Mehnat psixologiyasi

Mehnat psixologiyasi Reja: 1. Mehnat psixologiyasi fanining predmeti. 2. Mehnat psixologiyasi tarixi 3. Mehnat psixologiyasining boshqa fanlar bilan aloqadorligi 4. Mehnat psixologiyasi fanining sohalari Mehnat psixologiyasini o'rganishda birinchi bo'lib inson ya'ni uning mehnat faoliyati yetadi. Insonning mehnat faoliyatini o'rganishda yana boshqa fanlar xam ishtirok etadi. Bular sotsial va biologik fanlardir: mehnat protsessida fiziologiya mehnat gigiyenasi, ekonomika, mehnat huquqi, mehnat muhofazasi, etika, sotsiologiya,mehnat tarbiyasining nazariyasi, inson mehnat faoliyatining paydo bo'lishida va rivojlanishida arxeologiya va madaniyat tarixi fanlari asosiy rol uynaydi. Bu to'g'rida B.G.Ananyev shunday fikr bildirgan edi: Gapimiz xayet va amaliyet haqida borar ekan, biz albatta mehnat faoliyatining butun borligicha o'rganish uchun fakat sotsial,psixologik , fiziologik fanlarning uzigina kifoya emas. Mehnat psixologiyasi I.M.Sechinov nomi bilan uzviy bog'liqdir.Tabiat psixologik protsesslari bilan kizikuvchi I.M.Sechenov,ularni o'rganishda asosan mehnat faoliyatida ularning roliga karatdi va birinchi bo'lib, ularni o'rganishda ya'ni tabiatida regulyatsiya xarakterli ekanligini kursatib berdi. I.M.Sechenov yangi tushunchani oldinga surdi, u yaxshi xordik chikarmok mehnat faoliyatining saqlanib qolishi va uning o'sishiga katta omil ekanligini kursatib berdi. Mehnat faoliyatining keyingi etapi uning chet elda paydo bu- lishi,o'sishi bilan keyinchalik esa bizning mamlakatimizda psixotexnika degan nom (ostida) olishi bilan bog'liqdir. Psixodiagnostika 20 asrning 1 chi yillarda paydo buldi. Uning o'sishida psixologiya va fiziologiyadagi faktlar, ya'ni ilmiy faktlarga , anikrok qilib aytganda ishlab chiqarishning har xil sohalarida, meditsinada, pedagogikada yigilgan faktlarga asoslanadi. Mehnat faoliyatining keyingi etapi chet elda kapitalizmning eng yuqori pagonasi ya'ni imperializm bosqichiga utishi bilan xarakterlidir. Chunki bu jarayenda rakobatning kuchayishi natijasida kapitalistlar ishchilar mehnat faoliyatining o'sishi, foyda miqdorining kupayishi uchun bor kuchlarini ya'ni imkoni yatlarini ishga soldilar. Psixotexnikaning eng ahamiyatli joyi shundaki, u kasb o'rganish va mutaxassis tanlashdir. Bu bo'limlarni o'rganishda ajoyib psixologik Gugo Myunsterbergning ishlarini aytib utish joizdir. U mutaxassis tanlashda ya'ni telefonchi, vagon yetaklovchi, dengiz shturmanlari mutaxassisligi uchun maxsus testlar ishlab chikdi. Uning bir ishi xammaning kizikishini uygotadi. U tramvaychilar uchun ya'ni ularni tanlash uchun harakat tezligini baholash ikkinchi tomomndan esa extiyetkorlik ekanligini ta'kidladi. Usha paytda ilmiy laboratoriyalar bilan cheklanib kolmay, balki amaliyet bilan bog'lanish shu davrning ijobiy tomonlaridan biri edi.Bu to'g'rida har xil maxsus jurnallarning nashr qilinishi, har xil psixotexnik kongresslarning tashkil etilishi buning aniq va yakkol misoli edi. Bizning mamlakatimizda psixotexnika laboratoriyalari 20-yillarda rivojlandi.Chunki bu davrga kelib psixotexnika haqidagi bilimlar ancha oshdi. Moskvada, Sankt-Peterburgga , Kozonda, Xarkovda 1-chi laboratoriyalar paydo buldi. 1927 yilli Butun Rossiya psixotexniklar jamoasi tuzildi va Mehnat psixofizikasi va psixotexnika jurnali nashr etildi. Bora-bora yillar utgan sari psixotexnika rivojlanib, bu borada bilimlarimiz ancha oshdi. o'quv maqsadi-Mehnat psixologiyasining asosiy ...