Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig'i va uning korxonalar moliya-xo'jalik faoliyatiga ta'siri

Mavzu: Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig'i va uning korxonalar moliya-xo'jalik faoliyatiga ta'siri. Reja: 1. Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig'ining iqtisodiy mohiyati. 2. Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig'ining byudjet daromadlarida tutgan o'rni. 3. Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig'i to'lovchilari tarkibi. 4. Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig'ining soliq solish obyekti va bazasi. Yuridik shaxslarning to'laydigan soliqlar ichida ularning daromadi (foydasi)ga soliq byudjet daromadlari tarkibida katta o'rin egallaydi. Bu soliq to'g'ri soliq bo'lganligi uchun xo'jalik subyektlarining to'g'ridan-to'g'ri moliyaviy ahvoli bilan bog'liq, unga ta'sir etadi. SHuning uchun bu soliq salmog'ini davlat yildan-yilga kamaytirish sig'satini olib bormoqda. Masalan, 1996-1998 yillarda 31-25 foizlarni tashkil etgan bo'lsa, 2002 yildan boshlab 20 foizni 2008 yilda esa 10 foiz bo'ldi. Yuridik shaxslarning daromad (foyda)siga soliq - bu korxonalar, birlashmalar va tashkilotlar daromadi (foydasi)ning bir qismini bYudjetga majburiy to'lov munosabatini bildiradi. Soliq kodeksi bo'yicha daromad (foydaga) ega bo'lgan Yuridik shaxslargina bu soliqni to'lovchilari bo'ladi. Ammo, jami daromad, ulardan chegirib tashlanadigan chikimlar soliq kodeksiga kiritilgan bo'ladi ham, ularni aniqlashni Vazirlar Maxkamasiga Yuklatilgan. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi o'zining 199 yil 5 fevral 54-son karori bilan «mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish hisoboti» to'g'risidagi Nizomni qabul kilgan. Jami daromad va soliqqa tortiladigan daromad ham shu nizom bilan belgilanadi. Daromad (foyda)ga soliq to'lovchilari bo'ladi, moliya yilida soliqqa tortiladigan daromad (foyda)ga ega bo'lgan Yuridik shaxslar hisoblanadi. Moliya yili bizning Respublikamizda kalendar' yiliga mos tushadi. Ammo hamma Yuridik shaxslar ham bu soliqni to'layvermaydi. Kichik korxonalar, savdo tashkilotlari, gramplastinkalar ishlab chiqib sotuvchi tashkilotlar, yagona soliq to'lovchi chakana savdo korxonalari (kichik ...