Yosh davrlari psixologiyasi va tarbiya jarayonida ularni hisobga olish

Yosh davrlari psixologiyasi va tarbiya jarayonida ularni hisobga olish masalalari. Reja: Yosh davrlari klassifikatsiyasi. Har bir yosh davrining o'ziga xos psixologik xususiyatlari. O'yin faoliyatining bola psixik taraqqiyotidagi o'rni. O'quvchilarda xulqiy og'iishlprni keltirib chiqaruvchi omilar. Suitsidal xulq atvorli o'quvchilar kategoriyasi va depressiv holat belgilari. Tayanch tushunchalar: Ontogenez, filogenez, sensor va pertseptiv rivojlanish, depressiya,frustratsiya, senzitiv davr. Pedagogik psixologiya XIX asrning ikkinchi yarmiga kelib vujudga kelgan va psixologiya faniga genetik g'oyalarning kirishi bilan yanada rivodlandi. Rus pedagogi K.D.Ushinskiy (1824-1870) o'z asarlarida jumladan Inson tarbiya predmeti sifatida asarida shunday deb yozadi: Insonni har tomonlama tarbiyalaydigan pedagog uni har tomonlama bilishi, tushunishi kerak. Yosh psixologiya va pedagogik psixologiya bir-biriga maxkam bog'liq va ular biri ikkinchisi taqozo etadi. Ularning har ikkisi bitta umumiy obyektni - ulg'ayib borayotgan shaxsning psixik faoliyat hamda uning xulq-atvorini tadqiq etadi. Shunga qaramasdan har ikkisining alohida vazifalari ham bor. Yosh psixologiyasi odamning psixik rivojlanish xususiyatlarini antogenezda, yani organizmning vujudga kelishidan boshlab to umrining oxirigacha bo'lgan individual rivojlanish yo'lida o'rganadi. Pedagogik psixologiya esa ta'lim va tarbiyaning psixologik qonuniyatlarini o'rganadi. o'quvchining bilish faoliyati va ularning aqliy rivojlanishi bilishning muloqotga kirishishi va mehnatining ongli subyektlari sifatida shakllanib borishi pedagogik psixologiyaning predmeti hisoblanadi. Yosh psixologiyasi: insonning psixik rivojlanishini davrlarga bo'lib chiqish qoidalariga muvofiq quyidagi shoxobchalarga ajraladi: Bolalar psixologiyasi. Kichik maktabgacha yoshdagi o'quvchilar psixologiyasi. O'smirlar psixologiyasi. Yigit qizlar psixologiyasi (o'sir yoshlar psixologiyasi) Katta yoshli kishilar psixologiyasi. Cherento psixologiyasi (qariyalar psixologiyasi). Pedagogik psixologiyaning asosiy shoxobchalari: ta'lim va tarbiya psixologiyasi. O'qituvchi psixologiyasi. Psixologiyada XX asr boshida bolaning psixik taraqqiyotiga qarab 2 ta oqim vujudga keladi. Biogenetik oqimlar (irsiyat hal qiluvchi omillar). Sotsiogenetik oqim (ijtimoiy muhit). L.I.Bojovichning mulohazasiga ko'ra yosh davrlari quyidagi bosqichlardan iborat: Birinchi bosqich - chaqaloqlik; tug'ilgandan 1 yoshgacha; ikkinchi bosqich - motivatsion tasavvur; 1 yoshdan 3 yoshgacha; uchinchi bosqich - men ni anglash davri; 3 yoshdan 7 yoshgacha; to'rtinchi bosqich - ijtimoiy jonzotlikni anglash davri; 7 yoshdan 13 yoshgacha; beshinchi bosqich - a) o'z-o'zini anglash davri; 12 yoshdan 14 yoshgacha; b) o'z o'rnini belgilash (topish) davri; 15 yoshdan 17 yoshgacha. Nazorat yuzasidan savollar: Jahon psixologlari asarlarida yosh davri muammosining yoritganligi darajasi, mohiyati. Sharq allomalarining asarlari va g'oyalarida inson umri, psixik jarayonlari haqidagi ma'lumotlarni izohlang. Biogenetik nazariyaning bosh g'oyasi va bir yo'nalish tarafdorrining olib borilgan ishlar. Sotsiogenetik nazariyaning boshqa yo'nalishlardan farqi va asosiy g'oyasi. Nazariyalarning yutuq va ahamiyati nimalardan iborat. Yosh davrlarini tabaqalash zaruratining paydo bo'lishiga sabab. L.I.Bojovichning yosh davrlarini tabaqalashdagi motivatsion yondashuvning mohiyati. Psixikaning irratsional (aqliy bilish jarayonaridan boshqa) tarkibiy qismlari: emotsiya, mayl yordamida shaxsning xulqini tahlil ...