Shaxs va faoliyat

Reja: 1. Shaxs haqida tushuncha. Shaxs ijtimoiy ta'sirlar mashsuli sifatida. 2. Ijtimoiy normalar, sanksiyalar va shaxs. 3. Shaxs va uning faolligi. Faoliyat turlari, jismoniy va aqliy sharakatlar. 4. Ijtimoiy xulk motivlari va shaxs motivatsiiyasi 5. Motivlarning anglanganlik darajasi. Ijtimoiy ustanovka va uni uzgartirish muammosi. Tayanch so'z va iboralar: Shaxs, individ, shaxs faolligi, shaxs va gurush, shaxslararo munosabat, motiv, motvatsiya, eshtiyoj, shaxs duneqarashi. Shaxs - ijtimoiy va shasharlararo munosabatlarning maxsuli, ongli faoliyatining subyekti bulmish individdir. Shaxsga tallukli bo'lgan eng muhim tasniv xam uning jamiyatdagi murakkab ijtimoiy munosabatlarga bevosita aloqadorlik,ijtimoiy faoliyatga nisbatan xam obyekt, xam subyekt bo'lishlikdir. «Shaxs» tushunchasi psixologiyada eng ko'p qo'llaniladigan tushunchalar sirasiga kiradi. Psixologiya o'rganadigan barcha fenomenlar aynan shu tushuncha atrofida kayd etiladi. Inson ruhiy olami qonuniyatlari bilan kizikkan xar qanday olim yoki tadqiqotchi xam shaxsning ijtimoiyligi va aynan jamiyat bilan bo'lgan aloqasi masalasini chetlab utolmagan Sotsial yoki ijtimoiy muhit - bu insonning aniq maqsadlar va rejalar asosida faoliyat kursatadigan dunyosidiryu Mazmunan xar bir insonning shu ijtimoiy olam bilan aloqasi uning insoniyat tajribasi, madaniyati va kabul qilingan, tan olingan ijtimoiy xulk normalari doirasidagi harakatlarida namoyon bo'ladi. Psixologiya ilmining namoyondalari bulmish olimlarning butun bir avlodi ana shu shaxe va jamiyat aloqalari tizimida insonning tub mohiyatini anglash uning rivojlanishi va kamol topishi qonuniyatlarini izlaganlar. Abu Nasr Farobiy, Ayu Navoiy, Ibn Sino, Beruniy kabi yuzlab sharq allomalari xam bu o'zaro bog'liqning falsafiy va ijtimoiy sirlarini ochishga uzlarining eng durdona asarlarini bagishlaganlar. Barcha qarashlarga umimiy bo'lgan narsa shu bo'lganki, odamni, uning mohiyatini anglash uchun avvalo uning shu jamiyatda tutgan o'rni va mavkeini bilish zarur. G. Leybnits (1646-1716) Lokka etiroz bildirib, hayotda umuman toza. sof doskaning o'zi bulmaydi, xattoki, eng yaxshi silliklangan marmar yuzasida xam sezilarli teshiklar, dungliklar yoki tugma asoratlar buladiki, ular layokatlardek, inson takdrida malum rol uynaydi. Bu ikala yirik yo'nalish o'rtasidagi tortishuvlarga chek kuyish maqsadida F. Galton kator eksperimental tadqiqotlar o'tkazib, xar bir individga xos differensial xususiyatlar mavjudligini «egizaklar metodi» yordamida asoslashga harakat kildi. 2 jadvalda Galton tomonidan irsiy ortirilgan sifatlar munosabati yuzasidan aniqlangan natijalardan keltirilgan. Inson jamiyat azosi sifatida uning normalariga buysunadi, uning kutishlariga javob berishga xarkat qiladi va o'z xulkini uning talablariga monand qilishga intiladi. Shu nuqtai nazardan kelib chikib, shaxe fenomeniga ta'rif berish mumkin. Shaxe - ijtimoiy va shaxslararo munosabatlarning maxsuli, ongli faoliyatning subyekti bulmish individdir. Shaxsga tallukli bo'lgan eng muhim tasnif xam uning jamiyatdagi murakkab ijtimoiy munosabatlarga bevosita aloqadorlik, ijtimoiy faoliyatga nisbatan xam obyekt, xam subyekt bo'lishlikdir. Shaxsga tallukli bo'lgan fazilatlardan eng muhimi shuki, u shu tashqi, ...