Muloqot shaxsning shakllanish omili sifatida

odamlar o'rtasida birgalikdagi faoliyat ehtiyojlaridan kelib chiqadigan bog'lanishlar rivojlanishining ko'p qirrali jarayonidir. Muloqot (munosabat) birgalikda faoliyat ko'rsatuvchilar o'rtasida axborot ayirboshlashni o'z ichiga oladi. Inson uchun qaysi ehtiyoj (lar) turi hayotida eng muhimi hisoblanadi? Har bir kishining o'z Meni atrofdagilar bilan bo'ladigan muloqot jarayonida shakllanadi. Shaxsning hayot yo'llari avval oilada, bog'cha, maktab, institut, ishxona, keksalar orasida, ya'ni guruh va jamoalarda rivojlanadi. Bizning yuksak ma'naviy ehtiyojlarimizdan biri - bu muloqotga bo'lgan ehtiyojdir. Muloqotga bo'lgan ehtiyojimiz qondirilmasa, ongimiz ham rivojlanmaydi. Men konsepsiyasi- lot. conceti-qabul etish, - odamning o'zi to'g'risida nisbatan barqaror, aniqlangan, o'z kechinmalaridan ifodalanadigan taassurotlar tizimi. M.k.si asosida odam boshqa odamlar bilan o'zaro munosabatda bo'ladi va o'ziga bo'lgan munosabatni belgilaydi. Dastlabki bosqich - odamning o'z-o'zi bilan muloqotidir. T.Shibutani Ijtimoiy psixologiya darsligida: Agar odam ozgina bo'lsa ham o'zini anglasa, demak, u o'z-o'ziga ko'rsatmalar bera oladi - deb to'g'ri yozgan edi. A.N.Leontev o'zining psixika taraqqiyotidan ocherklar kitobida muloqotning uchinchi shakli - avlodar o'rtasidagi muloqotning ahamiyati to'g'risida shunday yozadi: Agar barcha katta avlod o'lib ketganida, insoniyat turi yo'q bo'lib ketmasdi, lekin jamiyatning taraqqiyoti ancha orqaga surilibgina emas, balki yo'qolib ketishi ham mumkin edi. Issiq stol o'yini. O'yin sharti: Ixtiyoriy bir kishi sahnadagi stolga joylashib olgach, qolgan barcha insonlar ushbu insonning faqatgina ijobiy sifatlarini aytishi lozim. O'yin oxirida stolda o'tirgan insondan o'zini qanday his etganligi so'raladi. Muloqotning kommunikativ tomoni deganda nimani tushunasiz? Muloqotning kommunikativ tomoni deyilganda, uning shaxslararo axborotlar, bilimlar, g'oyalar, fikrlar almashinuvi jarayoni sifatidagi vazifalari nazarda tutiladi. Bu jarayonning asosiy vositasi bo'lib til xizmat qiladi. Muloqotning interaktiv tomonini qanday izohlash mumkin? Muloqotning bu xususiyati kishilarning muloqot jarayonida birgalikdagi faoliyatda bir-birlariga amaliy jihatdan bevosita ta'sir etishlarini ta'minlaydi. Shu tufayli odamlar hamkorlikda ishlash, bir-birlariga yordam berish, bir-birlaridan o'rganish, harakatlar muvofiqligiga erishish kabi qator qobiliyatlarini namoyon etishlari mumkin. Muloqotning perseptiv tomoni. Muloqot jarayonida odamlar bir-birlari bilan ma'lumotlar almashib, o'zaro ta'sir ko'rsatibgina qolmay, balki bir-birlarini to'g'riroq va aniqroq anglashga, tushunishga va idrok qilishga harakat qiladilar. Bu tomon shaxsiy idrok va tushunish muammosi bilan bog'likdir. Muloqotda psixologik ta'sir vositalari. Verbal ta'sir - bu so'z va nutqimiz orqali ko'rsatiladigan ta'sirimizdir. Bundagi asosiy vositalar so'zlar hisoblanadi. Nutq so'zlashuv o'zaro muloqot jarayoni bo'lib, uning vositasi so'zlar hisoblanadi. Paralingvistik ta'sir - bu nutqning atrofidagi nutqni bezovchi, uni kuchaytiruvchi, bezovchi yoki susaytiruvchi omillar. Bunga nutqning baland yoki past tovushda ifodalanayotganligi, tovushlar, to'xtashlar, duduqlanish, yo'tal, til bilan amalga oshiriladigan harakatlar, nidolar kiradi. Noverbal ta'sirning ma'nosi nutqsizdir. Bunga suhbat-doshlarning fazoda bir-birlariga nisbatan tutgan o'rinlari, holatlari (yaqin, uzoq, intim), qiliqlari, mimika, pantomimika, qarashlar, bir-birini bevosita his qilishlar, tashqi ...