Yuqori maqsad va sportchi psixologiyasi

Reja: diqqat - etiborlilik va uni maqsadga erishishdagi roli. musobaqalarga tayyorgarlikda razmenkani ahamiyati. ruhiy tusiiklar ularni bartaraf etish. Sportning xar bir turida odatdagidan ortik asab - harakat kuchi sarf etilishi talab kilinadi. Sport harakatlari doimo ongli ravishda kechadi, ular aniq idgomotor tasavvurlar bilan kuzatib boriladi. Bu tasavvurlarda sportchi o'z etiborini bo'lajak faoliyatga karatganida ongir mazmunini tashkil qiladi. Insonning ruhiy jarayonlari o'rtasidagi etibor alohida ahamiyatga egadir. Muskul harakat tasavvurini aniq tafakkur asosida shakllantirish zarur. Bajarilayotgan harakat texnikasi to'g'ri bo'lishi kerak. odatda musobaqalarga chiqishdan oldin bajariladigan razmenkaning maqsadi fakat fiziologik effektga ega bulibgina kolmay, balki, malum muskul - harakat tasavvurlarini xam belgilashdan iboratdir. Bunday razmenka davrida sportchi gimnastikachi, masalan, bajaradigan harakatlarning alohida elementlarini qaytaradi, futbolchi tup bilan eng muhim harakatlarini bajaradi. Sportchilar faoliyatida razmenkani ahamiyati nixoyatda kattadir. Agar sportchi musobaqalarga etarli tayyorgarlik kurmaganligi ularni ongida yakkol nomoyon bo'ladi. Masalan gimnastikachi kaysidir kombinatsiyani to'g'ri bajarish ustida shugullanmokda. U razmenka paytida bir kator noanik harakatlarga yul kuyadi. Natijada sportchini asab faoliyatida ikki dinamik steriotip paydo bo'ladi. harakatni texnik jihatdan to'g'ri bajarish texnik xatolarni kupligi Bu ikki qarama - qarshilik msportchi xotirasida birgalikda kechadi. musobaqa davridasportchi u yoki bu qiyin holatlarga tushganda, u avtomatik ravishda yengil steriotipdan foydalanadi va harakatlarni texnik holatlar bilan bajaradi. Kuzatishlar shuni kursatadiki xar bir mashq to'g'ri, texnik qoidalarga amal kilgan holda bajarilishi krak. Sportchini sport formalarini yo'qotishiga turli kuchli salbiy his - tuyg'ular xam ta'sir etishi mumkin. Yuksak shugullanganlik holatigav ega bo'lish sportchidan fakat sport harakatlariga etiborni jamlashni talab qiladi. Lekin bunga turli ruhiy tusiklar xalakait beradi. Ular sportchi etiborini asosiy narsaga karatishdan chalgitadi. Bu narsalar xammasi sportchi ifodasini bushashishiga olib keladi. Ularda o'z kuchiga ishonchsizlik paydo bo'ladi, ulardagi harakatlar passivlashib boradi. Sportda quyidagi ruhiy tusiklar kuprok uchraydi.: Stresslar (xayajonlar) yoki asabni xaddan ortik kuchlanishi. Masalan xokkeyda rakib tomonidan kuch bilan ishlatiladigan amal sportchini uzoq muddatga safdan chiqarishi, uning harakat koordinatsiyasining buzilishiga olib kelishi va kurkib bor kuchini ishga solmay, harakatlanishga majbur qiladi. Bunday stressral katoriga sportchi uchun ortik muskul kuchlanish, uzoq vaqt shugullanish xam kiradi. Masalan: rekord darajaga erishish maqsadida, shtangachi kuplab yuklamalar ola boshlaydi, bu esa uning ko'rsatkichlariniustira boradi. Lekin musobaqa jarayonida trenirovkadagi ko'rsatkichga erisha olmaydi. Bu esa sportchida kuchli asabiylanishni yuzaga keltiradi. Sportchini asosiy harakatlardan chalgituvchi kuchli salbiy his - tuyg'ular bilan bog'liq fikrlardir. Bu fikrlar sportchi ongida yetakchi bo'lib ular asosiy harakatlarni buzilishiga olib keladi. sportchi musobaqalar davomida kuyidavgilarni o'z boshidan kechiradi. jarohat olishdan kurkish, masalan, xarakalarni keragidan kam darajada bajarish. o'z rakibining darajasi yuqoriligidan kurkish. ...