Ijod va xayol

Reja: Ijodiy faoliyatda tafakkurning o'rni. Shoirlarda turli vaziyatlarga munosabat. Rassom va uning faoliyat natijasi. Adib va fantaziya. Shaxs rivojlanishiga ta'sir etuvchi faktorlar. O'quvchida qiziqish va layoqatni o'rganish metodlari. Qobiliyat turlari. Turli sohalarda qobiliyatlarning rivojlanishi. Bunday psixologiya ijod psixologiyasi shaxs tomonidan Yangi madaniy qadriyatlarni yaratish- bo'lishi mumkin emas., Vigotskiy kilgan tatkikotlardan konikmagan va «san'at psixologiyasi» kulyozmasini nashridan voz kechgan, garchi ijodiy intelligensiya orasida u kuchli kizikish uygotsada. 3. Ijod maxsuli- bu muallifning «matndan» tashqari hayoti chegaralaridan chiqish sharti bilan anglanadigan «matn». 4. qanday qilib bu hayot ilmiy tadqiqot predmetiga aylanadi? Ijod jarayonlarini va mexanizmlarini anglash darajasi umumiy tshuntirish sxemalariga va psixologiyaning tadqiqot dasturlariga bog'liq. Bu sxema (chizmalar) va dasturlar negizini kategorial strukturalar tashkil etadi. (27ga kar) Ular tarixiy «shkala» bo'yicha shakllanadi, bir aylanmadan ikkinchisigacha ilmiy bilim rivojlanishining mantiki ko'rsatilgan. Bu rivojlanishning xar bir bosqichining o'ziga xosligi berilgan davrda psixik hodisalarning determinatsiyasini tushuntirish usuli bilan aniklanadi. Bu xulosa tarixning tajribasini tekshirish uchun ochilgan. Psixologiyaning yo'lida ikkita yondoshish - deterministik va interdeterministik bor. Tartib va g'oyalar aloqasini deterministik traktovkasining boshlang'ich namunasi bo'lib XVII asrda buyuk ilm revolyutsiyasi maxsuli- klassik asotsiativ konsepsiya bo'lgan. Eksperimental psixologiyada uning muvaffakiyatlarini kurgan konsepsiya fenomenlar va ong elementlarining chegaradoshlik kabi asosiy tushunchalar oldida rakobatga dosh berolmadi. Bu esa «psixik Kime haqida tushunchani keltirib chikaradi, aytilgan elementlarni» «ijodiy sintez» (V.Vundt),» ijodiy assotsiatsiyalar «(A.Ben)» haqida va xakazo. Assotsiativ konsepsiyasining xakligi ilmiylikning determistik idealini tan olganida edi, vaxolanki unga kiritilgan tuzatishlar orkaga chekinishni bildirganlar, chunki psixologiyaga I.P. Pavlovning gapi bilan aytganda «u yerdan xam, bu yerdan xam» bo'lgan kuchlar va tushunchalar kiritilgan. Lekin alternativa: yoki mexanik obrazda yaratilgan determinizm, yoki ongning faolligiga qarash - Fan progressii (taraqqiyoti) bilan uchirilgan. Fizika emas, balki evolyutsion biologiya psixologiyadagi fikrlash stilini aniklay boshladi. Mexanodeterministikdan u biodeterministikka aylandi. Endi ilmiy tadqiqotning kategorial karkasi organizmning yangi modelini yengil effektiv adaptatsiya bulla oladigan egiluvchan qurilmani o'z ichiga oladi. Kategorial strukturalarning o'zgarishi (takomillashishi) Yangi psixik mahsulotlarning keltirib chikaruvchi faktorlarni kidiriperspektivlarini uzgartirdi. Avval, assotsianizm xukmronlik kilgan davrda, bu faktorlar ongning (kalbning) chegarasida lokallashgan (tuxtagan). Endilikda ong emas, balki adaptiv axloq shu impulslarning substrat rolini uziga oladi. Organizm yordamida Yangi psixik harakatlarning qurilmasi eng muvaffakiyatlilarini ajratib olishi bixeviorizm okimida tshuntirilar edi. («sinov va xatolar usuli»). boshqa ta'sirli yo'nalish geshtaltizm edi, u psixik (mental) strukturalarni (geshtalt) o'zini tashkillashtirish prinsipini tasdiklagan. Yangilikni paydo bo'lishi bir zumdagi qayta ko'rish (insayt) akti sifatida tushuntirilgan. Motivatsion faktorning axloqka ta'siri Freydning tadqiqot dasturini ishlab chiqish uchun asosiy yo'nalish berdi. Barcha konsepsiyalarda - ularning farqida xam- determistik tushunchaning aniq ...