Harakat tizimi, anatomiyasi, fiziologiyasi, zararlanish belgilari va uni tekshirish usullari

Harakat tizimi , anatomiyasi, fiziologiyasi, zararlanish belgilari va uni tekshirish usullari Harakat 2 xil bo'ladi: 1.I x t i y o r i y h a r a k a t l a r - bu odamning xohishiga bog'liq harakatlar. 2.I x t i y o r s i z h a r a k a t l a r - odamning xohishiga bog'liq bo'lmagan harakatlar. Bu harakatlarga chaqaloqlardagi harakat kiradi. Ixtiyoriy harakat markazlari bosh miya po'stlog'ining peshana qismining oldingi markaziy egatida, alohida va teskari joylashgan. Markazdan pastga qarab harakat neyronlari boshlanadi. Ular ichki kapsulagacha gulbog'ni tashkil qiladi. Pastga tushadigan harakat yo'llari birlashib, ichki kapsula orqa sonining oldingi 23 qismidan o'tadi. Ichki kapsuladan o'tgandan keyin miya oyoqchalari orqali miya ustuniga tushadi. Uzunchoq miya orqa miya chegarasida harakat yo'llari, 85-90 % asab tolalari kesishadi. Kesishgandan keyin orqa miyaning, yon ustuniga tushadi, keyin har bir segment sohasida oldingi shoxga kirib, harakat hujayralarida tugaydi. Bu harakat neyroni - b i r i n c h i m a r k a z i y n e y r o n y o k i p i r a m i d a y o' l i (kortiko-spinal yo'l) deyiladi. Kesishmay qolgan harakat tolalari orqa miyaning oldingi ustuniga tushadi. Orqa miya tamom bo'lgan joyda - ikkinchi bel umurtqasi sohasida birinchi markaziy neyron tugaydi. Orqa miyaning oldingi harakat hujayralaridan kelgusi neyron boshlanib, tashqariga chiqadi va mushaklarda tugaydi (1-jadval). Bu ikkinchi periferik neyron - orqa miya mushak yo'li (spino-muskular yo'l) deyiladi (12-rasm). I k k i n c h i p e r i f e r i k n e r v q i s m l a r i: 1.Ildizlar (oldingi shoxda harakat ildizi, orqa shoxda sezgi ildizi). 2.Umurtqalararo tugunlar (bu faqat sezgiga tegishli). 3.Chigallar (aralash tolalardan iborat sezgi). 4. Periferik nervlar (qo'l, oyoq va tanadagi alohida nervlar). Har bir targ'il ko'ndalang mushak nerv bilan ta'minlangan. 26 Periferik nerv quyidagi vazifalarni bajaradi: 1. Harakat. 2. Sezgi. 3. Trofik yoki oziqlantirish. Zararlanganda. Agar ikkala neyron butunlay biror joyda zararlansa, unda harakat bo'lmaydi. Bunda plegiya - umuman harakat yo'q, parez - harakat butunlay yo'qolmagan, ammo chegaralangan. Parezlar yengil, o'rta va chuqur parezlarga bo'linadi. Parezlar joylashishiga qarab quyidagilarga bo'linadi, monoparez - bitta qo'l yoki bitta oyoqda harakat chegaralangan, paraparez - ikkala qo'l yoki ikkala oyoqda harakat chegaralangan, gemiparez - bir tomonda, o'ng yoki chap tomonda harakat chegaralangan, tetraparez - ikki qo'l va ikki oyoqda harakat chegaralangan. Parezlar ...