G'arbiy Yevropa sotsiologiya maktabi

Reja: 1. Sotsiologiyaning Yevropada fan sifatida vujudga kelishi. 2. XIX asr oxiri - XX asr boshidagi klassik (mumtoz) sotsiologiya. 1.Sotsiologiya tarixi - jamiyat to'Іrisidagi tushunchalar va Іoyalarning tadrijiy shakllanganligi evolyusiyasini ko'rsatib boruvchi fandir. Sotsiologiyaning fan sifatida vujudga kelishiga doir tadrijiy bosqichlarni o'rganish bizni sosiologik tafakkur qilish madaniyatiga, uni jamiyat foydasiga ishlata bilishlikka o'rgatadi. Ayniqsa, bu hozirgi vaqtda, O'zbekiston mustaqilligi sharoitida, milliy istiqlol mafkurasini fuqarolar ongiga singdirish jarayonida muhimdir. Sotsiologiya tarixi ajdodlarimizning ruxiy qadriyatlar to'Іrisidagi, inson va insonni o'rab turgan ijtimoiy mavjudlik to'Іrisidagi tafakkur tarzlari qanday bo'lganligini ravshan ko'rsatib beradi Qadim zamonlardan buyon jamiyatning mavjudligi va rivojlanishi to'Іrisidagi bilimlar Sharq va o'arb mutafakkirlari umumfalsafiy Іoyalarining asosiy bo'limi sifatida qaralgan. Jamiyat rivoji, siyosat, ahloq, fan, din va san'at muammolari to'Іrisidagi ilmiy qarashlar Qadimgi Hindiston, Xitoy, Yunon faylasuflari, O'rta Osiyo va Yevropa mutaffakirlari tomonidan aytib o'tilgan. XVII asr oxiri va XX asr boshlarida Yevropadagi sosiologik dunyoqarash xarakteri va mazmuni mazkur jamiyatdagi ijtimoiy o'zgarishlar bilan izohlanadi. Jamiyatning iqtisodiy va siyosiy hayotida yangi shaklli tuzilmalar paydo bo'ldi. Eski bilimlar o'rnini yangi nazariyalar egallab, falsafiy bilimlarda yangicha yondoshuvlar kuchaya boshladi. Xarakterli tomoni shundaki, sosiologiya yangi pozitiv falsafa tomoyillarini asoslab beruvchi fan sifatida maydonga chiqdi. Jamiyat tuzilishi to'Іrisidagi mavjud falsafiy-sxolastik Іoyalar tanqidga uchrab, uning o'rniga tabiiy fanlar metodlariga mos keluvchi ijtimoiy tadqiqotlar taklif etila boshlandi. Pozitivizm va pozitiv sosiologiya asoschisi O. Kont (1798-1857) tomonidan yozilgan ishlar orasida 6 tomlik «Pozitiv falsafa kursi» va 4 tomlik «Pozitiv siyosat tizimi» muhim o'rin egallaydi. Ijtimoiy fizika yoki sosiologiya Kont fikricha, ijtimoiy statistika (jamiyatda turІun bo'lgan tuzilmalar) va ijtimoiy dinamika (ijtimoiy ...