Idrok to'g'risida umumiy tushuncha

RYeJA: 1.IDROK HAQIDA TUShUNChA 2. IDROKNING NYeRV FIZIOLOGIK ASOSI 3. IDROK XUSUSIYaTLARI 4.IDROKING KLASSIFIKATSIYASI VA TURLARI Mavzu: Idrok to'g'risida umumiy tushuncha IDROKNING ASOSI tashqi OLAMDAGI NARSALAR YoKI hodisaLARNING RYeTSEPTORLARGA TA'SIR ETIShI TUFAYLI BOSh MIYa KATTA YaRIM ShARLARINING PUSTIDA YuZAGA KYeLADIGAN ShARTLI RYeFLYeKSLAR, Ya'NI vaqtLI NYeRV bog'lanishLARI EKANLIGIDIR. Idrokning nerv fiziologik asosi 1.Idrok haqida tushuncha Idrok sezgilarga nisbatan murakkab va mazmundor psixik jarayon bo'lib hisoblanganligi sababli barcha ruhiy holatlar, hodisalar, xu-susiyatlar, xossalar va inson ongining yaxlit mazmuni, egallangan bilimlar, tajribalar, ko'nikmalar bir davrning o'zida namoyon bo'la-di, aks ettirishda ishtirok qiladi. Idrok tushunchasi lotin tilida «regserpo» qabul qilish, idrok deb nomlanadi, uning yuqori bosqichi esa «appertsensiya» (lotincha regserIo - idrok, qabul qilish) deyiladi. IDROKNING ASOSI tashqi OLAMDAGI NARSALAR YoKI hodisaLARNING RYeTSEPTORLARGA TA'SIR ETIShI TUFAYLI BOSh MIYa KATTA YaRIM ShARLARINING PUSTIDA YuZAGA KYeLADIGAN ShARTLI RYeFLYeKSLAR,Ya'NI vaqtLI NYeRV bog'lanishLARI EKANLIGIDIR. 2 Idrokning nerv fiziologik asosi 3.Idrok xususiyatlari Appertseptsiya - idrok jarayonini shaxsning oldingi bilimlari, shaxsiy va ijtimoiy taj-ribalari, qiziqishlari, motivatsiyasi, ehtiyojlari va odatlari, umu-man, ruhiy hayotning barcha mazmuni bilan belgilanishidir. Apper-tseptsiya hodisasi tufayli odamlar o'zaro idrokining mazmuni bilan bir-birlaridan muayyan darajada tafovutlanadilar, yani ular ay-nan bir xil narsani o'zining bilim saviyasi, maslagi, pozitsiyasi, dunyoqarashi va ijtimoiy kelib chiqishiga asoslangan holda turlicha idrok qiladilar hamda aks ettiradilar. Masalan, «ildiz» tushuncha-sini biologlar o'simliklarning moddiy asosi sifatida, matematik-lar sonlarning ildiz ostidagi ko'rinishida, ijtimoiy nuqtai na-zardan qarindosh-urug'chilik shaklida ko'z o'ngiga keltiradi. Idrokning klassifikatsiyasi va turlari SODDA ko'rish idroki Eshitish idroki Xid bilish Tam bilish idroki Teri tuyish idroki MURAKKAB Fazoni idrok qilish vaqtni idrok qilish harakatni idrok qilish harakatni idrok qilish harakatni idrok qilish narsalarni fazodagi holatini o'zgarganligini aks ettirishdan iboratdir. Harakatni idrok qilishda ko'rish va kinestezik analizatorlar asosiy rol o'ynaydi. Tezlik, tezlanish va harakatning yo'nalishi harakat qilinayotgan obyektning parametri hisoblanadi. Vaqtni idrok qilish Vaqtni idrok qilish voqelikdagi hodisalarning davomiyligini, tezligini va izchilligini aks ettirishdan iboratdir. Vaqtni idrok qilish obyektiv reallikni aks ettirish bilan birga odamga tashqi muhitni mo'ljallash imkoniyatini beradi. Fazoni idrok qilish Fazoni idrok qilish obyektlarni shakllarini katta kichikligini va o'zaro joylashishlarini relefini ular turgan joyning uzoq yaqinligini va yo'nalishlarini o'z ichiga oladi. Sezuvchi odamning o'zi fazoda malum o'rin egallovchi va malum fazoviy belgilarga ega bo'lgan moddiy jismdir. Idrok jarayonida uning xususiyatlari (yunoncha «rpatotepop» - noyob, g'ayriodatiy holat degan mano anglatadi) muayyan hodisalarni aks ettirishda ishtirok etadi, inikosning turlicha aniklikda namoyon bo'lishi mumkinligi to'g'risida ma'lumot beradi. Ular jahon psixologiyasi fanida gallyutsinatsiya (lotincha - alahlash, bosinqirash, valdirlash, yani yo'q narsalarning ko'rinishi, eshi-tilishi, sezilishi), illyuziya (lotincha xato, adashish, ...