Ijod psixologiyasining boshqa fanlar bilan aloqasi

Reja: Umumiy psixologiya va ijod psixologiyasi. Shaxs psixologiyasi va ijod. Ilmiy izlanish va psixologiya. Texnik va matematik ijod. Yangi psixologik konsepsiyadan kelib chikkan holda uning qanday qilib paydo bo'lganini sporadik tekshirishlari bu yulning samarasizligini kursatdi. Psixoanaliz tarafdorlari bu ta'limotning genezisini uzining terminlarida tushuntirishga harakat kildilar, bu terminlar mikrosotsiumda psixoseksual aloqalar bog'liq edilar. Malumki, Z. Freyd o'zini doktrinasini yaratishdan avval yirik nevrolog bo'lgan va nerv jarayonlari tushunchalari ichida psixik faoliyatning tahlilini loyihasini chizgan-xayajonlanish (yoki to'lqinlanish) va tormozlanish (tuxtab qolish). Lekin sung u orientatsiyasini tubdan uzgartirdi va fiziologik determinantlardan voz kechdi. Uning ijodidagi bu radikal o'zgarish nima sababdan yuz berdi? Freyd bo'yicha bosh biograf, Angliyaning mashxur tadqiqotchisi E. Djons bunday tushuntiradi, otasining ulimi Freydga uning ta'siri ostida paydo bo'lgan kompleksdan kutilishga yordam berdi va «Edip kompleksi» haqidagi formulani ilgari surishga imkon berdi va bu formula psixotahlilning asosiy mifologemasi buldi. Ikki asr orasida g'arbda sotsiomadaniy vaziyatga qarash shundan dalolat beradiki, aynan shu yerda uning negizini kidirish kerak. U psixotahlil yaratuvchi shaxsning depresiv holatini emas, balki shu kontekstda berilganini kursatdi. Albatta, shaxsning asosi, olimning hayot yo'lidagi turmushda kutilmagan hodisalari (peripetit) yangi bilimning yaratish integral jarayonning ajratib bulmas komponenti bo'ladi. Bu asosning adekvat qayta qurilishi uchun psixologiya shunday sxemalar ishlab chiqishi kerakki, ular mantik va ijod sotsiologiyasi bilan umumiy til topisha olishsin. M. Vertgeymer A. Eyzenshteyn bilan bo'lgan suhbatlarida ulug fizikning kashfiyotlarini geshtaltizm dunyoqarashidan foydalanib izoxlaydi (interpretats) (37). Ammo nisbiylik nazariyasini kelib chiqishini va tuzilishini geshtaltizm psixologiya vositalari yordamida Vertgeymer tushuntirib (sharxlab) berolmadi. subyektning ijodiy faolligi yangi g'oyalarni nafaqat fizikadan, balki psixologiyada xam paydo bo'lishida yashiringan. Vertgeymer va uning maktabiga oid izdoshlari ular kiritgan terminlarni (insayt, figura, fon) ilmiy saxnada geshtaltizmni paydo bo'lishiga nisbatan qo'llash urinishlarini kilmaganlar Xudi shunday bixevorizim idieloglari uzlarining subyektiv usulini obyektivga utish yo'lini, «Stimul - riaksiya » furmulasi kabi qarashlarini zurlab o'tkazmaganlar. boshqacha qilib ayganda, «Insayt», «Katarsiz», «Sinov va xatolar» ijod jarayonlarini o'rganishga kerak bulsada, ularning genezisda va o'z nazariyalarini ishlab chiqishda, yani pisixalogiyadagi ijodga nisbatan qo'llashmagan. Bu xayratlanarli emas. Pisixalogiya ijod sirlarini bilishi mumkin degan naklga ishonish xuddi Miyunxgauzenning botkoklikdan o'zini sochidan tortib chiqarish degan gapga ishonish bilan barobar. Uzining tabiati bo'yicha ijod sistemali obyekt bo'lishini fakat (distibninalaro) Fanlar aro izlanishda tushunish mumkin. Ijod - subyekt ongida va axloqida poydo bo'lishi mumkin bo'lgan Yangi narsaning kelib chiqishi va u tamondan rad etilgan narsalar. 5. Ong va axloq terminlari xakikatdan xam fanlararo sintezda psixologiyaning qonuniy kismiga kursatdi. Lekin bu terminlar orqasida bilimning davriy arxetiplari yuk. Ularning kategorial manosi bir davrdan boshqa ...