? Psixologik xususiyatlarga nimalar kiradi? Psixologiya fanining prinsiplari qaysilar? Psixologiya fanining tarmoqlari qaysilar? SAVOLLAR. ...