Yosh psixologiyasi va pedagogik psixologiya fanining vazifalari va tadqiqot metodlari

Reja: 1. Yosh psixologiyasi va pedagogik psixologiya fanining predmeti va vazifalari. 2. Komil inson muammosi sharq mutafakkirlarining qarashlari. 3. Fan sifatida yosh psixologiyasi va pedagogik psixologiyaning vujudga kelishi, rivojlanish tarixi va hozirgi kolati. 4. hozirgi zamon yosh psixologiyasi va pedagogik psixologiya Xurriyat boy ma'naviyat va rukiyat ilmidan oqilona, odilona va omilkorlik Bilan foydalanishini takozo etmokda. Mamlakatimizdagi avjud barcha o'quv yurtlari ta'lim-tarbiyani to'g'ri, ilmiy asosda tashkil etish uchun bu jarayonning o'ziga xos psixologik qonuniyatlarini, uning mexanizmlarini, shuningdek, faol, mustaqil kamda ijobiy tafakkur jarayonini zamonaviy bilimlar asosida tarkib toptirishning samarali usullairni bilishi lozim bo'ladi. Bu yuoada yosh psixologiyasi va pedagogik psixologiya-kozirgi zamon psixologiya fanining eng rivojlangan tarmog'i bo'lib, u inson psixik jarayonining tabiati va uning qonuniyatlarini o'rganuvchi sokadir. Yosh psixologiyasi va pedagogik psixologiya fanlari bir-biriga uzviy bog'likdir, chunki ularning kar ikkisi bita umumiy jarayonni-ulg'ayib borayotgan insonning psixik faoliyati kamda uning xulk-atvorini tadqiq etadi. bu ikki Fan o'z navbatida psixologiya ilmining mustaqil sokalari kisoblanib, ularning kar biri o'z predmet iva o'z tadqiqot vazifasiga egadir. Yosh psixologiyasi ontogenezdagi turli yosh davrlarining psixik taraqqiyoti umumiy qonuniyatlarini, psixik rivojlanishning o'sishini, shuningdek turli yosh davrlarining psixologik xususiyatlarini o'rganadi. Ontogenez-(yunoncha, ontos-mavjud, jon, zot; genezis-kelib chiqish, paydo bo'lish)-individning paydo bo'lishidan umrining oxirigacha psixik rivojlanish jarayoni. Yoshning ulgayib borishi, psixik jarayonlarining rivojlanishidagi qonuniyatlar, undagi yetakchi omillar kamda inson kayot yo'lining turli bosqichlarida uning shaxsiga xos xususiyatlar-yosh psixologiya fanining tadqiqot predmeti kisoblanadi. Malumki shaxs tarkib topish jarayonining psixologik qonuniyatlarini, uning ilmiy asoslarini mukammal bilmay turib, ta'lim va tarbiyaning nazariy kamda amaliy masalalarini muvaffakiyatli kal etib bo'lmaydi. Yosh psixologiya fani kam o'z navbatida o'ziga tegishli masalalarni tor eksperimental ravishda o'rganish bilangina cheklanib kolmay, balki o'z muammolarini inson kayoti va faoliyatining tabiiy sharoitlarida, bolaga beriladigan ta'lim va tarbiyaning mazmun va mokiyatidan kelib chikkan kolda o'rganilsa yanada muvaffakiyatli rivojlanishi tabiiydir. Tabiat va jamiyatning qonunlari singari kamol topayotgan inson shaxsi rivojlanishining kam o'z qonunlari mavjud. Bu qonunlar yosh psixologiyasi fanining turli tarmoqlarida o'rganiladi, bular: bolalar psixologiyasi, kichik maktab yoshidagi o'quvchilar psixologiyasi, o'smirlar psixologiyasi, o'spirinlar psixologiyasi, katta yoshdagi kishilar psixologiyasi va kariyalar (yoki gerontopsixologiya) psixologiyasidir. Yosh psixologiyasi fanining nazariy vazifalari g'oyat mukim va murakkab bo'lib, u shaxsning kamol topishi qonuniyatlari va turli yosh davridagi odamlarda vujudga keladigan psixik faoliyat, kolat va shart-sharoitlarining o'zaro ta'siri xususiyatlarini o'rganishdan iboratdir. Yosh psixologiyasi fanining amaliy vazifalarini esa psixik jarayonlarning namoyon bo'lishi va taraqqiy etishi kamda inson shaxsi psixologik xususiyatlarining tarkib topishi qonuniyatlarini o'rganishda ko'lga kiritilgan ilmiy dalillarni ta'lim-tarbiya sokalariga tadbiq qilish tashkil etadi. Bu borada ayniqsa pedagogik psixologiya birmuncha ulkan ...