Uyqu va tush ko'rish gigyenasi slayd

Mavzu : Uyqu va tush ko'rish gigenasi Reja : Uyqining fiziologik tabiati. Uyqining turlari Uyqi kasalliklari Tush ko'rish Uyqining Fiziologik tabiati. Odam organizmida ikki xil biologik holat: uyg'oqlik va uyqu holatlari uzluksiz o'rin almashinib turadi. Uyg'oqlikda bosh miya markazlarining ko'p qismi qo'zg'al-gan holatda bo'lib, odam tashqi muhitning har bir ta'sirini qabul qilish va unga javob qaytarish qobiliyatiga ega bo'ladi. Binobarin, uyg'oq odam tevarak-atrofdagi o'zgarishlarni, voqealarni sezadi, ular to'g'risida fikrlaydi va ta'sirning mazmuniga ko'ra xulosa chiqaradi. Shartsiz va shartli reflekslar hosil bo'lib turadi. Uyqu bosh miya yarim sharlari po'stloq qismidagi nerv markazlarining tormozlanishi natijasida hosil bo'ladigan fiziologik holatdir. Uyqu vaqtida analizatorlarning faoliyati pasayadi yoki butunlay yo'qoladi, ya'ni ko'rish, eshitish, hid va ta'm bilish, harakatlanish, terining issiq-sovuqni, siypalashni, kuchsiz og'riqni sezish xususiyatlari deyarli yo'qoladi. Uxlagan odamda oliy nerv faoliyatiga xos bo'lgan fikrlash, ong, tashqi muhitdagi voqealar­ni, o'zgarishlarni sezish, ular to'g'risida xulosa qilish qobiliyati deyarli yo'qoladi, shartli reflekslar hosil bo'lmaydi. Shuni ta'kidlash lozimki, uyqu vaqtida markaziy nerv sistemasining quyi qismlari, ya'ni orqa miya, uzunchoq, o'rta, oraliq miyadagi markazlarning ish faoliyati butunlay yo'qolmaydi, balki malum darajada pasayadi, chunki bu markazlar odamning hayotini ta'minlaydigan a'zolar (yurak-qon tomir, nafas olish sistemasi, buyrak, endokrin siste-ma kabilar) ishini boshqaradi. Shuning uchun uyqu vaqtida bu a'zolarning ishi to'xtamaydi, balki bir oz pasayadi. Shunday qiib, uyqu bosh miya yarim sharlari po'stloglning nerv hujayralari, ya'ni oliy nerv markazlarining tormozlanish holati bolib, bu vaqtda nerv hujayralari dam oladi, energiya to'playdi. Shuning uchun to'yib uxlagandan keyin odamning kayfiyati yaxshi boladi, ish qobiliyati ortadi. Tungi uyqu^Jr^L bosqichdan iborat bolib, har qaysi bosqichda sekin va fez uyqu davrlari takrorlanib turadi. Sekin uyqu davri 1-1,5 soat, tez uyqu davri 10-30 minut davom etadi. Uyqu davrida nafas olish, yurak urishi sekinlashadi. Binobarin, bu vaqtda bosh miya nerv hujayraiarida tormozlanish holati chuqurlashadi. Tez uyqu davrida nafas olish, yurak urishi malum darajada tezlashadi. Buning sa-babi shundaki, bu vaqtda bosh miya nerv hujayraiarida tormoz­lanish susayadi. Shuning uchun tez uyqu davrida ba'zan tush ko'jish sodir boladi. Tabiiy fiziologik uyqu har kungi tundagi normal uyqudir^Odam organizmining tabiiy fiziologik uyquga ehtiyoji yoshga qarab turlicha bo'ladi. Chaqaloqlarda bir kecha-kunduzda 21-22 soat, 1 yoshli bolada 16-17 soat, 6-7 yoshda 12-13 soat, 13-14 yoshda 9,5-10 soat, kattalarda 8 soat. Gipnotik uyqu boshqa odam yoki gipnozchining har xil so'zlari va harakatlari ta'sirida yuzaga keladi. Bunda gipnozlangan odamning bosh miya yarim sharlarining po'stloq qismidagi nerv markaz­larining hammasi emas, balki malum qismi tormozlanadi. Shuning uchun ^ipnoz holatidagi odamda fikrlash, ong kabi oliy nerv faoliyatiga xos xususiyatlar vaqtincha yo'qoladi, lekin ...