Sportchi shaxsning psixologik xususiyatlari

Sportchi shaxsning psixologik xususiyatlari Reja: Shaxs haqida tushuncha. Sportchi shaxsni shakllanishiga ta'sir etuvchi omillar. Sportchini shakllanishida temperament va asab tizimi xususiyatlarini hisobga olish. Shaxs deb - voqielikni biluvchi hamda faol o'zgartiruvchi subyektga aytiladi. Mehnat tufayli hayvonot olamidan chiqqan va jamiyatda rivojlantiruvchi. Til yordamida boshqa odamlar bilan munosabatga kirishuvchi. Ijtimoiy mavjudot hisoblanuvchi ijtimoiy munosabatlarga kirishuvchi va ijtimoiy taraqqiyotida faol qatnashuvchi odam-shaxs deb ataladi. Inson shaxsning eng xarakterli tomonlaridan biri uning individualligidir. Individuallik qaytarilmaydigan birikmasi tushuniladi. Individuallik tarkibiga xarakter, temperament, psixik jarayonlarining o'tib borish xususiyatlari, xukumron hissiyotlar yig'indisi va faoliyat motivlari tarkib topgan qobiliyatlar kiradi, inson shaxsi o'zining individualligi bilan qaytarilmasdir. Hozirgi kunda ta'lim - tarbiyaning konkret vazifasi - yoshlarni har tomonlama kamolotga etgan, yuksak madaniyatli hamda jismoniy jihatdan chiniqqan shaxs qilib tarbiyalab etishtirishdan iborat. Yoshlarni har tomonlama tarbiyalab etishtirishda sportning roli katta. Inson shaxsining faolligi uning ehtiyojlari bilan belgilanadi. ehtiyojlar hayvonlarda ham bor. Ammo hayvonlarda faqat biologik, tug'ma ehtiyojlar bo'ladi ovqatlanish, saqlanish, nasl qoldirish etiyojlari bor, xolos. Odamda esa biologik etiyojlardan tashqari yana yuksak ehtiyojlar - bilish ehtiyojarlari, ma'naviy, estetik mehnat ehtiyojarlari va boshqa shu kabi ehtiyojlar bor. Bu ehtiyojlar tug'ma emas ular tarixan taraqqiy etgan. Bu ehtiyojlar odamning faolligini belgilaydi. Qiziqish - kishining o'z hayotidan dunyoda malum bir narsani eng muhim, eng qimmatli hisoblab, shu narsaga erishmoq uchun intilishdir. Dunyoqarash - odamning tabiat va jamiyatidagi hodisalarga qarashli tasavvurlari va tushunchalari tizimidir. Dunyoqarash shaxsning malum ijtimoiy tuzumda, konkret faoliyati jarayonida vujudga keladi. Qobiliyat kishining muayyan faoliyatiga bo'lgan layoqatidir. Har bir odamning qobiliyati taraqqiyot mahsulotidir. Kishining qobiliyati uning tug'ma layohati asosida, muhitga bog'liq ravishda olayotgan ta'lim tarbiyasiga qarab, shuningdek kishining o'z ustida ishlashi bilan bog'liq holda, o'sib, kamol topib boradi. Temperament va xarakter shaxsning ijtimoiy munosabatlarda yaqqol ko'rinadigan xususiyatidir. Temperament, psixologik jihatidan olganda, kishining hissiyotining ko'zg'allishtirishida va kishidagi umumiy harakatchanlikda ko'rinadigan individual xususiyatdir. Xarakter deganda shaxsda muhim va tarbiya ta'siri ostida tarkib topgan va uning irodaviy faolligida, tevarak -atrofidagi olamga (boshqa kishilarga, mehnatga, buyumlarga) o'z-o'ziga bo'lgan munosabatlarida namoyon bo'ladigan individual xususiyatlarini tushiniladi. Sport shaxs faoliyatining eng muhimlaridan biridir. Sportda shaxs jismoniy jihatdan kamolatga etadi. Jismoniy rivojlanish esa shaxsda psixik sifatlarning o'sishiga zo'r ta'sir ko'rsatadi. Shaxs tabiyat mavjudoti bo'lib, u psixologik xususiyatlarga egadir. Bu xususiyatlar shaxsning konkret faoliyati jarayonida kamolotga etadi. Sport ham shaxsning konkret, eng muhim faoliyatidan biridir. Demak sport shaxsni kamolotga yetkazish vositalaridan biri. Sport faoliyati jarayonida omil: mashq qilish sharoiti, jismoniy mashqning o'ziga xos ta'siri, sport jamoaning o'ziga xos ta'siri, sport kolletivning ta'siri (trenerning tarbiyaviy ta'siri va sportchining o'z-o'zini tarbiyalashdan ...