Temperament va faoliyat uslubi

Temperament va faoliyat uslubi. Reja: 1. Temperament haqida tushuncha. 2. Temperament va oliy nerv faoliyati. 3. Temperament tiplari. 4. Temperament va faoliyat uslubi. Ma'lumki, odamlar xulq-atvor va faoliyat motivlari nisbatan teng bo'lganda, bir xil tashqi ta'sir etganda, bir biridan ta'sirchanligiga va ko'rsatayotgan energiyasiga ko'ra sezilarli darajada farq qiladilar. Jumladan, bir xil kishi sekinlikni, boshqasi shoshilishni yoktiradi, bir xil odamlarga hissiyotlarning tez o'yg'onishi xos bo'lsa, boshqasiga esa sovuqqonlik xosdir, boshqa birovni keskin imo-ishoralar, ma'noli mimika, boshqasining harakatlarida og'ir-bosiqlik, yuzining juda ham kam harakat qilishi ajratib turadi. Kishining harakatlardagi o'zgarishi tabiiy ravishda ko'pincha tarbiyalangan ustanovkalar (ko'rsatmalar) va odatga, vaziyatning talabiga va shu kabilarga bog'liq bo'ladi. Ammo SO'Z yuritilayotgan individual farqlar o'zlarining tug'ma asosiga ega bo'lishi shubhasizdir. Bu shu narsa bilan tasdiqlanadiki, bunday farqlar bolaligidayok ma'lum bo'la boshlaydi, xulq-atvorning va faoliyatning turli sohalarida ko'rinadi va alohida barqarorligi bilan ajralib turadi. Individga xos dinamik fazilatlar o'zaro ichki bog'lanishga ega bo'lib, o'ziga xos tuzilishni tashkil etadi. TEMPERAMENT HAQIDA TUSHUNCHA Temperament Temperament lotincha - temperamentum - qismlarning nisbati degan ma'noni anglatadi. Qadimda kishidagi tuyg'ular va harakatlarning xususiyatlari uning tanasidagi sharbatlarning(suyuqliklarning) miqdoriga, ularning nisbatiga bog'liq deb hisoblanar edi. Bularning aralashmasi temperamentdir. Temperament Temperament lotincha - temperamentum - qismlarning nisbati degan ma'noni anglatadi. Qadimda kishidagi tuyg'ular va harakatlarning xususiyatlari uning tanasidagi sharbatlarning(suyuqliklarning) miqdoriga, ularning nisbatiga bog'liq deb hisoblanar edi. Bularning aralashmasi temperamentdir. Sangvinik Kuchli, muvozanatli, epchil tip. Serharakat tip. Sangvinik Xolerik. Kuchli lekin muvozanatsiz, ya'ni qo'zg'alish tormozlanishdan ustun chiqadigan qizg'in, jushqin tip. Flegmatik. Kuchli, muvozanatli, inert (sustkash) tip. Og'ir, vazmin tip. Melanxolik. Kuchsiz tip. Kishilarning temperamenti tiplarini aniqlash va baholashda quyidagi xususiyatlar hisobga olinadi: SENZITIVLIK Kuchli lekin muvozanatsiz, ya'ni qo'zg'alish tormozlanishdan ustun chiqadigan qizg'in, jushqin tip. REAKTIVLIK. Kishiga turli ichki va tashqi qo'zg'atuvchilar ta'sir qiladi. Aytaylik ichki va tashqi qo'zg'atuvchilar ta'sir kuchi bir xil bo'lganda qanday emosional reaksiya nomoyon qilishi baholanadi. Reaktivlik -emosionallik va ta'sirlanuvchanlikdir. AKTIVLIK. Turli faoliyatni bajarishda, to'siqlarni engib o'tishda qanday faollik ko'rsatishi baholanadi. REAKTIVLIK VA AKTIVLIKNING O'ZARO MUNOSABATI. Bu ikkalaa xususiyatdan qaysi biri ustunligi. reaksiya TEMPI. Turli psixik reaksiyalar va jarayonlarning o'tish tezligi. (nutq tempi, fikr yuritish tezligi, harakatlari tezligi va h.k.) EKSTROVERTLIK VA INTROVERTLIK. XARAKTLARNING EGILUVCHANLIGI (MOSLASHUVCHANLIGI) VA UNGA QARAMA-QARSHI XUSUSIYAT RIGIDLIGI (qotib qolganligi). EKSTROVERTLIK VA INTROVERTLIK. ekstrovertlik kishinig psixikasining tashqariga yo'nalganligi, tashqi olam bilan faol munosabatda bo'lishi, faoliyatining ayni choqdagi taassurotlarga bog'liqligi. Introvertlik - faoliyatning ichki obrazlarga, o'tmish va kelajak bilan bog'liq fikrlarga bog'liqligi. SANGVINIK Kishining temperamenti qanaqaligi haqidagi tasavvur odatda shu shaxs uchun xarakterli bo'lgan ayrim psixologik xususiyatlar asosida vujudga keladi. Sezilarli ...