Jamoa psixologiyasi. Guruhlar va uning tasnifi. Guruhlarning ijtimoiy faoliyatlarini tashkil etish

Reja: Shaxs va guruh. guruhlarning turlari. guruh o'lchamlari va uning tizimi. Jamoalarda psixologik o'zaro moslik. guruhlardagi psixologik muhit va uni o'rganish. Umuman inson jamiyatda o'zi alohida faoliyat ko'rsatishi juda qiyin, u hamisha hayotning barcha bosqichlarida o'ziga mos guruhlar tarkibiga kiradi va qaysi sohada ishlashdan ka'tiy nazar ular bilan birgalikda faoliyat ko'rsatadi. Bu daslab oila, bog'cha, mahalla, maktab, O'quv yurtlari, ishxonasi va xakozalardir. Ana shu guruhlarning ta'sirlaridan kelib chiqkan holda uning sifatlari va xususiyatlari shakllanadi. guruh-ma'lum ijtimoiy maqsadlari asosida tuplangan, mulokat e'xtiyojlari qondiriladigan insonlar uyushmasidir. guruh bo'lishi uchun ikkita mezon kerak. Biror faoliyatning bo'lishligi (o'qish, mehnat) O'zaro mulokat uchun imkoniyat bo'lishligi kerak. Odatda odamlar guruhlarning niyatlari, kizikishlari, harakat normalari, g'oya va fikirlariga e'rgashishga tayyor bo'ladi, harakatlardan andoza oladi, ularga taqlid qiladi. Bunday guruhlar psixologiyada referent guruh deb ataladi va (Amerikalik sotsiologlar) ularning bir necha guruhlarini farqlaydi: Narmativ guruhlar-bu shunday insonlar guruhiki, uning normalarini shaxs maqo'llaydi, ularga amal qiladi. Ms: (o'zbek oilasida datsurxon atrofida yuziga fotixa tortish, mexmonga xush kelibsiz deyish va boshqalar norma sanalib, odatda a'zolar uchun ijobiy utsanovka bo'lib shakllanadi.) Kiyoslash guruhlari- bu shunday guruhlarki odatda shaxs usha guruhga kirishga va uni maqo'llashga muhtoj bo'lmaydi, ammo shu guruhlarga nisbatan o'z utsida ishlashi mumkin. Ms: yaxshi yoki a'lo ukiydigan talaba o'zini aynan shu guruhdagilar bilan kiyoslab harakat qiladi. Aniqrogi a'lochi talaba o'zini o'zlashtirmokchi talaba bilan kiyoslamaydi. Negativ guruhlar- bu shunday guruhki, shaxs ularning xatti-harakatlaridan ataylab voz kechadi. CHunki ular usha shaxsdan tubdan farq qiladi. YA'ni bo'lar bir-birlari bilan murosaga kelolmaydilar. guruhlarning turlari- guruhlar o'zining miqdoriga, xarakteriga va boshqa xususiyatlariga qarab bir-necha turlarga bo'linadi: Birlamchi guruh- bunda shaxslararo ta'sir yuzma-yuz, bevosita ruy beradi. Ms: oilada, sinfda, va x. Ikqilamchi guruh- bunda o'zaro ta'sir bilvosita amalga oshadi. Ms: biron-bir partiya a'zolari, ularning g'oyalari va maqsadlari bir, ammo ular bir-birlari bilan uchrashmasliklari mumkin. (kashkadaryo va xorazmdagi a'zolar). (bir g'oya otsida intiluvchilar). Bundan tashqari ya'ni guruhlar - rasmiy va narasmiy guruhlarga bo'linadi. Rasmiy guruhlarda mulokat va munosabatlar rasmiy normalarda amalga oshiriladi. Ms: Intsitut rektori bilan uning xodimi o'rtasidagi munosat. Norasmiy guruh- ichki, bevosita psixologik munosabatlarni ta'minlovchi guruh hisoblanadi. Ms: dutslar, talabalar guruhlari. guruhlarning vazifalari. A) Ijtimoilashtiruvchi vazifasi. (guruhga moslaydi) B) Intsrumental, ya'ni aniq mehnat vazifalarini oshirishga imkon beruvchi muhit. V) E'kspressiv-odamlarning o'zgalar tamonidan tan olinishi, xurmatga sazavor bo'lishlari, ishonch kazonishlarini ta'minlash: G) Qo'llab-kuvattlash ya'ni qiyin paytlarda bir-birovni qo'llab-kuvatlash, birlashish, yordam berish vazifalari. guruhlar rivojlanish darajasiga qarab: rivojlangan (jamoa) va kam rivojlangan guruhlarga bo'linadi. guruhiy rivojlanish darajasi-bu shaxslararo munosabatlar shakllanganligining belgisi, guruhlar shakllanishi jarayonining natijasidir. 2-savol. ...